Đóng góp dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi): Pháp nhân chịu trách nhiệm hình sự sẽ đảm bảo công bằng

Dự thảo Bộ luật Hình sự sửa đổi lần này đã đưa ra 6 điểm mới, thể hiện tinh thần đề cao hiệu quả phòng ngừa, tính hướng thiện cho việc xử lý người phạm tội, tôn trọng và đảm bảo thực thi đầy đủ quyền con người, quyền công dân. Đồng thời thể hiện tinh thần đổi mới quan niệm về tội phạm và hình phạt, về cơ sở trách nhiệm hình sự; khắc phục những bất cập, hạn chế trong đấu tranh phòng chống tội phạm.

Quang cảnh hội nghị đóng góp ý kiến Bộ luật Hình sự (sửa đổi) do HĐND tỉnh chủ trì. Ảnh: K.P

Quy định trách nhiệm hình sự của pháp nhân việc bổ sung quy định về trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân nhằm đảm bảo sự công bằng trong xử lý trách nhiệm hình sự khi có hành vi vi phạm xảy ra; tránh được trường hợp pháp nhân chấp nhận nộp phạt để vi phạm. Ngoài ra cũng tránh được việc cá nhân lợi dụng danh nghĩa pháp nhân để thực hiện hành vi phạm tội hoặc cùng một hành vi nhưng pháp nhân thực hiện thì không bị xử lý nhưng cá nhân thực hiện thì lại bị xử lý. Chẳng hạn như tội cho vay nặng lãi chỉ áp dụng đối với cá nhân, trong khi đó các tổ chức tín dụng thì lại được tự do thỏa thuận lãi suất dẫn đến việc thỏa thuận lãi suất cao, mang tính chất lừa bịp khách hàng tự nguyện giao kết hợp đồng và thỏa thuận này lại được bảo vệ bởi quy định về tự do thỏa thuận lãi suất theo Khoản 2 Điều 91 Luật các tổ chức tín dụng năm 2010: “Tổ chức tín dụng và khách hàng có quyền thỏa thuận về lãi suất, phí cấp tín dụng trong hoạt động ngân hàng của tổ chức tín dụng theo quy định của pháp luật” đồng thời không chịu bất cứ chế tài nào về hình sự hay hành chính. Bởi lẽ chế tài hình sự không áp dụng đối với tổ chức, còn chế tài hành chính theo Nghị định số 202/2004/NĐ-CP ngày 10/12/2004 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và hoạt động ngân hàng, và Nghị định số 95/2011/NĐ-CP ngày 20/10/2011 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 202/2004/NĐ-CP nêu trên đều không quy định việc xử lý vi phạm hành chính hành vi cho vay nặng lãi, còn Bộ luật Hình sự hiện hành thì không điều chỉnh đối với pháp nhân.

CẦN THIẾT QUY ĐỊNH TÙ CHUNG THÂN KHÔNG GIẢM ÁN

Dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) bổ sung quy định không thi hành án tử hình đối với người bị kết án tử hình về các tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh; tội tham ô tài sản mà sau khi bị kết án đã chủ động khắc phục cơ bản hậu quả của tội phạm do mình gây ra, hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn. Đây là quy định nhằm hạn chế hình phạt tử hình trên thực tế, góp phần thực hiện chủ trương giảm hình phạt tử hình theo Nghị quyết 49 về cải cách tư pháp. Hơn nữa, với hình phạt tù chung thân không giảm án cũng đủ tính răn đe. Mục đích chính của quy định này là nhằm tạo cho người bị kết án tử hình cơ hội cuối cùng để được sống nhưng phải có sự nỗ lực, tích cực bằng những hành động cụ thể để khắc phục cơ bản hậu quả do hành vi phạm tội gây ra, hợp tác tích cực trong việc phát hiện, khám phá tội phạm hoặc có sự lập công lớn. Quy định này không chỉ cho phép người bị kết án có cơ hội giữ lại mạng sống mà còn giúp các cơ quan chức năng thu hồi lại được các tài sản bị chiếm đoạt, bị thất thoát, lãng phí.

TRẦN BÍCH NGỌC

(Tòa án nhân dân TP. Bạc Liêu)