Sức mạnh mạng xã hội trong phòng chống dịch COVID-19

Cập nhật nhanh chóng diễn biến dịch bệnh trên cả nước với số ca nhiễm, chia sẻ các thông báo, văn bản chỉ đạo của địa phương, viết những dòng trạng thái mang tính “xã luận” cá nhân… mạng xã hội (MXH) đang cùng với nhiều phương tiện thông tin đại chúng trở thành kênh khá hữu hiệu trong việc phòng, chống dịch COVID-19 đang trong một diễn biến đáng quan ngại.

Ảnh chụp màn hình từ một trang Facebook cá nhân chia sẻ về tình hình dịch COVID-19 ở Ấn Độ. Ảnh: C.T

“Tờ nhật báo”

Cập nhật kịp thời và nhanh chóng đến mức từng phút, từng giờ những diễn biến mới nhất về tình hình dịch COVID-19 trên phạm vi cả nước nói chung, diễn biến tại từng địa phương nói riêng, mỗi người tham gia MXH giờ đây đã trở thành một nhà báo “kiểu mới ”. Và tất nhiên với tính chất nhanh nhạy, liên tục ấy, MXH cũng trở thành một tờ nhật báo theo nghĩa nôm na! Nói như vậy không có nghĩa là xác nhận độ tin cậy tuyệt đối của MXH, nhưng bằng cách này, cách khác, những người tham gia MXH đã ít nhiều góp phần truyền thông mục tiêu phòng, chống dịch COVID-19 đang trở lại và bước vào giai đoạn mới hết sức lo ngại hiện nay.

“Thêm 56 ca mắc COVID-19 trong cộng đồng”, chia sẻ thông tin từ một tờ báo cập nhật mới nhất tình hình dịch bệnh tính đến tối 6/5, đây cũng là việc làm thường xuyên trên trang Facebook cá nhân của anh N.B. Anh cập nhật gần như liên tục, kịp thời tình hình diễn biến dịch COVID-19 ở Việt Nam lẫn ở tỉnh nhà khi đăng tải những con số nghi nhiễm, các ca xét nghiệm dương tính tăng lên từng ngày. Những thông tin khá chính xác, nhanh nhạy được dẫn nguồn từ các tờ báo chính thống, thông báo khẩn của các tỉnh như Thông cáo báo chí thông tin về 11 bệnh nhân mắc COVID-19 trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh (lấy nguồn từ Cổng thông tin điện tử tỉnh Bắc Ninh), nhiều văn bản chỉ đạo của tỉnh…, trang Facebook của anh N.B như một kênh truyền thông về dịch COVID-19 để nhiều người tham khảo, nắm bắt thông tin kịp thời, chung tay cùng với chính quyền địa phương, cộng đồng trong công tác phòng, chống dịch.

Các văn bản mang tính chỉ đạo của UBND tỉnh Bạc Liêu đã được lan truyền qua MXH ngay sau khi văn bản chính thống được ban hành. “Rà soát các trường hợp cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và Nhân dân trên địa bàn tỉnh đã từng đi ra khỏi tỉnh Bạc Liêu” (văn bản do Phó Chủ tịch UBND tỉnh - Cao Xuân Thu Vân ký ngày 5/5/2021), “Tạm dừng các hoạt động tập trung đông người không cần thiết để phòng, chống dịch COVID-19” (văn bản do Chủ tịch UBND tỉnh - Phạm Văn Thiều ký ngày 2/5/2021)… được nhiều người chia sẻ qua MXH. Những hình ảnh “biết nói” về tình hình dịch bệnh đang hoành hành ở Ấn Độ; hay các thông báo khẩn về truy vết người tiếp xúc các trường hợp F1 của bệnh nhân COVID-19 trong và cả ngoài tỉnh đều được chia sẻ, cập nhật nhanh chóng.

Bình tĩnh trước MXH

MXH như một “tờ báo” nhanh nhạy nhưng độ chính xác không thể là tuyệt đối! Nhất là khi MXH đưa tin theo chủ quan, cảm xúc của chính người đưa tin. Và gần như không có cơ quan chủ quản nên thông tin trên MXH vẫn là tự phát, không được quản lý chặt chẽ, cho nên bình tĩnh để đưa tin và tin theo MXH cũng cần được quan tâm trong lúc này.

Chủ quan nhưng không hoang mang luôn được khuyến cáo trong tinh thần phòng, chống dịch COVID-19. Thế nhưng, dù đã có những hình thức nhắc nhở, thậm chí là phạt tiền, vậy mà không ít người vẫn đăng những thông tin không chính xác, hoặc dùng cụm từ “toang rồi”, “vỡ trận”… và những trạng thái mang tính thái quá, trầm trọng hóa vấn đề. Tất yếu sẽ tạo nên tâm lý hoang mang trong dư luận nếu MXH thông tin tình hình với tính chất “đi xa quá” thực tế!

Như trên đã nói, do không có cơ quan chủ quản, đưa tin theo cảm quan nên nhiều người đã đưa ra những bài “xã luận” kèm theo dưới đó là những bình luận mang tính quá khích, thậm chí những ý kiến trái chiều, “đấu đá” nhau trên MXH. Du lịch trong những ngày nghỉ lễ làm tắc nghẽn giao thông, không đeo khẩu trang ở những nơi dòng người đông nghẹt, và những bãi tắm không còn khoảng trống nào là những thông tin “cháy MXH” trong tuần qua. Bên cạnh những quan ngại về tình hình dịch bệnh khi có không ít người chủ quan, thiếu ý thức nơi công cộng, thì cũng có những ý kiến chỉ trích thái quá việc đi du lịch của nhiều người.

Hãy là người tham gia MXH thông minh để cùng nhau chung tay phòng, chống dịch COVID-19 trên tinh thần chủ động, không hoang mang. Chia sẻ những thông tin chính thống, tránh việc đưa tin hoặc bình luận theo kiểu cảm tính, chặt chém nhau… Kịp thời, chính xác để cùng nhau chủ động nắm bắt thông tin và một tinh thần hiểu biết, đoàn kết để chung tay đẩy lùi dịch bệnh đều là những trọng trách của mỗi chúng ta.

CẨM THÚY