Trợ giúp pháp lý hướng đến người dân

Hiện tại, Trung tâm Trợ giúp pháp lý (TGPL) Nhà nước tỉnh đã thành lập được nhiều chi nhánh, tổ, điểm, câu lạc bộ (CLB) TGPL ở cấp huyện và cấp xã. Do không phải mọi đối tượng thuộc diện được TGPL khi có vướng mắc pháp luật đều có điều kiện đến trụ sở của tổ chức TGPL để được giúp đỡ, nên các trung tâm TGPL đã chủ động hướng đến người dân bằng nhiều cách.

Trợ giúp pháp lý lưu động tại xã Long Điền Đông A, huyện Đông Hải. Ảnh: T.Sơn

TGPL lưu động được đánh giá là phương thức TGPL có hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của người dân ngay tại cơ sở. Ưu điểm nổi bật của phương thức này là thu hút nhiều đối tượng tham gia cùng một lúc tại một địa điểm, nên bên cạnh việc phổ biến, giáo dục pháp luật cho từng đối tượng thông qua các vụ việc cụ thể, các trung tâm TGPL đã thực hiện việc phổ biến, giáo dục pháp luật qua hình thức nói chuyện pháp luật, giới thiệu văn bản pháp luật mới cho nhiều người tham dự, phát tờ gấp pháp luật... để qua đó nâng cao hiểu biết pháp luật cho người dân. Đặc biệt, tại những địa bàn có “điểm nóng” về khiếu kiện thì việc tư vấn, hướng dẫn, giải đáp pháp luật tại chỗ như vậy sẽ giúp “xoa dịu” tình hình, giải tỏa vướng mắc pháp luật của người dân, góp phần giữ gìn an ninh, trật tự tại địa phương.

TGPL còn thể hiện ở việc tham gia tố tụng để đại diện, bào chữa cho người được TGPL là người bị tạm giữ, bị can, bị cáo trong các vụ án hình sự hoặc để bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho người được TGPL là người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong các vụ án hình sự, dân sự, hành chính. Trong quá trình tham gia tố tụng, không chỉ bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho người được TGPL, người thực hiện TGPL, mà còn thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật cho người được TGPL, người đại diện hợp pháp của họ, những người có liên quan và những người tham dự phiên tòa bằng việc hướng dẫn, giải thích cho họ về các quy định pháp luật liên quan đến quyền và nghĩa vụ của bị can, bị cáo, người đại diện hợp pháp, nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan... Việc nắm vững các quy định pháp luật nêu trên sẽ giúp bị can, bị cáo và các đương sự khác thực hiện đúng các quyền và nghĩa vụ được pháp luật quy định, bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của mình, tin tưởng vào sự phán quyết của Tòa án.

CLB TGPL là một hình thức hoạt động TGPL cộng đồng, được thành lập ở cấp xã. Thông qua đó, người dân có thể tự hòa giải để giải quyết các mâu thuẫn, tranh chấp dân sự tại cơ sở, góp phần nâng cao nhận thức pháp luật trong cộng đồng, giúp người dân thực hiện tốt quyền và nghĩa vụ của mình. Ngoài việc tư vấn pháp luật đối với vụ việc đơn giản, hòa giải, CLB còn có trách nhiệm đề xuất, kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền trong quá trình hoạt động, giải quyết các vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích của công dân.

Nhìn chung, thông qua hoạt động TGPL, các tổ chức TGPL đã thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật cho đối tượng, giúp đối tượng nâng cao trình độ hiểu biết và ý thức pháp luật để họ ứng xử phù hợp với pháp luật, thực hiện pháp luật, giải tỏa vướng mắc pháp luật, giảm khiếu kiện vượt cấp, tự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình; đồng thời giúp các cơ quan Nhà nước, cơ quan tư pháp giải quyết vụ việc một cách chính xác, khách quan, công bằng và kịp thời cho đối tượng, tạo niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.

K.K