Dòng họ có phải là nguyên đơn khởi kiện trong vụ án tranh chấp tài sản chung?

Hỏi: Gia tộc của tôi có một mảnh đất rất rộng ở quê, cùng với một căn nhà thờ, giao cho chú Út trông coi, giữ gìn. Hàng năm, tiền hoa lợi từ mảnh đất đó được dùng làm chi phí cúng kiến, giỗ quảy. Mới đây, cả gia tộc phát hiện chú Út đã âm thầm làm sổ đỏ toàn bộ mảnh đất ấy. Vậy xin hỏi, gia tộc có quyền đứng tên khởi kiện hay không? Quy định về vấn đề này như thế nào?

N.T.Hoa (TP. Bạc Liêu)

Trả lời: Ngày 5/3/2020, Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao có hướng dẫn mới về giải quyết tranh chấp tài sản chung của dòng họ. Theo đó, hướng dẫn áp dụng một số quy định của pháp luật về xác định thành viên dòng họ, quyền khởi kiện vụ án tranh chấp về tài sản chung của dòng họ để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của dòng họ, đương sự trong vụ án tranh chấp về tài sản chung của dòng họ…

Trong trường hợp của bạn, thành viên dòng họ có quyền khởi kiện vụ án tranh chấp về tài sản chung của dòng họ để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của dòng họ theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự. Tuy nhiên, người đứng đơn khởi kiện không thể chung chung là dòng họ tập thể, bởi theo nghị quyết mới, quy định rõ nguyên đơn không phải là dòng họ và tập thể, không có quyền khởi kiện vụ án tranh chấp về tài sản chung của dòng họ.

Như vậy, nguyên đơn trong vụ án tranh chấp về tài sản chung của dòng họ là người khởi kiện yêu cầu tòa án giải quyết tranh chấp về tài sản chung của dòng họ.
Còn bị đơn trong vụ án tranh chấp về tài sản chung của dòng họ là người bị kiện. Bị đơn có thể là thành viên dòng họ hoặc người không phải là thành viên dòng họ nhưng có quyền, nghĩa vụ liên quan đến tài sản chung của dòng họ.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án tranh chấp về tài sản chung của dòng họ là người tuy không khởi kiện, không bị kiện nhưng việc giải quyết vụ án có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của họ. Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan bao gồm thành viên khác của dòng họ và người không phải là thành viên dòng họ. Thành viên khác của dòng họ được xác định là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan nếu được đương sự đề nghị và tòa án chấp nhận trước khi ra quyết định đưa vụ án ra xét xử.

Thân ái!

Luật gia Kim Phượng