Quy hoạch chăn nuôi gắn với xây dựng cơ sở giết mổ: Yêu cầu cấp thiết

Bạc Liêu đã quy hoạch phát triển vùng chăn nuôi gắn với hệ thống lò giết mổ tập trung giai đoạn từ nay đến 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Qua đó, tạo thuận tiện trong việc kiểm soát vận chuyển, giết mổ để có sản phẩm gia súc, gia cầm đảm bảo an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng; góp phần ngăn ngừa lây lan dịch bệnh và bảo vệ môi trường sinh thái.

Thực trạng và quy hoạch chăn nuôi

Những năm gần đây, tốc độ tăng trưởng ngành Chăn nuôi của tỉnh còn thấp, chưa đáp ứng yêu cầu về chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp theo định hướng chăn nuôi cả nước; một số loại vật nuôi chính có xu hướng giảm.

* Mô hình nuôi vịt an toàn sinh học khép kín của ông Nguyễn Thanh Bình (xã Phong Thạnh Đông A, huyện Giá Rai). * Chăn nuôi heo tập trung ở xã Vĩnh Phú Tây (huyện Phước Long). Ảnh: M.Đ

Theo ông Lâm Trí Thông, Chi cục trưởng Chi cục Thú y tỉnh, cơ quan này đã lập đề án quy hoạch tổng thể phát triển chăn nuôi gắn với xây dựng lò giết mổ tập trung giai đoạn từ nay đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Đây là cơ sở pháp lý để các doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư vào các trang trại lớn ở Bạc Liêu.

Cụ thể là quy mô đàn heo giai đoạn 2006 - 2010 giảm 2,43%/năm, đến năm 2013 lại tiếp tục giảm còn 206.000 con; chăn nuôi bò giai đoạn 2011 - 2013 giảm 11,32%; năm 2013, đàn trâu của tỉnh còn 1.583 con, giảm 347 con so với năm 2010... Bên cạnh đó, tình hình giết mổ gia súc, gia cầm còn nhiều bất cập. Toàn tỉnh có 22 lò giết mổ, thì trong đó đã có 20 lò giết mổ thủ công. Ngoài ra, số lượng trang trại của tỉnh ít hơn rất nhiều so với các địa phương trong khu vực ĐBSCL.

Mới đây, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT đã phê duyệt Đề án bảo đảm an toàn thực phẩm trong vận chuyển, giết mổ gia súc, gia cầm giai đoạn 2014 - 2020. Trên cơ sở đó, Bạc Liêu đã tiến hành quy hoạch phát triển vùng chăn nuôi gắn với hệ thống lò giết mổ tập trung giai đoạn từ nay đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Mục tiêu của quy hoạch là xác định cụ thể vùng phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm tập trung và động vật hoang dã.

Theo đó, quy hoạch chuyển đổi phương thức phân tán, nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa theo hướng công nghiệp, bán công nghiệp. Hình thành vùng chăn nuôi tập trung thành các trang trại, gia trại gắn với lò giết mổ, chế biến, tiêu thụ sản phẩm. Phấn đấu nâng tỷ trọng giá trị chăn nuôi đạt từ 28 - 30% so với tổng giá trị sản xuất nông nghiệp vào năm 2020. Đảm bảo an toàn dịch bệnh và vệ sinh an toàn thực phẩm, khống chế có hiệu quả các bệnh nguy hiểm trong chăn nuôi. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ về giống, thức ăn, thú y, quản lý nuôi dưỡng để nâng cao năng suất, chất lượng, hạ giá thành sản xuất, tăng thu nhập. Bảo đảm cơ sở hạ tầng tốt phục vụ chăn nuôi và giết mổ.

Ông Nguyễn Duy Hưng, Phó chi cục trưởng Chi cục Thú y tỉnh cho rằng: “Về quy hoạch ngành Chăn nuôi, trước hết, xây dựng vùng chăn nuôi ở khu vực vùng ngọt thuộc các huyện Vĩnh Lợi, Phước Long, Hồng Dân. Bên cạnh đó, liên kết với các công ty xây dựng lò giết mổ khép kín cạnh vùng chăn nuôi để bao tiêu sản phẩm cho người chăn nuôi. Phấn đấu đến năm 2020, trang trại chăn nuôi chiếm 50%; kiểm soát gia súc chiếm 70 - 80%. Riêng việc kiểm soát gia cầm thì vẫn còn nhiều khó khăn”.

Mô hình chăn nuôi bền vững

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có một số mô hình chăn nuôi gia súc, gia cầm an toàn dịch bệnh.

Điển hình là mô hình nuôi vịt an toàn dịch bệnh khép kín của ông Nguyễn Thanh Bình (ấp 13, xã Phong Thạnh Đông A, huyện Giá Rai). Với diện tích 2.000m2 đất vườn, ông Bình dành 500m2 để làm chuồng cho vịt, còn lại là diện tích mặt nước và sân. Xung quanh chuồng trại ông làm hàng rào che chắn cách ly bên ngoài.

Nhiều năm qua, nhờ áp dụng tốt quy trình chăn nuôi an toàn dịch bệnh, đàn vịt (từ 1.600 - 2.000 con vịt đẻ) của ông Bình luôn khỏe mạnh. Hàng năm, lò ấp vịt của ông Bình cung cấp cho người chăn nuôi trên 300.000 vịt con. Bình quân mỗi năm, gia đình ông Bình thu lãi trên 500 triệu đồng.

Còn trang trại của hợp tác xã (HTX) Kinh tế xanh (xã Vĩnh Trạch, TP. Bạc Liêu) nuôi gia súc với diện tích hơn 8ha. Tổng đàn heo của HTX hơn 8.000 con, nuôi gia công dịch vụ cho Công ty Cổ phần chăn nuôi CP Việt Nam. Đây là hình thức làm ăn mới, HTX Kinh tế xanh chỉ nuôi gia công và được doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm.

Theo thống kê của Chi cục Thú y tỉnh, Bạc Liêu có gần 20 trang trại, nông trại nuôi gia súc và 7 trang trại nuôi gia cầm theo hình thức này. Tiến sĩ Nguyễn Xuân Khoa, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh chia sẻ: “Chúng tôi khuyến khích nông dân nuôi gia súc, gia cầm theo mô hình an toàn dịch bệnh và khép kín. Việc nuôi tập trung sẽ dễ dàng kiểm soát và quản lý dịch bệnh”.

Giải pháp thực hiện

Để thực hiện hiệu quả những quy hoạch trên, ngành Thú y tỉnh cần tổ chức lại hệ thống sản xuất giống gia súc, gia cầm. Mở rộng mạng lưới sản xuất giống bằng cách liên kết các trang trại, cơ sở chăn nuôi trong tỉnh. Xây dựng vùng sản xuất giống và cung cấp giống cho thị trường. Khuyến khích các hộ chăn nuôi tập trung nâng quy mô đàn heo nái, đàn gia cầm giống. Di dời các cơ sở chăn nuôi vào vùng quy hoạch và khuyến khích xây dựng mới các cơ sở chăn nuôi tập trung. Thành lập trạm kiểm định giống để kiểm soát chất lượng con giống. Ứng dụng công nghệ chuyển cấy phôi để chọn lọc và lưu giữ các giống gia súc cao sản. Hoàn thiện hệ thống nhân lực quản lý, kiểm soát giống để góp phần nâng cao chất lượng con giống.

Song song đó, xây dựng chương trình bảo tồn, cải tiến và phát triển các giống vật nuôi nội có chất lượng cao. Nhập khẩu các giống vật nuôi ngoại thích nghi tốt để giảm thấp nhất rủi ro do dịch bệnh. Hỗ trợ các cơ sở chăn nuôi, trang trại sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và các trang trại chăn nuôi theo phương thức sinh thái.

Đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm các điều kiện vệ sinh thú y và lò giết mổ không đảm bảo vệ sinh môi trường. Đầu tư cơ sở hạ tầng giao thông, điện đến vùng chăn nuôi tập trung và cơ sở giết mổ tập trung. Có chính sách về tín dụng ngân hàng đối với kinh tế trang trại.

Việc tổ chức lại ngành Chăn nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa, hình thành các vùng chăn nuôi tập trung, mạng lưới lò giết mổ gia súc, gia cầm tập trung để thúc đẩy ngành Chăn nuôi phát triển hiệu quả và bền vững là yêu cầu cấp thiết hiện nay.

Minh Đạt