Vấn đề bạn đọc quan tâm

Môi trường đang kêu cứu

Thứ Hai, 16/05/2022 | 17:46

Trong những năm qua, công tác bảo vệ môi trường (BVMT) trên địa bàn tỉnh, trọng tâm là việc thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải, rác thải, nước thải trong sinh hoạt cộng đồng dân cư, trong các lĩnh vực: y tế, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp luôn được Tỉnh ủy, UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo thực hiện. Việc phối hợp giữa các cấp, các ngành ngày càng chặt chẽ, đồng bộ và đã phát huy hiệu quả, tạo chuyển biến bước đầu về nhận thức trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Tuy nhiên, những khó khăn, hạn chế trong quá trình triển khai các hoạt động BVMT vẫn còn rất nhiều, từ ý thức của chính người dân trong đời sống sinh hoạt, sản xuất hàng ngày cho đến những quan tâm dành cho công tác môi trường không đồng đều giữa các địa phương, các cơ quan, đơn vị.

Bài 1: Chuyện xử lý rác thải sinh hoạt - Xin đừng xem nhẹ

Ở thời điểm hiện tại, trung bình mỗi một ngày TP. Bạc Liêu và huyện Vĩnh Lợi phải xử lý số lượng rác sinh hoạt thải ra là 115 tấn. Sẽ chẳng có gì đáng nói nếu số lượng rác thải này được đưa vào nhà máy xử lý rác đúng quy cách, bằng các phương pháp xử lý khoa học. Tuy nhiên, phương pháp xử lý hàng trăm tấn rác mỗi ngày này cho đến nay vẫn chỉ là tình thế tạm thời, bằng giải pháp chôn lấp tại bãi rác Tân Tạo (huyện Vĩnh Lợi). Chuyện ô nhiễm từ rác tại đây không cần nói nhiều thì ai cũng có thể hình dung ra khi mà có hơn 430.000 tấn rác đang tồn ứ chưa có giải pháp xử lý triệt để.

Bãi rác tập trung tại ấp Tân Tạo (thị trấn Châu Hưng, huyện Vĩnh Lợi) cao như núi. Ảnh: K.K

Mòn mỏi chờ nhà máy xử lý rác

Lần nào cũng vậy, cứ nghe thông tin Bạc Liêu sắp sửa có nhà máy xử lý rác thải là người dân khu vực ấp Tân Tạo, thị trấn Châu Hưng nói riêng, huyện Vĩnh Lợi và TP. Bạc Liêu nói chung lại khấp khởi vui mừng. Bởi chỉ khi có nhà máy xử lý rác thải thì mới giải quyết được câu chuyện rác quá tải của TP. Bạc Liêu cũng như vấn đề ô nhiễm trầm trọng tại khu vực bãi rác Tân Tạo.

Nhưng sự vui mừng theo thời gian cũng không còn nữa, khi mà nhiều năm qua, các dự án nhà máy xử lý rác thải chỉ nằm trên giấy. Qua hơn 15 năm hoạt động, rác thải tại bãi rác Tân Tạo chất cao như núi, hiện lượng rác cao hơn mặt đường đến 10m. Việc chôn lấp cũng không thể thực hiện được mà chỉ sử dụng hóa chất khử mùi hôi. Lượng nước rỉ đầu ra cũng vượt chuẩn cho phép gấp nhiều lần.

Liên quan đến chủ trương kêu gọi đầu tư nhà máy xử lý rác thải, ông Lữ Thanh Tùng - Phó Giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) cho biết, từ năm 2019, Sở TN-MT tham mưu cho UBND tỉnh thực hiện kế hoạch lựa chọn nhà thầu cung ứng dịch vụ công xử lý chất thải rắn tại huyện Vĩnh Lợi. Thực hiện Quyết định số 673 ngày 10/4/2019 của UBND tỉnh về việc phê duyệt Kế hoạch lựa chọn nhà thầu cung ứng dịch vụ công xử lý chất thải rắn tại huyện Vĩnh Lợi, UBND tỉnh giao Sở TN-MT chịu trách nhiệm tổ chức lựa chọn nhà thầu theo kế hoạch. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện dự án, do chưa có kinh nghiệm trong công tác đấu thầu, thương thảo hợp đồng và các vấn đề pháp lý liên quan đến hợp đồng; mặt khác, Sở TN-MT là cơ quan quản lý nhà nước về BVMT, trong đó có công tác thanh - kiểm tra việc chấp hành pháp luật về BVMT đối với các loại hình xử lý chất thải, nên việc làm chủ đầu tư đối với dự án nhà máy xử lý chất thải rắn công suất 150 tấn/ngày tại huyện Vĩnh Lợi là chưa đảm bảo khách quan, dẫn đến quá trình triển khai không đảm bảo tiến độ theo quy định. Hiện tại, UBND tỉnh đã giao lại cho Sở Xây dựng để thực hiện các thủ tục có liên quan (sau khi Sở Kế hoạch và Đầu tư thẩm định chủ trương đầu tư Dự án nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt) và sẽ tiếp tục tiến hành.

Thời gian qua, tỉnh đã kêu gọi đầu tư nhà máy xử lý rác tại thị trấn Châu Hưng (huyện Vĩnh Lợi) và ấp Khúc Tréo B (xã Tân Phong, TX. Giá Rai), nhưng đến nay vẫn chưa thể triển khai. Còn lại các địa phương khác trên địa bàn tỉnh, chỉ có huyện Phước Long, huyện Đông Hải có bố trí lò đốt công suất 500kg/giờ để xử lý, còn lại các bãi rác khác chỉ phun chế phẩm sinh học để xử lý.

Nông thôn cũng ô nhiễm rác thải

Nếu như ở thành thị và các trung tâm thị trấn, việc xử lý rác thải sau thu gom như thế nào để không ô nhiễm môi trường là vấn đề nan giải thì ở các vùng quê, tình trạng khó thu gom rác thải, hoặc việc người dân chưa ý thức cao về vấn đề gom rác thải sinh hoạt đúng nơi quy định cũng trở nên hết sức bức thiết.

Thay vì mang dòng nước trong xanh, nhiều tuyến kênh, sông rạch ở khắp các vùng thôn quê nay trở thành nơi để bà con vứt rác thải. Nếu có dịp di chuyển trên tuyến kênh xáng Bạc Liêu - Cà Mau, đoạn qua huyện Hòa Bình, có thể dễ dàng thấy rác trôi nổi đầy mặt kênh vào lúc thủy triều lên. Lý do vì người dân sống dọc theo các tuyến kênh rạch có thói quen quăng rác thải xuống bờ kênh. Khi thủy triều dâng thì nước tràn vào bờ, cuốn theo rác trôi đi. Thực trạng rác thải ô nhiễm các dòng kênh là câu chuyện “dài nhiều tập”, được các cơ quan truyền thông nói nhiều, chính quyền các địa phương cũng đã có không ít giải pháp từ tuyên truyền cho bà con nhân dân nâng cao ý thức giữ gìn môi trường chung cho đến ra quân dọn rác, vớt rác… Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là ý thức của người dân, bởi môi trường sống bị ô nhiễm thì chính những người sống tại đó phải gánh chịu hậu quả nhiều nhất.

Một nguyên nhân nữa dẫn đến tình trạng trên là do nhiều khu vực nông thôn đường sá nhỏ hẹp, xe thu gom rác của các trung tâm dịch vụ đô thị không đến được tận nơi hoặc những khu vực dân cư thưa thớt, không đủ kinh phí hoạt động để xe đến thu gom. Các địa phương cũng hướng dẫn bà con những khu vực không có phương tiện thu gom rác nên xử lý bằng hình thức ủ rác hữu cơ thành phân compost, làm các hố tự hoại, hố xi-măng, thùng ủ… nhưng không phải ai cũng tự giác thực hiện. Ngoài ra, bên cạnh rác thải sinh hoạt thì còn vô vàn các loại chất thải khác như nước thải từ các khu vực chăn nuôi  không qua xử lý thải trực tiếp ra sông ngòi, kênh rạch; các vỏ bao, chai thuốc bảo vệ thực vật cũng bị quăng vứt bừa bãi trên đồng ruộng…

Thiếu kinh phí đầu tư cho công tác thu gom rác thải

Tại TP. Bạc Liêu, việc thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải, rác thải sinh hoạt trong cộng đồng dân cư được Trung tâm Dịch vụ đô thị tỉnh thu gom và vận chuyển về bãi rác thị trấn Châu Hưng (huyện Vĩnh Lợi) để xử lý, đạt tỷ lệ trên 98% tại đô thị và 90% tại khu vực nông thôn. Việc thu gom, vận chuyển chất thải rắn công nghiệp do các cơ sở sản xuất tự chịu trách nhiệm ký hợp đồng với các đơn vị thu mua, hoặc đội thu gom rác của khu vực đến thu gom. Trung tâm đang thực hiện công tác quét dọn, thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt trên 120 tuyến đường trong nội ô TP. Bạc Liêu với diện tích quét hơn 416.000m2 với khối lượng rác thải sinh hoạt 100 tấn/ngày.

Những khó khăn hiện tại mà Trung tâm gặp cho đến nay liên quan đến bãi rác Tân Tạo quá tải; thực trạng chưa phân loại rác thải trên địa bàn tỉnh; TP. Bạc Liêu thì chưa có nhà máy xử lý nước thải chung. Vấn đề còn lại liên quan đến kinh phí hoạt động thu gom rác, bởi phí vệ sinh đã không còn phù hợp với điều kiện hiện tại, bên cạnh đó, không ít người dân không chịu đóng phí vệ sinh nhưng chính quyền địa phương vẫn chưa có giải pháp xử lý. Trừ TP. Bạc Liêu thì các địa phương còn lại đều nằm trong tình trạng thiếu phương tiện thu gom rác thải trong khi các phương tiện hiện có hoạt động đã lâu, xuống cấp trầm trọng. Có địa phương chỉ có 1 - 2 xe thu gom rác hoạt động, nhiều nơi xe thu gom rác bị rò rỉ nước, gây ô nhiễm môi trường khi di chuyển. Theo quy định, trung tâm dịch vụ đô thị có thu phí dịch vụ để cân đối và bù đắp cho hoạt động nhưng trên thực tế, việc thu phí BVMT (phí vệ sinh) quá thấp, thu không đủ bù chi, ngân sách các huyện phải gồng gánh tiếp cho hoạt động này.

K.PHƯỢNG - C.LINH

Viết bình luận mới
thăm dò ý kiến

Theo bạn, điều gì có thể giữ chân và thu hút người tài vào khu vực công?

THÔNG TIN CẦN BIẾT
Nhiều mây, có mưa, có nơi mưa vừa, mưa to và rải rác có dông. Gió tây nam cấp 3. Trong cơn dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh.