Bỏ tiền túi làm sách: Chuyện của những người​ đam mê đọc và viết

Khi thị trường xuất bản sách của Việt Nam ngày càng có nhiều cái tên công ty tư nhân tham gia thì trong đó, cũng không ít cá nhân đã tự bỏ tiền túi ra để làm sách cho bản thân. Với họ, đọc và viết là đam mê, nên việc bỏ tiền túi ra làm cuốn sách cho riêng mình hoàn toàn không là chuyện kinh doanh.

Y.L, một tác giả thường xuyên có bài viết cộng tác trên báo Bạc Liêu chuẩn bị ra mắt cuốn sách đầu tiên, tập hợp những bài viết do chính anh thực hiện. Có bài đã đăng báo, có bài còn là bản thảo lần đầu được công bố, với anh cuốn sách là một dự định đã được ấp ủ từ lâu và quyết tâm thực hiện cho được. Đến nay thì cuốn sách đã bước vào giai đoạn cuối trước khi ra mắt. Chi phí thực hiện không nhỏ và được một công ty phát hành sách hứa hẹn giới thiệu trên hệ thống của công ty để bán, tuy nhiên tác giả vẫn khẳng định sách của anh làm chủ yếu là để tặng, không phải để bán! Trước anh, một số nhà nghiên cứu, giáo viên, nhà báo... ở Bạc Liêu cũng đã mạnh dạn bỏ tiền túi để làm sách từ những tác phẩm do chính họ sáng tạo.

Hiện nay, việc cá nhân tự bỏ tiền túi để liên kết với một Nhà xuất bản (NXB) để cho ra mắt một cuốn sách do chính người đó viết, lên ý tưởng thiết kết, trình bày… là rất phổ biến. Từ những nhà văn, nhà báo nổi tiếng thường xuyên viết sách đến các chính trị gia, giáo viên hay các nhà kinh doanh có khả năng viết đều đã thử sức trên lĩnh vực này. Ngoài đam mê viết, một số tác giả nếu có sản phẩm hay, được độc giả đón nhận thì còn có thể kiếm thêm được một khoản thu nhập khá từ việc bán sách, bán bản quyền. Tuy nhiên, những tác phẩm như thế khá hiếm, nhất là đối với các tác giả nghiệp dư thì việc bỏ tiền túi ra làm một cuốn sách chủ yếu chỉ vì yêu thích đọc và viết. Bởi chi phí bỏ ra không ít (xin giấy phép xuất bản, chi phí thiết kế, biên tập, in ấn… nếu liên kết với NXB sẽ được tính trọn gói) nhưng có thể không bán được cuốn nào, những tác giả này vẫn cảm thấy hài lòng và trân trọng “đứa con tinh thần” đặc biệt của mình.

Triển lãm, giới thiệu sách tại Thư viện tỉnh Bạc Liêu. Ảnh: C.T

Để xuất bản một cuốn sách cho cá nhân, tác giả phải liên kết với một NXB được cấp phép, nội dung bản thảo được thẩm định và biên tập, bước tiếp theo là chế bản điện tử, thiết kế bìa, nộp xuất bản phẩm lưu chiểu, phát hành... Có nhiều khâu trong quy trình làm ra một cuốn sách, nhưng hiện nay hoạt động của các NXB đều rất chuyên nghiệp nên việc xuất bản sách không quá khó khăn. Điều đòi hỏi đầu tiên và cốt yếu là tác giả phải có được một tác phẩm xứng tầm, có giá trị, có ý nghĩa. Bởi không thể xuất bản một tác phẩm nhạt nhòa, nội dung cẩu thả, không có giá trị để đưa đến tay người đọc, dù đó là tác phẩm để biếu tặng!

Sự phát triển của ngành xuất bản phẩm đã mang đến cho thị trường sách nhiều diện mạo mới trong những năm gần đây. Những tác phẩm hay, có giá trị tư tưởng đến từ các tác giả trong nước và thế giới được giới thiệu với công chúng, những người yêu sách. Bên cạnh đó, sự góp mặt của các tác giả nghiệp dư, vốn xem chuyện viết sách là một cuộc dạo chơi thú vị bên cạnh công việc chuyên môn, cũng góp phần sôi nổi cho hoạt động xuất bản sách trong nước. Chính những tác giả này - bằng những tác phẩm đầy tâm huyết, được chắt chiu từ sự cảm thụ cuộc sống qua góc nhìn khác biệt, đã giúp cho văn hóa đọc được phát triển. Theo thống kê, năm 2022, lần đầu tiên tỷ lệ đọc sách ở Việt Nam đạt được 6 đầu sách/người, một con số chưa phải là cao nhưng rất đáng khích lệ trong thời đại bùng nổ của các phương tiện kỹ thuật số. Điều này mang đến những dấu hiệu tốt đẹp cho ngành Xuất bản của Việt Nam cũng như đẩy mạnh văn hóa đọc theo chủ trương của Đảng và Nhà nước.

Tâm Ngọc