Xã hội hóa hoạt động bổ trợ tư pháp: Cần được chú trọng hơn

Công tác bổ trợ tư pháp (BTTP) có vai trò rất quan trọng trong thực hiện chiến lược Cải cách tư pháp hiện nay. BTTP bao gồm các hoạt động của luật sư, luật gia, trợ giúp pháp lý, công chứng, giám định tư pháp, giao dịch bảo đảm và bán đấu giá tài sản… Tuy nhiên, các hoạt động này vẫn còn nhiều hạn chế, ở một số lĩnh vực, xã hội hóa công tác BTTP còn nhiều khó khăn, thách thức…

Tuyên truyền, tư vấn pháp luật cho người dân xã Vĩnh Trạch Đông (TP. Bạc Liêu). Ảnh: M.Đ

Theo thống kê của Sở Tư pháp, toàn tỉnh hiện có 30 tổ chức BTTP. Cụ thể, có 8 tổ chức hành nghề luật sư với 15 luật sư tham gia hoạt động; 6 tổ chức hành nghề công chứng, trong đó có 1 phòng công chứng Nhà nước và 5 văn phòng công chứng tư nhân với 9 công chứng viên được cấp chứng chỉ hành nghề; 8 tổ chức đăng ký giao dịch bảo đảm gồm 1 văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp tỉnh (thuộc Sở TN-MT) và 7 văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thuộc các huyện, thành phố; 2 tổ chức bán đấu giá tài sản chuyên nghiệp; 2 tổ chức giám định tư pháp (giám định kỹ thuật hình sự, giám định pháp y) và 4 cơ quan thực hiện chức năng giám định, bao gồm: Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Khoa học - Kỹ thuật, Tài chính - Kế toán và Xây dựng. Có tổng số 21 giám định viên tư pháp và 1 giám định viên theo vụ việc.

Thời gian qua, các hoạt động BTTP của tỉnh có nhiều tiến bộ, giúp các cơ quan tiến hành tố tụng, nhất là việc xét xử của tòa án đảm bảo khách quan, chính xác, dân chủ… Tuy nhiên, theo Sở Tư pháp, ngoài các tổ chức BTTP công thì công tác xã hội hóa việc thành lập các tổ chức BTTP ngoài Nhà nước đang gặp không ít khó khăn, thách thức. Vấn đề này cũng gây ảnh hưởng một phần đến việc thực hiện chiến lược cải cách tư pháp của tỉnh. “Những khó khăn đó phần lớn xuất phát từ điều kiện khách quan. Lý do là Bạc Liêu chưa phải là tỉnh sôi động, phát triển kinh tế trọng điểm của vùng nên nhu cầu xã hội chưa cao, hiệu quả hoạt động của các tổ chức BTTP không đạt yêu cầu. Điều đó đã tạo tâm lý e dè cho tổ chức hoặc cá nhân khi muốn thành lập tổ chức BTTP (nhất là tổ chức giám định). Và một khi Bạc Liêu phát triển sôi động thì các hoạt động BTTP ngoài Nhà nước tất yếu sẽ phát triển theo”, ông Nguyễn Bá Ân - Giám đốc Sở Tư pháp đánh giá.

Mặc dù các tổ chức BTTP hình thành dưới dạng xã hội hóa chưa nhiều nhưng hoạt động của nó được tỉnh đặc biệt quan tâm. Hàng năm, Sở Tư pháp đều tạo điều kiện tốt nhất hỗ trợ cán bộ ở các cơ quan, tổ chức này đi học các lớp ngắn hạn và tham gia các lớp bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ trong và ngoài tỉnh, nhất là đối với cán bộ giám định ở các chuyên ngành… Thực tế cho thấy, năng lực hoạt động ở các cơ quan BTTP được nâng lên rõ rệt theo từng năm, hiệu quả hoạt động đã được nhân dân và các cơ quan tiến hành tố tụng đánh giá cao. Đặc biệt, đội ngũ trợ giúp viên pháp lý đã dần trưởng thành và khẳng định được vai trò của mình trong các hoạt động trợ giúp pháp lý.

Ngoài ra, Sở Tư pháp đã trình UBND tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện “Quy hoạch tổng thể phát triển tổ chức hành nghề công chứng đến năm 2020” và tiêu chí, cách thức thẩm định hồ sơ thành lập văn phòng công chứng trên địa bàn tỉnh. Theo ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh, sắp tới, Sở Tư pháp sẽ xây dựng phần mềm cơ sở dữ liệu thông tin chung về công chứng trên địa bàn tỉnh...

Tấn Đạt