Nhiều khó khăn trong công tác thi hành án liên quan đến tín dụng, ngân hàng

Năm 2014, ngành Thi hành án dân sự (THADS) tỉnh tiếp nhận 507/10.635 việc có liên quan đến tín dụng, ngân hàng. Tuy số việc có liên quan đến tín dụng, ngân hàng ở mức thấp (4,76%), song, có rất nhiều việc trong quá trình xử lý tài sản gặp khó khăn, vướng mắc làm ảnh hưởng đến kết quả công tác THA…

Ban chỉ đạo THADS tỉnh, huyện và thành phố họp bàn giải quyết một số việc còn tồn đọng. Ảnh: M.N

“Hầu hết số việc THA liên quan đến tín dụng, ngân hàng đều có liên quan đến bất động sản là tài sản đã thế chấp, cầm cố, bảo lãnh. Trong quá trình xử lý tài sản để THA, đơn vị gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc làm ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả công tác THA. Đơn cử như trường hợp công ty, doanh nghiệp vay vốn ngân hàng rồi rơi vào tình trạng mất khả năng thanh toán, tài sản thế chấp không đảm bảo trả nợ vay. Công tác phối hợp giữa ngân hàng và cơ quan THADS thực hiện chưa đồng bộ do trong quá trình tổ chức giải quyết án, ngân hàng còn tự ý thu tiền thanh lý hợp đồng rồi giao trả các giấy tờ liên quan đến tài sản cho người phải THA. Trong khi đó, tài sản này cơ quan THADS đã kê biên, đang bán đấu giá để đảm bảo thu nợ cho ngân hàng và nợ công dân...”, ông Tăng Quốc Hùng - Cục trưởng Cục THADS tỉnh đánh giá.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến công tác THA với những việc có liên quan đến tín dụng, ngân hàng gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Như việc tài sản thế chấp là loại tài sản hình thành trong tương lai mà vẫn được ngân hàng định giá để cho thế chấp; hay tài sản thế chấp không đảm bảo thực hiện nghĩa vụ (ví dụ như nợ vay trên 35 tỷ đồng, nhưng tổng giá trị tài sản thế chấp đã được định giá và bán đấu giá chỉ 9 tỷ đồng)... Ông Lê Thanh Nhân - Chi cục trưởng Chi cục THADS huyện Giá Rai cho biết: “Có dự án vay 18 tỷ đồng, tài sản hình thành trong tương lai được ngân hàng định giá 8 tỷ 082 triệu đồng, thế nhưng không biết dựa vào cơ sở nào để ngân hàng định giá chính xác đến con số lẻ?! Hay trường hợp tài sản thế chấp thuộc dạng đặc thù, khó tách rời như: dây chuyền sản xuất, kho lạnh, tủ đông, các máy móc, hệ thống làm lạnh... nhưng lại chia phần tài sản ra thế chấp ở nhiều ngân hàng nên rất khó xử lý. Bởi tài sản này thuộc loại khó bán vì nhu cầu sử dụng không rộng rãi. Bên cạnh đó, đây lại là dạng tài sản sẽ hao mòn và giảm giá trị theo thời gian, nên việc xử lý tài sản này để thu được nguồn vốn vay là cực kỳ khó khăn”.

Ngoài ra, còn nhiều việc THA liên quan đến tín dụng ngân hàng phải kê biên đấu giá tài sản chủ yếu là nhà ở, đất ở, đất nông nghiệp, đất nuôi trồng thủy sản, phương tiện đánh bắt thủy sản… Thế nhưng thực tế thời gian qua, tài sản bán đấu giá rất ít người mua, phải hạ giá đến mức thấp để bán được tài sản. Có trường hợp tài sản bán đấu giá chỉ được 20 - 30% so với giá khởi điểm, thiệt thòi cho chủ tài sản nên gây phản ứng quyết liệt. Nhưng nếu không hạ giá để bán được tài sản thì bị coi là không tuân thủ pháp luật; bên được THA sẽ kiện cáo phức tạp. Mặt khác, nếu bán đấu giá được tài sản thì có nhiều hộ sẽ rơi vào hoàn cảnh rất khó khăn sau cưỡng chế, như: hết tư liệu sản xuất hoặc không còn nhà ở và liên quan đến công tác xóa đói giảm nghèo; xây dựng nông thôn mới…

Vì vậy, nhằm hạn chế và khắc phục những tồn tại, vướng mắc nêu trên, Cục THADS nên xây dựng kế hoạch có những giải pháp xác đáng, khả thi. Lãnh đạo các chi nhánh ngân hàng cần có sự quan tâm trong xử lý các món vay với số tiền lớn mà bên phải THA là các công ty, xí nghiệp; đồng thời, cần nâng cao hơn nữa công tác phối hợp giữa ngân hàng và cơ quan THADS để thông tin hai chiều nắm tình hình trong việc tổ chức THA và có giải pháp kịp thời trong hoạt động phối hợp xử lý tài sản THA. Cơ quan chức năng cũng cần có biện pháp xử lý nghiêm các trường hợp cho vay không đúng quy định…

M.N