Đóng góp dự thảo Bộ luật Dân sự (sửa đổi): Nhiều ngành rất tâm huyết

Thời gian để lấy ý kiến đóng góp dự thảo Bộ luật Dân sự (sửa đổi) tính đến thời điểm này, theo cơ quan phụ trách thu thập, tổng hợp cho biết, các ngành, các cấp đã cơ bản hoàn thành. Với những gợi ý cần tập trung đóng góp ý kiến cho dự thảo, kết hợp với những đặc thù riêng của từng ngành, từng cấp, dự thảo Bộ luật Dân sự (sửa đổi) được đóng góp rất chi tiết, nhiều vấn đề rất đáng quan tâm.

Ủng hộ những sửa đổi tăng cường quyền dân sự, quyền nhân thân

Đánh giá đối với dự thảo Bộ luật Dân sự (sửa đổi), Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh đánh giá dự thảo đã bổ sung nhiều điểm mới để đáp ứng yêu cầu thực tiễn và phục vụ sự phát triển của đất nước trong quá trình hội nhập quốc tế. Bộ luật đã phần nào giải quyết những vấn đề đang bất cập, tồn tại của thực tiễn, tạo môi trường pháp lý đầy đủ và thuận lợi cho việc hình thành và phát triển các quan hệ thị trường. Sở Công thương cho rằng, dự thảo cơ bản đã cụ thể hóa các quy định về quyền sở hữu, quyền tự do kinh doanh, tăng cường các biện pháp bảo vệ các quyền con người, quyền công dân trong các lĩnh vực của đời sống nhân dân trong Hiến pháp 2013. Dự thảo đã tạo cơ chế pháp lý hữu hiệu để công nhận, tôn trọng, bảo vệ và đảm bảo quyền dân sự của cá nhân, pháp nhân, hạn chế đến mức tối đa sự can thiệp của cơ quan công quyền vào việc xác lập, thay đổi, chấm dứt các mối quan hệ dân sự, tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy sản xuất kinh doanh, sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực xã hội, bảo đảm sự thông thoáng, ổn định trong giao lưu dân sự, góp phần phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Theo quan điểm này, Sở Công thương đã nhất trí cao với những thay đổi của dự thảo Bộ luật Dân sự trên cơ sở tăng cường bảo vệ quyền dân sự của cá nhân, pháp nhân, tạo nét mới trong cơ chế giải quyết tranh chấp dân sự, đặc biệt là nâng cao trách nhiệm của tòa án.

Là một trong các cơ quan tiến hành tố tụng, Tòa án nhân dân tỉnh cũng đã thống nhất cho rằng, đã đến lúc cần ghi nhận vai trò của án lệ trong những điều luật đầu tiên của Bộ luật Dân sự khi áp dụng pháp luật không có quy định, các bên không có thỏa thuận, không có tập quán và quy định tương tự của pháp luật.

Chấm dứt vai trò chủ thể của hộ gia đình?

Riêng đối với quy định về chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự, vấn đề đang gây tranh cãi nhiều nhất chính là việc có giữ nguyên hay bãi bỏ quy định về hộ gia đình. Vấn đề này, tòa án có quan điểm rõ ràng, đề nghị cần đưa ra khái niệm hộ gia đình với tư cách là chủ thể trong Bộ luật Dân sự, xác định yếu tố đặc trưng liên quan, bổ sung căn cứ pháp lý làm phát sinh, chấm dứt tư cách chủ thể hộ gia đình, tư cách thành viên hộ gia đình. Những ý kiến từ Sở Công thương đề nghị bỏ hẳn quy định về hộ gia đình, với lý do trong các văn bản pháp luật hiện hành chưa có quy định nào giải thích hay định nghĩa thế nào là hộ gia đình với tư cách là một chủ thể độc lập trong quan hệ pháp luật dân sự. Phần lớn các ý kiến từ Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh cũng cho rằng, không nên quy định hộ gia đình là chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự vì thực tế đã gây khá nhiều khó khăn cho hoạt động áp dụng pháp luật, đặc biệt là cho tòa án trong giải quyết các tranh chấp có sự tham gia của hộ gia đình.

Không những vậy, nhiều ý kiến tổng hợp thông qua các buổi lấy ý kiến nhân dân của Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Hội Nông dân tỉnh cũng nhận được nhiều ý kiến liên quan đến vấn đề này. Rất nhiều người dân khi được hỏi đều rất “ngán” với quy định đưa hộ gia đình vào tham gia chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự. Trong rất nhiều trường hợp, không chỉ tòa án gặp khó mà bản thân các chủ thể trong quan hệ - các đương sự - phải khốn đốn chỉ vì tất cả các thành viên trong hộ gia đình đều bị đưa vào tham gia tố tụng.

KIM PHƯỢNG