Khi dân làm chủ xây dựng nông thôn mới

Thứ Hai, 07/09/2020 | 16:24

Xây dựng nông thôn mới (XDNTM) là chủ trương lớn của Đảng, đánh trúng nhu cầu, nguyện vọng của toàn dân nên đã nhanh chóng đi vào đời sống. Và vấn đề đáng quan tâm là nhờ phát huy tốt vai trò chủ thể của người dân nên công cuộc XDNTM trên cả nước nói chung và ở tỉnh Bạc Liêu nói riêng luôn diễn ra thuận lợi, tạo nên sức mạnh to lớn làm đổi thay toàn diện nông thôn tỉnh nhà.     

Bài 1: “Lấy dân làm gốc”

Sau 10 năm thực hiện, XDNTM đã trở thành phong trào lan tỏa rộng khắp ở các địa phương trên cả nước, thu hút người dân tích cực tham gia. Trên địa bàn tỉnh, bài học kinh nghiệm được rút ra là phải vận dụng tốt phương châm “lấy dân làm gốc”, “lấy xóm, ấp làm điểm bắt đầu”. Từ đó lan tỏa sâu rộng phong trào hiến đất làm đường, xây trường học và các công trình công cộng, dấy lên phong trào thi đua phát triển kinh tế để xóa nghèo, làm giàu… Tất cả những điều đó đã đem đến cho nông thôn Bạc Liêu một diện mạo tươi mới.

Nông thôn mới huyện Phước Long. Ảnh: T.Đ

MỌI VIỆC BẮT ĐẦU TỪ… DÂN

Vai trò chủ thể của người dân trong quá trình XDNTM thể hiện trên nhiều lĩnh vực: là nguồn nhân lực phát triển nông nghiệp, nông thôn và các hoạt động dịch vụ; nâng cao thu nhập, ổn định đời sống, góp phần làm cho bộ mặt nông thôn khởi sắc; trực tiếp xây dựng, bảo vệ và hưởng lợi từ kết cấu hạ tầng nông thôn; giữ gìn an ninh trật tự, xây dựng đời sống văn hóa phong phú; đưa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đi vào cuộc sống…

Có thể khẳng định, hành trình 10 năm XDNTM của Bạc Liêu đã gặt hái được nhiều trái ngọt: 49/49 xã sẽ về đích NTM vào cuối năm 2020. TP. Bạc Liêu hoàn thành nhiệm vụ XDNTM; các huyện: Vĩnh Lợi, Hòa Bình, Đông Hải, Hồng Dân và TX. Giá Rai cơ bản đạt chuẩn huyện NTM. Riêng huyện Phước Long được công nhận NTM từ năm 2017. Toàn tỉnh đã có 8 xã được công nhận xã NTM nâng cao. Trong đó, thành quả lớn nhất chính là hình thành được nền nếp chủ động, sự vươn lên mạnh mẽ của người dân. Từ “thụ hưởng, bị động”, người dân đã trở thành “chủ thể, chủ động” trong mọi nhiệm vụ ở địa phương. Từ đó, vai trò của người dân hoàn toàn phù hợp với quan điểm của Đảng “lấy dân làm gốc”.

Vai trò chủ thể của mỗi người dân Bạc Liêu trong XDNTM được thể hiện đầy đủ trong phương châm: “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và dân hưởng thụ”. Trong đó, “dân biết” là người dân được hiểu đầy đủ về quyền, nghĩa vụ của mình trong XDNTM; được cung cấp kịp thời thông tin về công trình xây dựng cơ sở hạ tầng trên địa bàn mình, các yêu cầu đóng góp từ cộng đồng, các dự án và chính sách hỗ trợ của Nhà nước.

Còn “dân bàn” là khi cộng đồng dân cư được tham gia ý kiến liên quan đến kế hoạch phát triển sản xuất, các hoạt động đầu tư xây dựng, khai thác, sử dụng, quản lý công trình phúc lợi công cộng, các mức đóng góp và định mức chi tiêu từ các nguồn thu trong nội bộ cộng đồng dân cư.

“Dân làm” thì không chỉ riêng có đóng góp bằng lao động trực tiếp, mà còn có cả những đóng góp bằng vật chất, tiền bạc, vật tư tại chỗ, đóng góp bằng trí tuệ cá nhân... Cùng với đó, còn có việc “dân kiểm tra”, nghĩa là thông qua các chương trình, dự án, hoạt động XDNTM có sự giám sát và đánh giá của người dân, để nâng cao hiệu quả, chất lượng công trình. Bằng cách trực tiếp giám sát ở cơ sở, người dân chủ động theo dõi, đánh giá quá trình đầu tư, thi công những dự án quy mô nhỏ và vừa tại địa phương như: các công trình đường giao thông nông thôn, kênh mương tưới tiêu, khu thiết chế văn hóa…

Văn phòng Điều phối NTM tỉnh đánh giá, chính sự tham gia của người dân và cộng đồng đã đưa chương trình XDNTM của tỉnh đi đúng trọng tâm, trọng điểm; giải quyết tốt yêu cầu phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần người dân địa phương. Phát huy nội lực, tinh thần chủ động, sáng tạo của địa phương và người dân trong XDNTM chính là yếu tố đảm bảo tính bền vững, lâu dài của chương trình.

Từ chương trình XDNTM, nhiều vùng quê đã thay da đổi thịt. Trong ảnh: Một góc NTM xã Ninh Quới (huyện Hồng Dân).​ Ảnh: T.H

DÂN CHỦ ĐƯỢC PHÁT HUY RỘNG KHẮP

Bà Phạm Thị Mỹ Linh, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh cho biết, trong XDNTM, ngoài nguồn lực của Nhà nước hỗ trợ thì cấp ủy, chính quyền cấp xã đã huy động nguồn lực lớn từ trong Nhân dân để đầu tư hạ tầng nông thôn, các công trình phúc lợi xã hội. Nhằm minh bạch hóa trong quá trình XDNTM và tạo lòng tin của người dân đối với việc sử dụng nguồn lực của Nhà nước, của Nhân dân, đảm bảo chất lượng công trình, dự án được đầu tư, MTTQ cấp xã đã phát huy tốt vai trò giám sát của Nhân dân thông qua hoạt động của Ban thanh tra nhân dân và Ban giám sát đầu tư của cộng đồng.

Minh chứng cho thấy, năm 2019, Thanh tra nhân dân đã tham gia giám sát 401 cuộc ở 49 xã XDNTM, qua đó có 42 vụ việc được kiến nghị xử lý. Trong đó có 36 vụ việc được cơ quan có thẩm quyền xử lý, giải quyết. Riêng Ban giám sát đầu tư của cộng đồng đã giám sát 572 cuộc. Trong đó có 72 tuyến lộ bê-tông giao thông nông thôn và các công trình công cộng; 15 cây cầu và 5 tuyến kênh thủy lợi có tổng trị giá gần 16 tỷ đồng do Nhà nước và Nhân dân cùng làm. 63 vụ trong số đó được kiến nghị xử lý do việc làm gây lãng phí, thất thoát tài sản của Nhà nước và Nhân dân, ảnh hưởng xấu đến chất lượng công trình, xâm hại đến lợi ích của cộng đồng.

Theo bà Phạm Thị Mỹ Linh, thời gian tới, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh sẽ có thêm nhiều giải pháp cụ thể để phát huy vai trò sáng tạo, tự quản của người dân tham gia thực hiện các tiêu chí NTM. Và để tiếp tục nâng cao chất lượng cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết XDNTM, đô thị văn minh’’, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh sẽ tham mưu cho Thường trực Tỉnh ủy ban hành các văn bản chỉ đạo nâng cao chất lượng cuộc vận động. Đồng thời phối hợp với các ngành chức năng tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện hiệu quả cuộc vận động.

Theo đó, MTTQ các cấp hướng tới xây dựng, duy trì và nhân rộng các mô hình đã và đang hoạt động thiết thực, hiệu quả như: người dân tham gia thực hiện các tiêu chí về văn hóa, các mô hình tự quản về môi trường, huy động sự vào cuộc của Nhân dân trong việc bảo vệ an ninh trật tự ở khu dân cư và hiến đất XDNTM…. Thông qua việc phát huy tính chủ động, tích cực, tính tự quản, sáng tạo của mỗi khu dân cư, mỗi người dân, mỗi gia đình sẽ tạo thành sức mạnh to lớn, động lực phát triển mạnh mẽ khu vực nông thôn của tỉnh nhà.

TẤN ĐẠT

Theo Văn phòng Điều phối NTM tỉnh, mục tiêu của XDNTM là phục vụ Nhân dân, là sự nghiệp của dân, do dân làm, dân hưởng thụ, Nhà nước chỉ mang tính định hướng. Vì vậy, cần phát huy vai trò của người dân trong quá trình thực hiện XDNTM. Nhà nước ban hành cơ chế, chính sách, tạo điều kiện, giúp đỡ, hỗ trợ cho người dân xây dựng quê hương mình theo quy hoạch, kế hoạch nhằm đạt mục tiêu không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của dân cư nông thôn.

Viết bình luận mới
thăm dò ý kiến

Theo bạn, điều gì có thể giữ chân và thu hút người tài vào khu vực công?

THÔNG TIN CẦN BIẾT
Nhiều mây, có mưa, có nơi mưa vừa, mưa to và rải rác có dông. Gió tây nam cấp 3. Trong cơn dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh.