Đấu tranh với tội phạm “Tín dụng đen”: Nhận diện rõ phương thức, thủ đoạn để ngăn chặn hiệu quả

Là đơn vị trực tiếp đấu tranh với bọn tội phạm đầu năm 2019 đến nay, lực lượng Cảnh sát hình sự (Công an tỉnh) đã đấu tranh triệt phá, làm tan rã hàng chục băng nhóm tội phạm hoạt động cho vay lãi nặng, cưỡng đoạt tài sản và các hành vi khác có liên quan. Trong đó, đáng chú ý là Phòng Cảnh sát hình sự đã xác lập 2 chuyên án, khởi tố và bắt 15 đối tượng. 

HOẠT ĐỘNG “TÍN DỤNG ĐEN” TINH VI, PHỨC TẠP

Chuyên án “bí số 820T” đấu tranh với băng nhóm cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự do Vũ Đình Dũng (SN 1980, quê tỉnh Đắk Nông, tạm trú huyện Thạnh Trị, tỉnh Sóc Trăng) cầm đầu là một điển hình. Y cùng 10 đối tượng khác tổ chức hoạt động cho vay lãi nặng trên địa bàn miền Tây Nam Bộ mà nhiều nhất là các tỉnh: Bạc Liêu, Sóc Trăng, Cà Mau, Hậu Giang… Thời điểm sa lưới pháp luật, chúng đã thực hiện 2.277 lượt cho vay với số tiền gần 10 tỷ đồng.

Phòng Cảnh sát hình sự cho biết, đến cuối năm 2020, qua rà soát trên địa bàn Bạc Liêu vẫn còn một số băng nhóm hoạt động cho vay lãi nặng dưới hình thức “tín dụng đen”. Qua phản ánh của người dân, địa bàn TP. Bạc Liêu hiện nay vẫn còn rải tờ rơi khắp nơi khuyến dụ người dân dưới dạng chơi hụi ngày, cho mượn tiền trả góp, cho vay khởi nghiệp…, có kèm theo số điện thoại liên hệ. 

Theo lực lượng Công an, thủ đoạn hoạt động của chúng ngày càng tinh vi; phương thức ngày càng đa dạng, phức tạp. Chúng hoạt động lưu động từ nơi khác đến Bạc Liêu cư trú, tạm trú trong thời gian ngắn để ẩn nấp, hoạt động trá hình, đa số không đăng ký tạm trú nên xã, phường, thị trấn không quản lý được. Đối tượng thường sử dụng sim điện thoại rác, biển số xe giả, tài khoản không chính chủ để thực hiện hành vi phạm tội, sau đó xóa dấu vết và đến địa phương khác tiếp tục hoạt động, nên khó phát hiện và điều tra, xác minh làm rõ. 

Với thủ tục đơn giản, chỉ cần hộ khẩu, giấy chứng minh nhân dân và cho đối tượng biết nơi ở nên nạn nhân sập bẫy rất đa dạng, ở nhiều lứa tuổi, trình độ học vấn, tính chất công việc khác nhau. Nhiều người với vai trò trung gian huy động, cho vay vốn với lãi suất cao, vừa là nạn nhân, vừa là đối tượng tham gia thực hiện hành vi phạm tội. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền chưa sâu rộng nên hiểu biết pháp luật của người dân còn hạn chế là nguyên nhân dẫn đến “tín dụng đen” còn tồn tại. Thượng tá Châu Quốc Huy - Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh cho biết, còn có một nguyên nhân sâu xa khác là tình trạng cấp giấy phép kinh doanh cho một số doanh nghiệp đăng ký ngành nghề mà không kiểm soát, quản lý dẫn đến hoạt động biến tướng, bất thường. Ngoài ra, công tác nghiệp vụ, phát hiện và điều tra, xử lý hình sự về hoạt động tín dụng thời gian qua còn hạn chế; chưa xử lý được nhiều những hành vi vi phạm pháp luật xảy ra trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, liên quan đến “tín dụng đen”…

Rất nhiều tờ rơi cho vay trả góp của các băng, nhóm "tín dụng đen" được rải trên đường Trà Kha - Trà Khứa (Phường 8, TP. Bạc Liêu). Ảnh: H.D

CẦN CHỦ ĐỘNG QUẢN LÝ, RĂN ĐE

Để đẩy lùi hoạt động “tín dụng đen”, theo Thượng tá Châu Quốc Huy, lực lượng công an tiếp tục đẩy mạnh công tác nghiệp vụ cơ bản; rà soát, lập danh sách băng, nhóm đối tượng nghi hoạt động cho vay lãi nặng trên địa bàn mình quản lý, đặc biệt là băng nhóm đối tượng đến từ các tỉnh, thành phố phía Bắc, Tây nguyên… Từ đó, chủ động quản lý, răn đe, ngăn chặn hành vỉ phạm tội. 

Phòng Cảnh sát hình sự kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan có chức năng cấp giấy phép kinh doanh cần xem xét chặt chẽ thủ tục cấp phép và thanh tra, kiểm tra hoạt động của số đối tượng này để chủ động phát hiện sai phạm, xử lý nghiêm. Nếu không làm tốt sẽ có ngày càng nhiều doanh nghiệp ảo, không phục vụ cho việc phát triển kinh tế của tỉnh mà còn gây hỗn loạn kinh tế tiền tệ trên địa bàn. 

UBND tỉnh cũng cần chỉ đạo các cơ quan, ban ngành, đoàn thể đẩy mạnh tuyên truyền cho cán bộ và Nhân dân hiểu rõ phương thức, thủ đoạn hoạt động của số đối tượng này. Từ đó, nâng cao cảnh giác, tố giác hành vi vi phạm đến cơ quan chức năng, nhằm đấu tranh ngăn chặn một cách hiệu quả. Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cũng cần tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm hành vi dán tờ rơi quảng cáo về hoạt động cho vay tiền lên các trụ điện, bờ tường, nơi công cộng, vừa giữ được mỹ quan đô thị, vừa phục vụ công tác phòng ngừa. Song song đó, tỉnh cần chỉ đạo kiểm tra hệ thống văn bản pháp luật, nhằm hoàn thiện cơ chế chính sách về thu hút nguồn tiền nhàn rỗi trong dân. Đẩy mạnh cải cách hành chính lĩnh vực tín dụng ngân hàng; nghiên cứu đa dạng hóa hình thức cho vay nhằm tạo thuận lợi trong hoạt động giao dịch tín dụng chính thức để các doanh nghiệp, cá nhân tiếp cận nguồn vốn vay an toàn, nhanh chóng, thuận tiện. Khi đó, tình trạng cho vay lãi nặng kiểu “tín dụng đen” sẽ từng bước được đẩy lùi. 

HỮU DUYÊN