Những chính sách quan trọng người dân cần biết trong năm 2024

Từ ngày 1/1/2024, có 3 luật mới có hiệu lực gồm Luật Khám bệnh, chữa bệnh; Luật Đấu thầu và Luật Thi đua - khen thưởng. Ngoài ra, các chính sách mới có hiệu lực cũng đang nhận được sự quan tâm của nhiều người, điển hình như những thay đổi lớn về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế (BHXH, BHYT) mà người dân cần biết để đảm bảo quyền lợi của mình.

Triển khai các văn bản luật có hiệu lực đầu năm 2024. Ảnh: K.K

Ba luật mới đi vào cuộc sống

Luật Khám bệnh, chữa bệnh có nội dung mới thay đổi về phương thức cấp giấy phép hành nghề phải kiểm tra đánh giá năng lực hành nghề trước khi cấp phép. Luật quy định giấy phép hành nghề có giá trị 5 năm và quy định cập nhật kiến thức y khoa là một trong các điều kiện để gia hạn giấy phép hành nghề. Đồng thời, Luật quy định chuyển tiếp Chứng chỉ hành nghề được cấp trước ngày 1/1/2024 được chuyển đổi sang giấy phép hành nghề theo lộ trình do Chính phủ quy định. Nhà nước hỗ trợ học phí và chi phí sinh hoạt đối với người học chuyên ngành tâm thần, truyền nhiễm và hồi sức cấp cứu.

Luật Đấu thầu 2023 có hiệu lực từ ngày 1/1/2024 quy định đấu thầu qua mạng là việc thực hiện hoạt động đấu thầu trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Lộ trình bắt buộc đấu thầu qua mạng, chi phí đấu thầu chính thức được áp dụng theo quy định mới nhất với nhiều thay đổi quan trọng. Các chi phí trong đấu thầu qua mạng bao gồm chi phí tham gia hệ thống mạng đấu thầu quốc gia; chi phí đăng tải thông tin về đấu thầu theo quy định, tham dự thầu, ký kết hợp đồng và các chi phí khác khi đấu thầu trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Ngoài ra, lộ trình được chia 2 giai đoạn, từ ngày 1/1 đến hết tháng 12/2024, việc đấu thầu thực hiện theo quy định của Chính phủ; sau thời gian này sẽ áp dụng đấu thầu qua mạng đối với tất cả các gói thầu (trừ một số trường hợp pháp luật quy định riêng).

Luật Thi đua - khen thưởng mới bổ sung đối tượng được xét tặng danh hiệu “Nghệ sĩ nhân dân”, “Nghệ sĩ ưu tú”. Theo đó, danh hiệu “Nghệ sĩ nhân dân”, “Nghệ sĩ ưu tú” để tặng cho cá nhân hoạt động trong các lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật gồm diễn viên, đạo diễn, chỉ đạo nghệ thuật, chỉ huy dàn nhạc, biên đạo, quay phim, nhạc sĩ, họa sĩ, phát thanh viên. Ngoài ra còn có người sáng tạo tác phẩm văn hóa - nghệ thuật không thuộc đối tượng trên do Chính phủ quy định. Đây chính là điểm mới bổ sung.

Về nguyên tắc khen thưởng, bổ sung 2 nguyên tắc khen thưởng: “Thành tích đến đâu khen thưởng đến đó” và “Chú trọng khen thưởng cá nhân, tập thể, hộ gia đình trực tiếp lao động, sản xuất - kinh doanh; cá nhân, tập thể công tác ở địa bàn biên giới, trên biển, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn”.

Nhiều thay đổi về BHXH, BHYT

Theo lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu, thay đổi điều kiện hưởng lương hưu, Bộ luật Lao động 2019 quy định tính tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035. Như vậy, năm 2024, tuổi nghỉ hưu của người lao động nam trong điều kiện bình thường là 61 tuổi; đối với lao động nữ trong điều kiện bình thường là 56 tuổi 4 tháng (năm 2023, tuổi nghỉ hưu với lao động nam là 60 tuổi 9 tháng, còn đối với lao động nữ là 56 tuổi).

Vấn đề tăng lương hưu, trợ cấp BHXH, từ ngày 1/7/2024, thực hiện cải cách tổng thể chính sách tiền lương theo Nghị quyết 27 của Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương khóa XII,  Quốc hội cũng quyết định điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và một số chính sách an sinh xã hội đang gắn với mức lương cơ sở. Đồng thời, bãi bỏ tất cả các cơ chế quản lý tài chính, thu nhập đặc thù của các cơ quan, đơn vị hành chính nhà nước, áp dụng chế độ tiền lương, phụ cấp, thu nhập thống nhất. Không tiếp tục áp dụng cơ chế đặc thù hiện hành đối với phần kinh phí thường xuyên theo cơ chế quản lý tài chính đặc thù (chi hoạt động, tăng cường năng lực, hiện đại hóa, bảo đảm hoạt động chuyên môn…) của các cơ quan, đơn vị hành chính nhà nước.

Một vấn đề nữa người dân đang rất quan tâm là việc thay đổi mức đóng BHYT. Từ năm 2024, mức đóng BHYT hộ gia đình theo tháng sẽ được tính: trong đó người thứ nhất đóng bằng 4,5% mức lương cơ sở; người thứ hai, thứ ba, thứ tư đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất; từ người thứ năm trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất. Đối với học sinh - sinh viên mức đóng BHYT hằng tháng bằng 4,5% mức lương cơ sở (ngân sách nhà nước hỗ trợ 30%, học sinh - sinh viên tự đóng 70%). Khi bỏ mức lương cơ sở thì sẽ có hướng dẫn mới về cách thu, đóng BHYT.

K.K (tổng hợp)