Chuyển biến từ cuộc chiến chống tham nhũng

Công tác phòng chống tham nhũng (PCTN) 6 tháng đầu năm 2018 tiếp tục được quan tâm và có chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, do tính chất khó khăn, phức tạp, nhất là khi các hành vi tham nhũng đều được thực hiện tinh vi, che giấu, đối tượng thực hiện thường là người có chức vụ, quyền hạn, trình độ chuyên môn cao, có nhiều thủ đoạn… nên công tác PCTN vẫn còn bộc lộ một số hạn chế và chưa thật sự ngăn chặn, đẩy lùi tình hình tham nhũng.

 Cần xử lý trách nhiệm của người đứng đầu

Phải nhìn nhận một điều, trước sự chỉ đạo quyết liệt của Tỉnh ủy, sự quyết tâm đấu tranh PCTN của các cấp, các ngành trong tỉnh, hoạt động PCTN thời gian qua đã đạt nhiều kết quả. Tỉnh đã xây dựng và hoàn thiện cơ chế chính sách, cải cách thủ tục hành chính (TTHC), công khai minh bạch trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức, đơn vị, công tác thông tin, tuyên truyền được tăng cường, đặc biệt là vai trò của báo chí trong PCTN được nâng cao. Việc phối hợp giữa các cơ quan chuyên trách làm công tác PCTN đã có sự chủ động, hiệu quả hơn và UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ban ngành, địa phương triển khai thực hiện nhiều nhiệm vụ, giải pháp quan trọng trong công tác PCTN. Trong hoạt động thanh tra, kiểm tra đã phát hiện nhiều trường hợp sai phạm, việc xử lý sau thanh tra có hiệu quả hơn trước, góp phần chấn chỉnh hạn chế, thiếu sót trong công tác quản lý nhà nước và phòng ngừa tham nhũng. Công tác điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng được xử lý nghiêm minh, đúng quy định pháp luật.

Bên cạnh đó, mặc dù có quy định về xem xét, xử lý trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị để xảy ra tham nhũng, tuy nhiên, qua báo cáo về tình hình đấu tranh PCTN của tỉnh cho đến thời điểm hiện tại, chưa có vụ việc nào xử lý trách nhiệm của người đứng đầu. Điều này nếu đánh giá một cách toàn diện thì chính là hạn chế của địa phương, bởi không mang tính răn đe, không tạo động lực và gắn trách nhiệm mạnh mẽ lên vai trò của người lãnh đạo cơ quan, đơn vị trong công tác PCTN. Từ đó, việc tự kiểm tra để phát hiện tham nhũng của một số cơ quan, tổ chức, đơn vị còn hạn chế. Việc phát hiện tham nhũng chủ yếu qua dư luận xã hội, đơn thư tố cáo, báo chí phản ánh, hoặc khi có cơ quan chức năng thực hiện việc thanh tra, kiểm tra mới phát hiện sai phạm.

Một phiên tòa xét xử vụ án tham nhũng. Ảnh: K.P

Đâu là biện pháp căn cơ?

Riêng việc giải quyết TTHC liên quan đến doanh nghiệp và người dân có nơi thực hiện còn chậm, làm lãng phí thời gian, công sức đối với tổ chức và người dân. Công tác giám sát, kiểm tra ở một số đơn vị, địa phương chưa thường xuyên, việc thanh tra, kiểm tra, điều tra đối với một số vụ việc hiệu quả chưa cao, việc xử lý hành vi tham nhũng một số trường hợp còn chưa kịp thời. Tình trạng sách nhiễu, gây phiền hà (tham nhũng vặt) ở một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức còn diễn ra ở một số đơn vị, địa phương. Tham nhũng, lãng phí trong quản lý và sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng cơ bản, ngân hàng, quản lý sử dụng tài chính ngân sách, vốn và tài sản tại một số cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nhà nước luôn là những mảng dễ xảy ra tham nhũng.

Công tác cải cách hành chính chuyển biến chậm, hiệu quả chưa cao, chưa đồng đều, một số hoạt động theo chương trình, kế hoạch của Tỉnh ủy, UBND tỉnh triển khai chậm so với yêu cầu, nhất là về giải quyết TTHC đối với người dân, doanh nghiệp và các nội dung phải thực hiện của Chính phủ điện tử. Việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở trong hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập tại nơi làm việc còn chưa tốt, nhất là trong việc công khai, minh bạch về quản lý, sử dụng tài chính ngân sách, đầu tư xây dựng cơ bản, tổ chức, cán bộ… Công tác xử lý sau thanh tra còn có những hạn chế nhất định, hiệu quả công tác thanh tra đạt được chưa cao, những quy định về chế tài đối với đối tượng cố tình không chấp hành kết luận thanh tra còn chưa đủ mạnh.

Cuối cùng, hệ thống chính sách, pháp luật liên quan đến PCTN chưa hoàn thiện, thiếu đồng bộ cũng là một rào cản đối với công tác này. Chính sách hình sự hóa hành vi tham nhũng còn chưa thể hiện sự kiên quyết, các hình thức kỷ luật và hệ thống hình phạt đối với hành vi tham nhũng chưa nghiêm khắc, chưa tương xứng với mức độ nguy hại cho xã hội.

Để thực hiện tốt công tác phòng ngừa, từng bước ngăn chặn, đẩy lùi tệ nạn tham nhũng đòi hỏi phải phát huy sức mạnh tổng hợp và sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị. Trong đó, thực hiện đồng bộ các giải pháp phòng ngừa, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm đối với các hành vi tham nhũng, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đấu tranh chống tham nhũng. Đồng thời, phải lấy phòng làm nhiệm vụ trọng tâm, bên cạnh việc thắt chặt hơn những kẽ hở trong luật, tăng nặng hình phạt và mạnh tay trong xử lý, phải nâng cao ý thức của cán bộ, công chức về tham nhũng...

...............................................................................................................................................................................................................................

Trong 6 tháng đầu năm 2018, TAND hai cấp đã thụ lý, giải quyết 4 vụ với 8 bị cáo liên quan đến tội danh tham nhũng. Trong 3 vụ do TAND tỉnh thụ lý, trừ vụ xảy ra tại Ban quản lý dự án xây dựng dân dụng và công nghiệp tỉnh (bị cáo Bạch Thu Loan bị xử phạt 16 năm tù), còn lại 2 vụ “lạm quyền trong thi hành công vụ” (Ngân hàng Quốc Dân - chi nhánh Bạc Liêu và cán bộ của Công ty TNHH Một thành viên Xổ số kiến thiết Bạc Liêu), “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại Trung tâm Kỹ thuật tài nguyên và môi trường thuộc Sở TN-MT đều bị trả hồ sơ cho Viện KSND tỉnh điều tra bổ sung. Tuy việc trả hồ sơ là thực hiện đúng luật, tuy nhiên, ít nhiều cũng gây ảnh hưởng, đặc biệt đối với dư luận, bởi một sự việc tham nhũng lại để quá lâu, xử lý kéo dài.

...............................................................................................................................................................................................................................

Kim Phượng