Khởi kiện đòi thừa kế, khi nào thì được giải quyết

Hỏi: Tôi có 4 anh em, đều là con ruột của ba tôi. Trong bản di chúc thừa kế tài sản, chỉ có tên của hai người là chị hai và em trai út. Còn tôi và người em kế thì không có tên. Chúng tôi rất bức xúc, ba tôi thì đã mất rồi. Xin hỏi tôi có quyền khởi kiện yêu cầu chia thừa kế không?

N.T.H (TP. Bạc Liêu)

Trả lời: Điều 630 Bộ luật Dân sự (BLDS) 2015 quy định về di chúc hợp pháp. Theo đó, người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép. Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật. Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 5 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.

Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Việc người có tài sản muốn để lại tài sản cho ai hoàn toàn là quyền của họ, trừ những trường hợp được luật quy định, thừa kế không phù hợp vào nội dung của di chúc được quy định tại Điều 644 BLDS năm 2015. Đó là con chưa thành niên, cha mẹ, vợ chồng, con đã thành niên mà không có khả năng lao động sẽ được hưởng phần di sản bằng 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật.

Như vậy, có hai vấn đề bạn cần biết, một là di chúc có hợp pháp hay không. Nếu bạn nghi ngờ thì có quyền khởi kiện xem xét tính hợp pháp của di chúc. Nếu tòa án xác định di chúc không hợp pháp, tất cả những người trong hàng thừa kế sẽ được chia theo pháp luật. Trường hợp di chúc hợp pháp, thì bạn nên xem mình có thuộc vào quy định tại Điều 644 BLDS hay không. Nếu bạn không thuộc trường hợp trên, di chúc được xác định là hợp pháp, thì bạn không được hưởng thừa kế.

Thân ái!

Luật gia KIM PHƯỢNG