28 năm - nhìn lại một chặng đường phát triển

>>> Bài 3: Xây dựng Đảng, chính quyền - vì một nền tảng vững chắc

Bài cuối: Hoàn thành sứ mệnh lịch sử, vươn mình bước vào kỷ nguyên mới

Chỉ còn vài ngày nữa, tỉnh Bạc Liêu sẽ hoàn thành sứ mệnh lịch sử sau 28 năm tái lập từ tỉnh Minh Hải (1/1/1997), hòa nhập vào một không gian phát triển mới rộng lớn hơn với nhiều tiềm năng và thế mạnh hơn. Tỉnh Cà Mau mới với diện tích tự nhiên gần 8.000km²; dân số hơn 2,6 triệu người được kỳ vọng sẽ mang đến những sức bật mới cho cả vùng đất cuối trời Nam để tự tin bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Du lịch văn hóa và sinh thái sẽ là thế mạnh đặc thù của tỉnh Cà Mau.

HIỆN THỰC HÓA KHÁT VỌNG VƯƠN LÊN

Trải qua gần 28 năm, với hơn 6 nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh, mỗi nhiệm kỳ Bạc Liêu đều có những thuận lợi, sự phát triển, tiến bộ mới, song cũng đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức. Đặc biệt, khó khăn thách thức lớn nhất mà tỉnh phải đương đầu ngay từ những ngày đầu mới tái lập là tình trạng thấp kém, chậm phát triển của kinh tế, văn hóa, xã hội; sự yếu kém, thiếu đồng bộ của hệ thống kết cấu hạ tầng; cơ sở vật chất cho y tế, giáo dục và các cơ quan trong hệ thống chính trị thiếu trầm trọng. Lực lượng cán bộ, công chức thiếu về số lượng, chưa đáp ứng yêu cầu về chất lượng; đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn. Vượt qua khó khăn ban đầu ấy bằng tinh thần không ngừng nỗ lực, phấn đấu vươn lên, Bạc Liêu đã tập trung huy động các nguồn lực, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tạo ra sự chuyển biến sâu sắc trên tất cả các lĩnh vực trong gần 3 thập kỷ qua.

Theo đánh giá của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, với việc tập trung cho nông nghiệp, nông thôn, chuyển đổi cơ cấu sản xuất, đầu tư mạnh cho hạ tầng... tình hình kinh tế, văn hóa, xã hội trong tỉnh sau 28 năm đã có chuyển biến qua từng ngày. Đời sống của Nhân dân, bộ mặt của tỉnh từ đô thị đến nông thôn đều thay đổi rõ rệt. 49/49 xã đạt chuẩn nông thôn mới, có 1 huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Các chỉ số trong sản xuất nông nghiệp cũng liên tục tăng cao; lĩnh vực công nghiệp, xây dựng; thương mại, dịch vụ có sự phát triển vượt bậc với nhiều dự án công nghiệp mang tính động lực được hình thành và phát huy hiệu quả.

Các lĩnh vực văn hóa - xã hội có sự phát triển đáng tự hào. Giáo dục - đào tạo có nhiều chuyển biến tích cực, hệ thống trường lớp được quan tâm đầu tư, xây dựng. Công tác chăm sóc sức khỏe, khám, chữa bệnh cho Nhân dân được cải thiện, cơ sở vật chất, thiết bị y tế được quan tâm đầu tư; hoạt động văn hóa, thể dục - thể thao ngày càng đa dạng, phong phú, góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho Nhân dân.

Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân được củng cố. Công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị đạt nhiều kết quả quan trọng. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy, tổ chức Đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên không ngừng được nâng cao, đáp ứng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ chính trị. Công tác giáo dục chính trị tư tưởng được tăng cường, ý thức cảnh giác cách mạng, đấu tranh chống các quan điểm sai trái và âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch được nâng cao. Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh và các đoàn thể chính trị - xã hội ngày càng lớn mạnh, hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình trong công tác vận động, tập hợp quần chúng và xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước được nâng lên. HĐND, UBND các cấp được kiện toàn tổ chức, hoạt động nền nếp và tập trung thực hiện tốt chức năng, quyền hạn của mình.

Năng lượng tái tạo - thế mạnh đặc thù và dẫn đầu cả nước của Bạc Liêu hiện nay.

TẠO NÊN SỨC BẬT MỚI

Từ ngày 1/7/2025, tỉnh Cà Mau mới sẽ chính thức đi vào hoạt động trên cơ sở hợp nhất hai tỉnh Cà Mau và Bạc Liêu - hai địa phương vốn có chung nhiều giai đoạn lịch sử và sự tương đồng trong kinh tế - xã hội.

Nhìn lại bức tranh kinh tế tổng thể của hai tỉnh mới thấy hết sự tương đồng về tiềm năng, thế mạnh và chắc chắn sẽ tạo nên những đột phá mới mang tính lịch sử cho diện mạo của một tỉnh Cà Mau mới. Kỳ vọng ấy hoàn toàn có cơ sở khi Bạc Liêu và Cà Mau dẫn đầu cả nước về diện tích nuôi trồng thủy sản, nhất là thế mạnh về con tôm công nghiệp ứng dụng công nghệ cao và năng lượng sạch, năng lượng tái tạo. Thế mạnh và đặc thù về văn hóa sẽ là sức mạnh nội sinh để tỉnh Cà Mau mới phát huy tốt hơn các lợi thế của vùng đất cuối trời bằng những sản phẩm du lịch đặc thù mang tính cạnh tranh cao. Đồng chí Huỳnh Quốc Việt - Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Ðảng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Bạc Liêu kỳ vọng: “Phát huy tối đa lợi thế để phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh. Xây dựng môi trường du lịch an toàn, thân thiện gắn với xây dựng thương hiệu du lịch Cà Mau với điểm đến cực Nam và văn hóa đặc trưng vùng sông nước, tính toán làm sao có sản phẩm, dịch vụ thu hút khách tham quan”.

Chế biến tôm xuất khẩu cần giải pháp đột phá về tạo ra nhiều sản phẩm giá trị gia tăng cao.

Đặc biệt, khi mở rộng không gian phát triển, tỉnh Cà Mau mới sẽ tận dụng, khai thác, phát huy tốt các tiềm năng và định vị lại đúng “sức bật” đặc thù để đẩy nhanh tốc độ phát triển gắn với những trụ cột thế mạnh đã được xác định và đó cũng là những tiền đề mang tính nền tảng cho giai đoạn tiếp theo. Đó là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, công nghiệp mang lại nhiều giá trị gia tăng, phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng sạch, phát triển du lịch văn hóa và sinh thái, kinh tế biển gắn với tăng cường đầu tư phát triển hạ tầng đồng bộ và việc đầu tư xây dựng các tuyến đường cao tốc sẽ phải đi trước một bước. Tất cả những thế mạnh đặc thù này sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế theo hướng tăng tốc, toàn diện, thích ứng và chủ động hội nhập. Theo đó, mục tiêu đến cuối năm 2030, quy mô nền kinh tế của tỉnh (giá hiện hành) ước đạt khoảng 321.564 tỷ đồng, gấp gần 1,9 lần năm 2025 (172.907 tỷ đồng); GRDP bình quân/người đạt khoảng 149 triệu đồng (tăng gần 86% so với năm 2025), bằng khoảng 70% cả nước (8.500 USD vào năm 2030).

Ðể đạt được mức tăng trưởng cao ấy, ở mỗi lĩnh vực tỉnh Cà Mau mới cũng được đề ra các giải pháp. Trong đó, chú trọng thực hiện cơ cấu ngành hàng nông nghiệp theo hướng phát triển chiều sâu, gia tăng sản lượng, chất lượng hàng hóa trên đơn vị sản xuất. Phát triển nuôi tôm siêu thâm canh, nuôi tôm sinh thái, hình thành các vùng nuôi tập trung, cấp chứng chỉ sinh thái. Tăng sản lượng chế biến thủy sản gắn với sản lượng và kim ngạch xuất khẩu tăng, cũng như kỳ vọng vào một số dự án đầu tư đổi mới công nghệ, nâng cao năng suất của các nhà máy chế biến thủy sản trên địa bàn theo hướng tạo ra nhiều sản phẩm có giá trị gia tăng cao thay vì lâu nay chỉ tập trung gia công.

Con tôm công nghiệp sẽ giúp tỉnh Cà Mau mới dẫn đầu cả nước về xuất khẩu thủy sản. Ảnh: L.D

Bên cạnh đó, các dự án trọng điểm, quan trọng phải được triển khai và hoàn thành trong giai đoạn 2026 - 2030. Cụ thể như: Dự án mở rộng, nâng cấp Cảng hàng không Cà Mau (tổng mức đầu tư khoảng 3.260 tỷ đồng, bao gồm cả giải phóng mặt bằng và dự kiến hoàn thành giữa năm 2026); Dự án cao tốc TP. Cà Mau - Ðất Mũi (tổng mức đầu tư khoảng 50.000 tỷ đồng); Cảng Hòn Khoai và đường kết nối ra đảo Hòn Khoai (tổng mức đầu tư 2 dự án khoảng 32.000 tỷ đồng); Dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1, đường Hồ Chí Minh từ TP. Cà Mau - Ðất Mũi (tổng mức đầu tư 2 dự án khoảng 12.700 tỷ đồng); Dự án Nhà máy Ðiện gió tỉnh Bạc Liêu (giai đoạn 3); Dự án đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng vùng nuôi tôm công nghiệp, bán công nghiệp trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu (tổng mức đầu tư 2.000 tỷ đồng)... cùng một số dự án năng lượng khác, nhất là Dự án Nhà máy Điện khí LNG Bạc Liêu với công suất 3.200MW, tổng mức đầu tư 93.600 tỷ đồng (khoảng 4 tỷ USD) được xác định là dự án nguồn điện quan trọng và sẽ được ưu tiên đầu tư.

Tất cả những mục tiêu chiến lược và dự án động lực trên sẽ tạo nên những động lực rất to lớn cho tỉnh Cà Mau mới tạo nên những “cú hích” nhảy vọt về phát triển kinh tế - xã hội và trở thành điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư trong, ngoài nước.

GIẢI BÀI TOÁN THU HÚT ĐẦU TƯ

Để hiện thực hóa khát vọng và các mục tiêu chiến lược, tỉnh Cà Mau mới sẽ tiếp tục tập trung cải thiện và nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh; xây dựng môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, thông thoáng, minh bạch, chi phí thấp để thu hút đầu tư. Tạo đột phá trong phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tạo động lực mới cho tăng trưởng theo tinh thần Nghị quyết 57 và Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị.

Song, cũng cần mạnh dạn nhìn nhận lại những hạn chế, bất cập, nhất là trong thu hút mời gọi đầu tư của tỉnh Bạc Liêu và Cà Mau vừa qua trong bức tranh tổng thể của đồng bằng và cả nước, đó là những hạn chế về hạ tầng, nguồn nhân lực, thành lập doanh nghiệp, môi trường kinh doanh… và cả những chính sách hỗ trợ, đồng hành cùng doanh nghiệp. Bởi trên thực tế, công tác thu hút đầu tư từ khu vực kinh tế tư nhân thời gian qua trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu cũng còn nhiều bất cập. Công tác thu hút mời gọi đầu tư thiếu tính sáng tạo, thiếu tính dự báo, cơ chế phối hợp còn hạn chế. Công tác tháo gỡ, hỗ trợ nhà đầu tư đôi khi chưa kịp thời; việc chủ động chuẩn bị các điều kiện cho việc thu hút mời gọi đầu tư các dự án cụ thể chưa được các ngành, các cấp quan tâm đúng mức (quỹ đất, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch ngành…) nên dẫn đến việc phải tốn nhiều thời gian cho việc xử lý các vấn đề tồn tại để dự án đủ điều kiện triển khai thực hiện.

Trên cơ sở phân tích, làm rõ những hạn chế, bất cập này, sau khi thành lập tỉnh Cà Mau sẽ xác định lại mô hình tăng trưởng gắn với phân kỳ đầu tư và lựa chọn đâu là lĩnh vực cần tập trung ưu tiên đầu tư trong điều kiện nguồn lực từ vốn đầu tư công có hạn. Đồng thời, đa dạng hóa đối tác, các phương thức và hình thức đầu tư; ưu tiên các dự án đầu tư nước ngoài có liên kết với khu vực kinh tế trong nước, phù hợp với định hướng tái cơ cấu nền kinh tế phục vụ mục tiêu phát triển bền vững, bảo vệ môi trường, bảo đảm quốc phòng - an ninh, trật tự, an toàn xã hội và nâng cao tính độc lập, tự chủ của nền kinh tế. Tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong công tác xúc tiến đầu tư và quản lý nhà nước đối với xúc tiến đầu tư nhằm khuyến khích các nguồn vốn trong và ngoài nước tham gia vào đầu tư phát triển trên địa bàn tỉnh. Đặc biệt, phải quyết liệt tập trung cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh, xem đây vừa là nhiệm vụ trọng tâm, vừa là giải pháp quan trọng mang tính cấp thiết hàng đầu trong thu hút đầu tư. Xúc tiến đầu tư một cách chủ động, có mục tiêu, trọng tâm, trọng điểm và tiếp tục duy trì các thị trường và đối tác truyền thống, đồng thời mở rộng thị trường, đối tác mới theo các Hiệp định đa phương hoặc song phương mà Việt Nam đã ký kết, tham gia (CPTPP, RCEP, EVFTA...).

Về chiến lược và tầm nhìn, khi tỉnh Cà Mau cũ trở thành trung tâm kinh tế, thì sự phân tán về nguồn lực đầu tư có khả năng sẽ xảy ra và nếu điều đó trở thành hiện thực, sẽ kéo theo sự mất cân bằng trong tăng trưởng và đầu tư, khi mỗi tỉnh Cà Mau và Bạc Liêu đều được ví như “đôi cánh” phải cùng đập và giữ thăng bằng cho vươn cao bền vững. Trong đó, bài toán về lao động và dịch chuyển lao động gắn với sự phát triển của hệ thống thương mại, dịch vụ và tạo ra sức tái đầu tư từ nền kinh tế thông qua bài toán thu nhập, việc làm và chống tái nghèo, phát triển không đồng đều phải được xem là giải pháp hàng đầu trong hoạch định chính sách phát triển cho tỉnh Cà Mau mới.

Với quyết tâm chính trị cao của hai tỉnh sau khi hợp nhất, Đảng bộ và Nhân dân tỉnh Cà Mau mới sẽ khát vọng không ngừng và cùng nhau chung sức thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược đã đề ra cho một Cà Mau giàu đẹp, thịnh cường trong tương lai.

LƯ DŨNG - MỘNG THƯỜNG