Hội thẩm nhân dân nhiệm kỳ mới, có gì mới?

Đội ngũ hội thẩm nhân dân (HTND) được đánh giá có những đóng góp quan trọng cho hoạt động xét xử của ngành Tòa án. Mặc dù không phải là cán bộ trong biên chế Tòa án, nhưng khi tham gia xét xử, HTND được trao thẩm quyền ngang với thẩm phán và trên thực tế, họ đang phát huy vai trò đại diện cho quần chúng nhân dân...

Phiên tòa sơ thẩm vụ án hình sự của TAND huyện Vĩnh Lợi có Hội thẩm nhân dân tham gia xét xử. Ảnh: T.Đ

Tiêu chuẩn của HTND

Những ngày gần đây, kỳ họp đầu tiên HĐND khóa mới ở cấp tỉnh và cấp huyện đã đồng loạt bầu ra HTND để tham gia vào hoạt động xét xử của Tòa án. Nhiệm kỳ mới 2016 - 2021, toàn tỉnh có 133 HTND, trong đó cấp tỉnh 22 người, còn lại mỗi huyện, thị xã, thành phố có từ 15 - 20 người. Theo quy định pháp luật, tiêu chuẩn HTND là những người có kiến thức pháp luật, có hiểu biết xã hội, có sức khỏe, hoàn thành nhiệm vụ được giao. Quan trọng hơn, HTND phải là những người chấp hành nghiêm Hiến pháp và pháp luật, các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, tôn trọng các quy tắc sinh hoạt cộng đồng. Do HĐND bầu ra nên HTND còn phải hội đủ tiêu chuẩn tôn trọng nhân dân, tận tụy phục vụ nhân dân, liên hệ chặt chẽ với nhân dân, lắng nghe ý kiến và chịu sự giám sát của nhân dân, kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí và mọi biểu hiện quan liêu, hách dịch, cửa quyền…

Thực tế cho thấy, những người được bầu làm HTND đều là người có uy tín trong xã hội, được quần chúng tín nhiệm và có ảnh hưởng nhất định trong xã hội. Họ là những người có lối sống gương mẫu, có phẩm chất tốt, là tấm gương trong lao động, công tác, nhân dân tin cậy vào sự công minh và vô tư của họ. Qua sự tham gia xét xử của hội thẩm, uy tín của cơ quan xét xử ngày càng được nâng cao và được nhân dân ủng hộ. Đồng thời, hội thẩm còn đóng vai trò to lớn trong công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật. Ông Vũ Xuân Điền - người đã ba nhiệm kỳ làm hội thẩm TAND tỉnh chia sẻ: “Với tư cách cá nhân, tôi tự hào vì đã đóng góp nhất định trong việc giữ gìn “tình làng nghĩa xóm”, ổn định xã hội, phòng chống tội phạm tại địa phương”.

Luật Tổ chức TAND năm 2014 quy định, cơ cấu HTND cần phải hợp lý, phù hợp với yêu cầu xét xử các loại án và tình hình đặc điểm xã hội của từng địa phương. Vì vậy, cơ cấu hội thẩm ở các TAND cần chú ý lựa chọn những người thuộc các tổ chức xã hội, các đoàn thể ở địa phương, như: Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Công đoàn, Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, ngành Giáo dục, các doanh nghiệp, kinh tế, tôn giáo…

Tăng hội thẩm cho Tòa Gia đình và người chưa thành niên

Ông Trần Minh Tân, Trưởng phòng Tổ chức TAND tỉnh, cho biết trong nhiệm kỳ mới của HTND, cái mới của tỉnh Bạc Liêu là cơ cấu Đoàn Thanh niên, ngành Giáo dục, Hội Phụ nữ và Công đoàn có từ 2 hội thẩm trở lên cho Tòa án hai cấp trong tỉnh. Vì tới đây, tỉnh sẽ thành lập thêm Tòa Gia đình và người chưa thành niên. Thêm vào đó, án hôn nhân - gia đình do các tòa án thụ lý ngày càng tăng nên sẽ rất cần những hội thẩm này. Ngoài ra, kể từ nhiệm kỳ này, TAND tỉnh còn cơ cấu thêm một HTND công tác ở lĩnh vực kế hoạch - đầu tư.

TAND tỉnh cho biết, với trách nhiệm của ngành, TAND hai cấp đã thực hiện đầy đủ chức năng quản lý, hỗ trợ hội thẩm và các đoàn hội thẩm. Là những người ngoài ngành Tòa án, nên mỗi năm HTND được Tòa án tập huấn nghiệp vụ, bồi dưỡng kiến thức pháp lý hai lần. Ngoài việc cung cấp tài liệu, văn bản mới, Tòa án hai cấp còn chú trọng tập huấn kỹ năng xét xử. Trong tháng 7/2016, TAND tỉnh sẽ mở hai lớp tập huấn chuyên sâu dành cho những người mới tham gia HTND lần đầu nhằm giúp họ có kiến thức pháp luật chuyên sâu, đưa ra ý kiến xác đáng góp phần cho phán quyết của tòa án khách quan, đúng người, đúng tội.

HỮU DUYÊN