Phát triển doanh nghiệp năm 2018: Vì sao hộ kinh doanh không muốn trở thành doanh nghiệp?

Với mục tiêu phấn đấu thành lập 500 doanh nghiệp trong năm 2018 để góp phần tăng trưởng kinh tế, UBND tỉnh đã xây dựng kế hoạch và giao chỉ tiêu cụ thể cho từng địa phương. Tuy nhiên, muốn phát triển doanh nghiệp mới cũng cần tháo gỡ nhiều khó khăn, không chỉ về số lượng mà còn ở chất lượng.

Hỗ trợ quảng bá xúc tiến về thị trường sẽ được áp dụng cho các doanh nghiệp thành lập mới. Trong ảnh: Hội chợ hàng Việt Nam 2018.

Doanh nghiệp kinh doanh hàng trang trí nội thất và điện tử ở huyện Phước Long. Ảnh: L.D

Bạc Liêu có hơn 26.440 hộ kinh doanh với nhiều loại hình sản xuất, dịch vụ khác nhau, chủ yếu là các hộ kinh doanh, mua bán nhỏ lẻ. Trong  đó, số hộ có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên chiếm khá ít. Do vậy, theo Cục Thuế tỉnh, số hộ có khả năng để vận động phát triển thành doanh nghiệp chỉ gần 2.800 hộ, vì những hộ này có doanh thu hơn 500 triệu đồng/năm. Song, khuyến khích các hộ sản xuất, kinh doanh này phát triển thành doanh nghiệp cũng không phải là chuyện dễ.

Theo ông Võ Đông Xuân, Cục trưởng Cục Thuế tỉnh, một trong những nguyên nhân làm cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh hộ gia đình không muốn phát triển lên doanh nghiệp chính là chế độ sổ sách. Bởi, khi thành lập doanh nghiệp, hộ sản xuất, kinh doanh phải thuê kế toán, lập báo cáo thuế và thực hiện nhiều thủ tục hành chính khác như: thanh toán qua ngân hàng, phải thực hiện chế độ kiểm tra…

Đơn cử như số lượng hộ sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp của tỉnh khá lớn, với doanh thu rất cao, nhưng các hộ này không muốn phát triển thành doanh nghiệp. Những hộ này cho rằng, khi trở thành doanh nghiệp thì bán hàng phải xuất hóa đơn, trong khi nông dân lại không thích lấy hóa đơn do sợ mất thêm tiền từ thuế giá trị gia tăng!? Hay khi hộ sản xuất, kinh doanh phát triển thành doanh nghiệp thì họ phải thực hiện các chế độ và nhiều quy định khác của pháp luật như: phải thành lập công đoàn, làm hợp đồng và đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động và phải xin nhiều giấy phép khác (vệ sinh môi trường, an toàn cháy nổ…).

Ngoài những khó khăn cơ bản trên, trong đó còn có yếu tố “bí mật”, nhất là những hộ gia đình sản xuất theo kiểu truyền thống nên ngại thuê mướn người ngoài làm sổ sách hay nắm bắt các quy trình sản xuất. Thực tiễn là trên địa bàn TP. Bạc Liêu có nhiều cơ sở sản xuất bánh kẹo, nước chấm có thương hiệu, bán cho khách du lịch trong và ngoài nước, nhưng họ lại chẳng chịu phát triển thành doanh nghiệp!?

Theo ông Trần Thanh Tâm, Giám đốc Sở Kế hoạch - Đầu tư: “UBND tỉnh đã và đang xây dựng kế hoạch hỗ trợ doanh nghiệp để khuyến khích các hộ sản xuất, kinh doanh phát triển lên doanh nghiệp. Đó là các chính sách ưu đãi và hỗ trợ về giải quyết các thủ tục hành chính, chính sách thuế, đất đai, đào tạo nghề, xúc tiến thị trường… Qua đó giúp doanh nghiệp phát triển sản xuất và phát triển nhanh hơn so với sản xuất theo hộ gia đình”.

Tuy nhiên, điều cần lưu ý là xây dựng các chính sách hỗ trợ cần đi vào thực chất và giải quyết được căn bản các khó khăn trong việc thành lập mới doanh nghiệp. Ngoài đơn giản hóa các thủ tục hành chính, thì thời gian, mức miễn, giảm và các chính sách hỗ trợ khác phải hấp dẫn. Vì nếu mức hỗ trợ thấp thì các hộ sản xuất, kinh doanh cá thể sẽ không phát triển lên doanh nghiệp.

Theo kế hoạch phát triển và thành lập mới 500 doanh nghiệp năm 2018 (tăng gần 2 lần so với năm 2017), thì số vốn đăng ký phải tăng thêm khoảng 2.000 tỷ đồng, tăng 71,8% so với năm 2017. Qua đó cho thấy, phát triển doanh nghiệp năm 2018 không chỉ là số lượng, mà còn cần ở chất lượng. Đặc biệt, cần kiểm soát chặt chẽ và không cho phép các cơ sở lợi dụng việc thành lập mới doanh nghiệp để thực hiện gian lận thương mại, trốn thuế, gian lận thuế, mua bán hóa đơn trái phép…

Kim Trung