28 năm - nhìn lại một chặng đường phát triển

Bài 2: Hạ tầng giao thông đi trước

>>Bài 1: Kỳ tích nông nghiệp

Qua 28 năm tái lập tỉnh Bạc Liêu, cùng với những thành tựu về sản xuất nông nghiệp, xây dựng và phát triển hạ tầng giao thông cũng ghi được những dấu ấn góp phần làm thay đổi diện mạo nông thôn và kéo theo sự đầu tư phát triển của các hạ tầng khác. Qua đó, góp phần rất quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH), nhất là các địa phương ở vùng nông thôn.

Giao thông đường thủy với đầu tư hạ tầng thủy lợi trên tuyến Quản Lộ - Phụng Hiệp.

PHÁT TRIỂN TỪ SỰ ƯU TIÊN ĐẦU TƯ

Năm 1997, Bạc Liêu chia tách từ tỉnh Minh Hải với rất nhiều khó khăn, trong đó “nghèo” nhất là hệ thống giao thông. Theo số liệu thống kê thời điểm ấy, tổng chiều dài đường do địa phương quản lý, gồm đường tỉnh, đường huyện, đường đô thị chỉ vỏn vẹn có 161km đường kiên cố các loại, trong đó: 44km đường láng nhựa; 68km đường đá dăm và đất đỏ, 24km đường đá cấp phối và 25km đường bê-tông xi măng, thậm chí cả tỉnh chưa có mặt đường bê-tông nhựa (kể cả đường đô thị). Các tuyến đường tỉnh chỉ có mặt đường rộng 3,5m và các cầu đều có tải trọng khai thác thấp, không đáp ứng nhu cầu vận chuyển bằng đường bộ. Đặc biệt, có một số địa phương vùng sâu, vùng xa gần như chưa có đường giao thông nông thôn (GTNT), phải lệ thuộc vào đường thủy.

Sau 28 năm, phát huy truyền thống đoàn kết, chung sức, chung lòng và huy động, tranh thủ mọi nguồn lực đầu tư cho xây dựng, phát triển hạ tầng giao thông, đến nay giao thông từ thành thị đến nông thôn trong tỉnh đã được thông suốt. Trong đó, hệ thống đường bộ tổng cộng trên 4.325km với các tuyến giao thông trọng điểm như: 3 tuyến Quốc lộ dài 127,3km; 13 tuyến đường tỉnh dài 351,27km; 57 tuyến đường huyện dài  912,83km, đường đô thị 377,65km và đường GTNT dài hơn 2.556km… Đồng thời, các tuyến giao thông liên huyện, liên xã và trục thôn ấp được tỉnh quan tâm đầu tư xây dựng. Ngoài hệ thống đường bộ thì mạng lưới giao thông đường thủy nội địa cũng phát triển không ngừng, gắn với xây dựng hạ tầng thủy lợi phục vụ cho sản xuất. So với các địa phương khác, mạng lưới giao thông đường thủy nội địa của tỉnh khá dày đặc - tổng chiều dài trên 600km, với các tuyến đường sông, kênh lớn do Trung ương quản lý có tổng chiều dài là 144,7km. Riêng hệ thống sông, kênh do địa phương quản lý có tổng chiều dài 556km, trong đó tỉnh quản lý là 167,3km, có thể kể đến như: Kênh 30/4, Cầu Sập - Ninh Quới - Ngan Dừa, Hộ Phòng - Chủ Chí…

Sự phát triển của hệ thống hạ tầng giao thông là kết quả của những chủ trương đúng đắn ngay từ khi tái lập tỉnh, là sự tập trung các nguồn lực đầu tư hiệu quả. Tại Chương trình chỉ đạo 01 năm 1997 về một số công việc cấp bách quan trọng trước mắt trong tháng 1/1997, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã đặc biệt nhấn mạnh: triển khai thực hiện khẩn trương việc huy động vốn trong dân để xây dựng cơ sở hạ tầng, nhất là cơ sở hạ tầng nông thôn, trong đó có ưu tiên phát triển giao thông đường bộ. Đặc biệt, Chương trình mục tiêu quốc về gia xây dựng nông thôn mới đã tạo ra một cuộc cách mạng về GTNT bằng việc huy động tổng lực từ vốn của Trung ương, địa phương, doanh nghiệp và vận động cả Nhân dân tham gia hiến đất làm đường, cùng tham gia ngày công lao động gắn với những công trình cây xanh “tắm mát” các con đường quê thênh thang cho xe bốn bánh đi lại thuận tiện trong hai mùa mưa nắng. Khi giao thông thuận lợi, các công trình khác như điện, thủy lợi kết hợp với giao thông cũng không ngừng phát triển và tạo nên bức tranh giao thông sáng rực. Đường về các huyện vùng sâu cách trở trước đây như Đông Hải, Hồng Dân đã không còn khó khăn, vất vả khi các tuyến đường ô tô về trung tâm các xã, liên xã, liên ấp, ngõ xóm đã hình thành, tạo điều kiện thuận tiện cho lưu thông.

Nông dân Lê Văn Thành (xã Hưng Phú, huyện Phước Long) phấn khởi chia sẻ: “trước đây muốn về trung tâm huyện Hồng Dân phải qua đến hai cái phà, còn bây giờ thì xe chạy bon bon. Đáng mừng hơn cả là GTNT bây giờ ấp đã liền ấp, cầu thì được bê-tông hóa gần như 100% nên nông dân đã không còn cảnh lụy đò, giao thông phát triển mua bán cũng thuận lợi hơn và đời sống, thu nhập của nông dân cũng tăng lên rất nhiều”.

Giao thông trên địa bàn huyện Đông Hải ngày càng rộng mở.

GIẢI PHÁP ĐỒNG BỘ ĐỂ THÔNG SUỐT “MẠCH MÁU” KINH TẾ

Không chỉ tập trung các nguồn lực đầu tư lúc ban đầu, sự phát triển của hệ thống hạ tầng giao thông trong tỉnh còn đến từ việc gắn với bảo trì và sửa chữa hàng năm. Hàng năm, Bạc Liêu dành riêng khoảng 10 tỷ đồng thực hiện sửa chữa, gia cố lề các tuyến đường tỉnh quản lý và đến nay đã thực hiện sửa chữa gia cố hai bên lề đường hơn 82km với kinh phí khoảng 90 tỷ đồng. Bên cạnh đó, công tác bảo dưỡng thường xuyên, đảm bảo an toàn giao thông đường bộ trên các tuyến đường tỉnh quản lý được triển khai thực hiện theo đúng quy định và đảm bảo về tiêu chuẩn chất lượng sau nghiệm thu đưa vào sử dụng. Các tuyến đường tỉnh quản lý cơ bản giữ được cấp đường, giảm thiểu “điểm đen”, tăng hệ thống cảnh báo và an toàn, giúp đảm bảo an toàn giao thông cho người dân khi lưu thông.

Với sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống giao thông trong giai đoạn hiện nay cho thấy, hệ thống hạ tầng vẫn đóng vai trò chủ đạo trong việc vận chuyển hành khách và phục vụ yêu cầu phát triển KT-XH. Tuy nhiên, có một thực tế phải thừa nhận rằng hiện trạng giao thông của tỉnh cũng còn nhiều hạn chế và cần được sự quan tâm đầu tư nhiều hơn nữa cho giai đoạn tiếp theo. Cụ thể về đường bộ, phần lớn hệ thống cầu, đường tỉnh còn hạn chế tải trọng, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển KT-XH nhanh của tỉnh hiện nay. Do nguồn kinh phí hạn hẹp, đa số các tuyến đường tỉnh chỉ được đầu tư với quy mô đường từ cấp IV đến cấp VI, mặt đường nhỏ hẹp.

Cùng với đó, do tác động biến đổi khí hậu, mực nước biển dâng đã làm ngập thường xuyên các tuyến đường, nhất là đường đô thị. Một số dự án lớn về phát triển KT-XH của tỉnh đang thực hiện cũng tạo áp lực về vận chuyển vật liệu, hàng hóa quá tải, gây hư hỏng kết cấu hạ tầng giao thông. Hệ thống GTNT hiện nay trên địa bàn tỉnh còn rất khiêm tốn, đa số các tuyến đường chỉ được đầu tư xây dựng có chiều rộng mặt đường hẹp từ (2,0 - 3,5m), đáp ứng tối thiểu về tiêu chí 2 trong Bộ tiêu chí giao thông nông thôn mới, chưa đáp ứng nhu cầu lưu thông hàng hóa với tải trọng lớn để phục vụ sản xuất - kinh doanh.

Về đường thủy nội địa, hiện nay đã số các tuyến sông, kênh do tỉnh quản lý không đáp ứng được các thông số kỹ thuật luồng tuyến tương ứng với cấp kỹ thuật hiện hữu và đặc biệt thường xuyên bị khô cạn theo thời gian do phù sa bồi đắp, do sự tháo nước thường xuyên của các thửa ruộng và các vuông nuôi trồng thủy sản dù đã được cơ quan chuyên môn, quản lý về thủy lợi thực hiện nạo vét, khơi thông luồng… Tất cả những hạn chế này rất cần các giải pháp đồng bộ và hiệu quả nhằm đảm bảo cho hệ thống “mạch máu” kinh tế được thông suốt.

Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI (nhiệm kỳ 2020 - 2025) đã đề ra 3 khâu đột phá trong phát triển KT-XH, trong đó có phát triển hạ tầng giao thông. Thời gian tới, khi không gian phát triển được mở rộng hơn, hạ tầng giao thông của tỉnh cũng sẽ có thêm nhiều cơ hội phát triển và tăng tốc trong tương lai, mở ra những vận hội mới cho địa phương phát triển nhanh và bền vững.

Xây dựng cầu nông thôn trên địa bàn huyện Phước Long. Ảnh: K.T

Quy hoạch tỉnh Bạc Liêu thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 với chủ đề “Đánh thức tiềm năng, lợi thế, mở ra tầm nhìn mới” chú trọng kết cấu hạ tầng giao thông, xác định 3 trục liên kết để phát triển đồng bộ.

Đó là trục liên kết TP. Bạc Liêu - Ninh Quới - Ngan Dừa, chạy dọc theo đường tỉnh 978, tuyến vận tải thủy qua đây; dọc theo tuyến cao tốc quy hoạch Hà Tiên - Rạch Giá - Bạc Liêu; nối Quốc lộ 1A với cao tốc Cần Thơ - Bạc Liêu. Trục liên kết Gành Hào - Giá Rai - Phó Sinh - Cạnh Đền, chạy dọc theo Quốc lộ 63B; nối Cảng Gành Hào với TX. Giá Rai đi Phó Sinh - Cạnh Đền. Trục liên kết Hòa Bình - Phước Long - Hồng Dân, chạy dọc theo đường tỉnh 979, nối đường bộ ven biển với Quốc lộ 1A và đường Quản Lộ - Phụng Hiệp.

Về giao thông cấp tỉnh, mạng lưới đường bộ sẽ đầu tư cải tạo, nâng cấp các tuyến hiện hữu đạt tối thiểu tiêu chuẩn cấp IV, quy mô 2 làn xe. Sau năm 2030, tất cả các tuyến đường tỉnh đạt cấp III đồng bằng. Các tuyến đường huyện được “cứng hóa” 100%, đạt tiêu chuẩn tối thiểu cấp V đồng bằng; xây dựng đồng bộ mạng lưới điểm đấu nối vào các tuyến cao tốc, quốc lộ.

KIM TRUNG

Giám đốc Sở Xây dựng - Nguyễn Huy Dũng: Kết nối giao thông đến trung tâm kinh tế

Tiếp tục đẩy mạnh xây dựng hạ tầng giao thông và góp phần giải quyết những khó khăn lâu nay, Sở Xây dựng sẽ tiếp tục triển khai thực hiện và tham mưu thực hiện tốt các kế hoạch đã ban hành liên quan đến đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông tỉnh Bạc Liêu. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành để tiếp tục tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh đề xuất và kiến nghị với Trung ương: Ưu tiên bố trí vốn ngân sách đầu tư phát triển tuyến cao tốc Hà Tiên - Bạc Liêu và mở rộng nâng cấp Quốc lộ 1A (bao gồm các tuyến tránh đi qua đô thị Hòa Bình, Giá Rai), Nam Sông Hậu; Quốc lộ 61B, 63B theo quy hoạch trong giai đoạn 2025 - 2030; Hỗ trợ kinh phí thực hiện đầu tư cầu Ba Đình kết nối tỉnh Bạc Liêu và Kiên Giang; đầu tư mở rộng nâng cấp đường tỉnh ĐT.980 (đoạn Giá Rai - Phó Sinh). Sớm phê duyệt Đề xuất Dự án tuyến đường ven biển đoạn đi qua tỉnh Bạc Liêu và đoạn nhánh kết nối đường Nam Sông Hậu vay vốn ADB.

Bên cạnh đó, sẽ công khai các danh mục công trình, dự án giao thông dự kiến đầu tư trong giai đoạn 2025 - 2030 trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu để tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư tiếp cận, nghiên cứu đầu tư. Ưu tiên kêu gọi đầu tư những công trình giao thông mang tính đột phá như: Các tuyến đường giao thông kết nối với các tuyến cao tốc, quốc lộ đi qua địa bàn tỉnh, Cảng biển Bạc Liêu (bến cảng Gành Hào, bến cảng Vĩnh Hậu A); các cầu lớn trên đường tỉnh, bến xe tỉnh Bạc Liêu, bến xe Gành Hào, Bãi đỗ xe Tắc Sậy,... để thúc đẩy liên kết vùng Đồng bằng sông Cửu Long, chủ động thích ứng với tình hình biến đổi khí hậu và góp phần tăng cường tiềm lực quốc phòng - an ninh vùng biển và ven biển của tỉnh. Phối hợp tốt với các chủ đầu tư, các cơ quan liên quan tham mưu cho UBND tỉnh thực hiện các nhiệm vụ của địa phương để triển khai đúng tiến độ các dự án do Trung ương đầu tư trên địa bàn tỉnh. Bố trí đủ vốn cho các dự án và giải quyết kịp thời các khó khăn, vướng mắc trong công tác quản lý đầu tư xây dựng, nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông, tạo điều kiện thuận lợi cho lưu thông hàng hóa từ thành thị đến nông thôn và ngược lại đã góp phần thúc đẩy phát triển KT-XH.

Tập trung chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác thẩm định dự án, thiết kế các công trình giao thông đảm bảo đầu tư hiệu quả, tránh lãng phí, thất thoát vốn đầu tư và tuân thủ đúng quy trình thẩm định, rút ngắn thời gian. Đồng thời, khuyến cáo các chủ đầu tư nghiên cứu ứng dụng vật liệu mới, công nghệ mới trong xây dựng công trình giao thông để nâng cao chất lượng và giảm giá thành xây dựng. Tập trung chỉ đạo giải quyết kịp thời các khó khăn vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng - tái định cư ở các dự án đang triển khai trong nhiệm kỳ qua và xây dựng các khu tái định cư để bố trí tái định cư cho dự án giao thông triển khai theo Kế hoạch về chính sách, giải pháp và nguồn lực thực hiện phát triển giao thông vận tải tỉnh Bạc Liêu thời kỳ từ nay đến 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Tập trung bố trí đủ vốn cho các dự án đường giao thông kết nối với quốc lộ, cao tốc đi qua địa bàn tỉnh và giải quyết kịp thời các khó khăn, vướng mắc trong công tác quản lý đầu tư xây dựng nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện và nâng cao hiệu quả khai thác khi kết nối giao thông đến các bến cảng và trung tâm kinh tế, các tuyến đường cao tốc và quốc lộ…