Di chúc nào hợp pháp?

Hỏi: Bà tôi có tài sản là căn nhà và một mảnh vườn. Căn nhà thì bà nói sẽ cho đứa con nào đang ở và sống cùng bà. Còn mảnh vườn thì bà viết giấy cho mẹ tôi, có xác nhận của chính quyền địa phương vào năm 2010. Căn nhà hiện tại cậu tôi đang quản lý vì cậu ở cùng với bà. Tuy nhiên, khi bà hấp hối, vào năm 2014, bà gọi tất cả các con (gồm 4 người) đến và nói, tài sản của bà gồm mảnh đất vườn và căn nhà sẽ chia đều cho các con. Lời trăn trối của bà được những người có mặt ở đó ghi lại, có hai người làm chứng ký tên.

Xin được hỏi, vậy giữa lời trăn trối của bà tôi lúc lâm chung với cái di chúc viết tay của bà cho mẹ tôi (có chứng thực của UBND xã) thì cái nào hợp pháp?

nguyenhongly90@gmail.com

Trả lời: Theo thông tin bạn cung cấp, năm 2010, bà bạn đã viết giấy giao cho mẹ bạn mảnh đất vườn. Nếu bà đã cho mẹ bạn toàn quyền sử dụng thửa đất, có xác nhận của UBND xã (xem như đây là di chúc của bà) thì mẹ bạn có quyền thực hiện các thủ tục theo quy định của pháp luật để trở thành chủ sử dụng đối với mảnh đất đó khi bà của bạn qua đời mà không có di chúc hợp pháp nào khác.

Tuy nhiên, khi bà bạn sắp qua đời, có để lại lời trăn trối, đó chính là di chúc miệng. Bộ luật Dân sự quy định: Trong trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa do bệnh tật hoặc các nguyên nhân khác mà không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng. Sau 3 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ. Di chúc miệng chỉ được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 5 ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực.

Với những gì bạn trình bày thì di chúc miệng của bà bạn đã được ghi chép, có người làm chứng đúng quy định. Bạn cần xem di chúc này sau đó có được công chứng hoặc chứng thực trong thời hạn 5 ngày không. Nếu không được công chứng hay chứng thực thì di chúc sẽ không được công nhận.

Đối với trường hợp di chúc không hợp pháp thì di sản sẽ được chia thừa kế theo quy định pháp luật hoặc theo di chúc trước đó được xác định là hợp pháp.

Thân ái!

Luật gia KIM PHƯỢNG