Cần sử dụng quỹ bảo hiểm y tế đúng mục đích

Nhằm góp phần thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội và bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, thời gian qua Chính phủ đã ban hành nhiều quy định, chính sách mới về bảo hiểm y tế (BHYT). Tuy nhiên, đây cũng đặt ra nhiều vấn đề xã hội bức xúc, nhất là tình trạng lạm dụng và tạo nên nguy cơ mất an toàn cho quỹ BHYT.

*Điều trị bệnh bằng kỹ thuật hiện đại tại Bệnh viện Đa khoa Bạc Liêu.

*Bệnh nhân KCB bằng thẻ BHYT nhận thuốc tại Bệnh viện Đa khoa Bạc Liêu.

Ảnh: K.T

ĐƠN GIẢN HÓA THỦ TỤC

Với việc sửa đổi, bổ sung và ban hành các quy định mới về khám chữa bệnh (KCB) bằng thẻ BHYT, đã tạo thuận lợi cho người bệnh và hướng đến nâng cao chất lượng dịch vụ. Như việc tăng giá các dịch vụ y tế đã khuyến khích các bệnh viện công và bệnh viện tư nhân đầu tư phát triển công nghệ, kỹ thuật y tế hiện đại, nhằm thu hút người bệnh đến KCB và mở ra nhiều cơ hội cho người bệnh được tiếp cận các dịch vụ y tế kỹ thuật cao. Đồng thời, với quy định thông tuyến KCB từ huyện đến tỉnh, đã tạo cơ hội cho người bệnh có quyền lựa chọn KCB tại các cơ sở y tế mà mình đặt niềm tin, nơi có nhiều thiết bị, kỹ thuật y tế mới, thái độ phục vụ ân cần và tránh tình trạng KBC theo kiểu triệt buộc phải KBC ở nơi đăng ký ban đầu mới được thanh toán 100% BHYT.

Đặc biệt, trong tháng 5/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 824/QĐ-TTg về phê duyệt phương án đơn giản hóa thủ tục hành chính, quy định liên quan đến khám chữa bệnh (KCB). Theo đó, nhiều quy định trong KCB sẽ được thay đổi theo hướng đơn giản hóa các thủ tục hành chính, bỏ đi những quy định gây khó, làm mất thời gian và tạo mọi điều kiện cho người KCB. Đơn cử như người có thẻ BHYT khi đi khám bệnh chỉ cần cung cấp số định danh cá nhân thay vì xuất trình thẻ BHYT khi cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư chính thức đi vào hoạt động. Việc  làm này không chỉ giúp người đi KCB rút ngắn thời gian chờ đợi, mà còn giúp cho người có thẻ BHYT khi đi KCB không cần mang theo thẻ BHYT và những loại giấy tờ tùy thân khác. Hay bỏ quy định là phải xuất trình thẻ BHYT khi chuyển tuyến KCB vốn gây khó khăn và không hợp lý, vì trong giấy chuyển tuyến đã có ghi số thẻ BHYT của người được chuyển tuyến.

Rồi thực hiện bỏ quy định tạm giữ thẻ BHYT khi hoàn thành việc khám bệnh hoặc nhập viện. Hay đối với trường hợp trẻ sơ sinh phải điều trị ngay sau khi sinh ra mà chưa có giấy chứng sinh, thì lãnh đạo cơ sở y tế hoặc người được lãnh đạo cơ sở y tế ủy quyền ký xác nhận vào hồ sơ bệnh án để làm căn cứ thanh toán thay vì chỉ có thủ trưởng cơ sở y tế ký xác nhận mới hợp lệ như quy định hiện hành. Đáng phấn khởi là khi cần phải chuyển tuyến để KCB thì bỏ quy định bắt buộc hội chẩn trước khi chuyển tuyến. Bởi cán bộ phụ trách chuyên môn chịu trách nhiệm quyết định việc hội chẩn khi cần thiết để giảm tải về hội chẩn và thuận tiện, nhanh chóng cho việc chuyển tuyến trong những trường hợp không cần thiết phải tiến hành hội chẩn...

LẠM DỤNG THẺ BHYT ĐỂ TRỤC LỢI

Những quy định mới thật sự mang lại nhiều lợi ích cho người đi KCB bằng thẻ BHYT. Thế nhưng, đây cũng làm nảy sinh hàng loạt vấn đề có thể gây ra hậu quả làm vỡ quỹ BHYT, khi tấm thẻ BHYT trở thành “mồi câu cơm” và “miếng bánh ngon” của nhiều người.

Với quy định thông tuyến như hiện nay, nhiều nơi đã xuất hiện tình trạng lạm dụng thẻ BHYT để trục lợi. Đối với người bệnh là trong một ngày nhưng đi KCB ở nhiều nơi với mục đích lấy thuốc. Còn các cơ sở KCB thì cũng vô tư cho làm các xét nghiệm không cần thiết, hoặc cho thuốc theo kiểu uống vào “không bổ bề ngang cũng bổ bề dọc”. Và việc chi trả cho những khoản chi phí KCB không nhỏ ấy lại trở thành gánh nặng của Nhà nước và những người tham gia.

Theo ông Phan Thắng, Phó Giám đốc BHXH tỉnh: “Qua kiểm tra đã phát hiện nhiều trường hợp vi phạm, nhưng khó ngăn chặn và xử lý kịp thời, vì đến nay vẫn chưa xây dựng được hệ thống mạng quản lý liên thông giữa các cơ sở KCB với nhau. BHXH tỉnh và ngành Y tế đang xúc tiến xây dựng hệ thống quản lý trong KCB và hiện nay giải pháp duy nhất vẫn là ý thức của mỗi người dân, trách nhiệm của các cơ sở KCB”.

Tự nguyện tham gia BHYT và ngân sách Nhà nước hỗ trợ cho các đối tượng tham gia BHYT vốn là một chính sách nhân văn và mang nhiều ý nghĩa. Trong đó, chủ yếu vẫn là “người không bệnh hỗ trợ cho người bị bệnh”. Vì vậy, việc sử dụng đúng và hiệu quả quỹ BHYT có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với các hộ nghèo, các gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Bởi việc KCB sẽ gặp nhiều khó khăn nếu như không còn khả năng chi trả chỉ vì bị lạm dụng và mưu lợi. Đó là chưa nói đến người tham gia BHYT mất lòng tin khi ý nghĩa cộng đồng “mình vì mọi người” đã không còn và mục tiêu BHYT toàn dân sẽ khó thực hiện hoàn thành.

TÚ ANH

Điều 215 Bộ luật Hình sự (sửa đổi) về “Tội gian lận BHYT” quy định: các hành vi chiếm đoạt tiền BHYT từ 10 triệu đồng đến dưới 100 triệu đồng, hoặc gây thiệt hại từ 20 triệu đồng đến dưới 200 triệu đồng mà không thuộc trường hợp quy định tại một trong các điều 174, 353 và 355 (nêu trên) Bộ luật này thì bị phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm. Các hành vi gian lận BHYT được xác định là: lập hồ sơ bệnh án, kê đơn thuốc khống hoặc kê tăng số lượng hoặc thêm loại thuốc, vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật, chi phí giường bệnh và các chi phí khác mà thực tế người bệnh không sử dụng; giả mạo hồ sơ, thẻ BHYT hoặc sử dụng thẻ BHYT được cấp khống, thẻ BHYT giả, thẻ đã bị thu hồi, thẻ bị sửa chữa, thẻ BHYT của người khác trong KCB hưởng chế độ BHYT trái quy định.

Trong cả hai điều luật này, Bộ luật Hình sự (sửa đổi) đều quy định mức phạt từ 100 triệu đồng đến 200 triệu đồng hoặc phạt tù từ 1 năm đến 5 năm, được áp dụng cho một trong các trường hợp vi phạm: có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp, chiếm đoạt số tiền từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng, gây thiệt hại từ 200 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng, dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, tái phạm nguy hiểm.

Người phạm tội sẽ bị phạt tù từ 5 năm đến 10 năm trong các trường hợp: chiếm đoạt số tiền 500 triệu đồng trở lên, gây thiệt hại 500 triệu đồng trở lên.

Bên cạnh đó, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.