Nguy hại khó lường từ việc nghiện mạng xã hội của giới trẻ

Trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin, mạng xã hội (MXH) với nhiều tính năng hữu ích đã và đang trở thành một phương tiện giải trí được nhiều người ưa chuộng, nhất là các bạn trẻ. Việc khai thác hợp lý MXH sẽ tạo nên những điều tích cực cho cuộc sống, song nếu lạm dụng quá mức cũng dễ dẫn đến nhiều mối nguy hại khôn lường.

Theo thống kê trong năm 2017, Việt Nam có 38 triệu người dùng MXH, trong đó 94% người sử dụng điện thoại vào MXH hàng ngày. Phần lớn đối tượng của MXH là giới trẻ, do khả năng tiếp cận công nghệ thông tin nhạy bén.
Nhu cầu phổ biến nhất khi đến với các trang MXH như: Facebokok, Zalo, Twitter, Instagram… là xả “xì-trét” sau những giờ làm việc, học tập căng thẳng hoặc lúc rảnh rỗi. Với những tính năng rất thuận lợi là kết nối bạn bè, chia sẻ thông tin và tương tác nhanh chóng, MXH còn được dùng như một kênh truyền thông hữu hiệu. Điều này đã và đang được Đoàn Thanh niên, trường học, tổ chức xã hội khai thác trong việc tuyên truyền, giáo dục, định hướng tư tưởng cho giới trẻ. Đơn cử là các tổ chức Đoàn thường xuyên cập nhật trên MXH những công trình, phần việc của thanh niên, mô hình hay của Đoàn, hoạt động thiện nguyện… Cách làm này không chỉ xây dựng hình ảnh đẹp cho Đoàn TNCS Hồ Chí Minh mà còn góp phần hướng tuổi trẻ đến với những giá trị tốt đẹp của cuộc sống.
Không thể phủ nhận những tác dụng mà MXH mang lại. Tuy nhiên, lạm dụng quá mức MXH cũng gây ra những hệ lụy nghiêm trọng. Hiện nay, một bộ phận giới trẻ đang rơi vào tình trạng nghiện MXH đến mức ảnh hưởng đến sức khỏe, hiệu quả công việc và học tập. Các bạn dành quá nhiều thời gian sử dụng điện thoại di động vào MXH trong giờ làm, giờ học. Ngay cả gặp mặt trò chuyện, việc giao tiếp, hỏi han giữa bạn bè cũng chỉ diễn ra ngắn ngủi, qua loa để nhường chỗ cho MXH. Khi đó, mỗi người như đang sống trong một thế giới riêng biệt dù khoảng cách thực tế lại cận kề bên nhau. Và rồi, văn hóa giao tiếp hàng ngày được giáo dục từ gia đình, nhà trường ngày càng ít được các bạn áp dụng.

Các trang có nội dung sống ảo trên Facebook là nguyên nhân làm cho giới trẻ nghiện MXH. Ảnh: H.T

Đặc biệt, việc cho thanh thiếu nhi tiếp xúc quá sớm với MXH, trò chơi trực tuyến cũng diễn ra rất phổ biến trong xã hội hiện đại. Nhiều phụ huynh đổ lỗi do bận việc không có thời gian trông coi con em mình, nên “khoán trắng” con cho điện thoại thông minh, máy tính bảng. Những tưởng việc làm này chỉ với mục đích giúp các em giải trí nhưng lại ngấm ngầm làm tổn hại sức khỏe và tác động rất lớn đến tâm sinh lý của trẻ nhỏ. Em N.X (học sinh THCS trên địa bàn TP. Bạc Liêu) chia sẻ: “Gần đây, em thường đến nhà thuốc để mua thuốc trị chứng mất ngủ. Nguyên nhân là do thức khuya chơi Facebook dần khiến em không còn thói quen ngủ đúng giờ, sức khỏe và việc học tập cũng sa sút đi nhiều”.
Theo các chuyên gia y tế, đối tượng nghiện MXH ngày càng trẻ hóa. Không ít trường hợp phải nhập viện điều trị bệnh tâm thần cho lạm dụng MXH. Hiện nay, phần lớn thời gian của một bộ phận bạn trẻ đều dành cho việc chơi Facebook, Zalo… chỉ với những mục đích vô nghĩa là “check in” ở nơi sang chảnh, khoe hàng hiệu, thể hiện tính cách, chuyện tình cảm cá nhân… Sống trong thế giới ảo quá lâu khiến các em tự thu mình trong “vỏ ốc”, sống khép kín, ngại giao tiếp với cuộc sống và mọi người xung quanh. Không chỉ kết quả học tập xuống dốc trầm trọng, nghiện MXH còn gây ra hậu quả nghiêm trọng hơn là dễ mắc bệnh trầm cảm, sức khỏe giảm sút và có nguy cơ mắc bệnh tâm thần. 
Thiết nghĩ, bản chất của MXH không mang tác hại xấu mà quan trọng chính là cách sử dụng sao cho hiệu quả, phù hợp với bản thân, lứa tuổi của mỗi người, nhất là giới trẻ. Vai trò lớn nhất của vấn đề này thuộc về gia đình, nhà trường và các tổ chức Đoàn, Đội. Cụ thể là đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của giới trẻ về MXH; thường xuyên quan tâm, dành tình yêu thương, kiểm soát việc sử dụng MXH của các em; tổ chức nhiều hoạt động, sân chơi lành mạnh để các em được gặp gỡ, giao lưu với bạn bè, phát triển nhân cách, kỹ năng sống giúp hạn chế tối đa việc “đốt” thời gian vào MXH.
TRỊNH HỮU