BỘ LUẬT DÂN SỰ (SỬA ĐỔI): Thể hiện toàn diện quan điểm của Đảng, cương lĩnh xây dựng đất nước

Tham gia đóng góp ý kiến vào dự thảo Bộ luật Dân sự (BLDS) sửa đổi, các cơ quan thực hiện chức năng tư pháp, tổ chức xã hội nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh khẳng định: BLDS (sửa đổi) thể hiện toàn diện quan điểm của Đảng, cương lĩnh xây dựng đất nước…

ĐÁP ỨNG YÊU CẦU HỘI NHẬP QUỐC TẾ SÂU RỘNG

Ông Huỳnh Chiêu - Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh đánh giá, dự thảo BLDS (sửa đổi) đã được chuẩn bị rất công phu, kỹ càng, cơ bản thể hiện toàn diện quan điểm của Đảng (tại Nghị quyết XI), cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Đồng thời cụ thể hóa các quy định về quyền sở hữu, quyền tự do kinh doanh, tăng cường các biện pháp bảo vệ quyền con người, quyền công dân… theo Hiến pháp năm 2013. Cùng với đó, dự thảo BLDS (sửa đổi) còn thể hiện khá đầy đủ những vấn đề phát sinh trong thực tiễn phù hợp với cuộc sống.

Giao dịch tín dụng tại ngân hàng là một trong những quan hệ pháp luật dân sự được quy định tại dự thảo BLDS (sửa đổi). Ảnh: T.Đ

Đại diện ngành Kiểm sát, ông Liêu Tài Ngoánh - Phó viện trưởng Viện KSND tỉnh nhấn mạnh, dự thảo BLDS (sửa đổi) lần này bổ sung rất nhiều điểm mới phục vụ sự phát triển của đất nước cũng như theo kịp quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. BLDS (sửa đổi) đã giải quyết những vấn đề bất cập, tồn tại của thực tiễn trong quá trình thi hành BLDS, tạo môi trường pháp lý đầy đủ và thuận lợi cho việc hình thành và phát triển các quan hệ thị trường; đồng thời thể hiện được vai trò là một bộ luật chung của hệ thống pháp luật, điều chỉnh hầu hết các quan hệ xã hội được hình thành theo nguyên tắc tự do, tự nguyện, bình đẳng và tự chịu trách nhiệm…

BẢO VỆ TỐI ĐA CÁC QUYỀN DÂN SỰ

Đi vào vấn đề cụ thể, các đại biểu cho rằng, hộ gia đình là chủ thể trong quan hệ pháp luật dân sự nhưng dự thảo BLDS (sửa đổi) không chính thức ghi nhận hộ gia đình là một chủ thể độc lập đã gây khó khăn cho quá trình công chứng và xét xử của tòa án. Mặt khác, nếu không thừa nhận hộ gia đình sẽ dẫn đến một số hệ lụy, vì hiện nay hầu hết các luật đều quy định về hộ gia đình. Do đó, đối với hộ gia đình cần có phương án trước mắt và lâu dài. Về chế định thừa kế, ông Chiêu đồng tình với quy định trong dự thảo bộ luật là không quy định thời hiệu đối với di chúc thừa kế nhằm đảm bảo quyền dân chủ đối với công dân và cũng tạo điều kiện cho việc giải quyết của tòa án. Vấn đề này còn nhằm tôn trọng nguyện vọng người đã chết…

Về quyền nhân thân, theo ông Liêu Tài Ngoánh, ở góc độ ngành KSND nhất trí với dự thảo bộ luật là sửa đổi một số điều cho phù hợp với Hiến pháp như: quyền được bảo đảm an toàn về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân (thay cho quyền bí mật đời tư…). Đồng thời bổ sung một số quyền mới như: quyền lập hội, quyền tiếp cận thông tin, quyền sống… Đa số ý kiến của ngành KSND tỉnh cũng đồng tình với dự thảo Bộ luật cho phép tòa án điều chỉnh hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi nhưng không vi phạm nguyên tắc tự do ý chí, tự do định đoạt của chủ thể quan hệ hợp đồng. Việc không quy định thời hiệu khởi kiện là căn cứ để tòa án từ chối giải quyết vụ, việc dân sự là rất tiến bộ. Bởi quy định thời hiệu khởi kiện như hiện hành chưa giúp giải quyết một cách triệt để và dứt điểm các tranh chấp phát sinh. Bên cạnh đó, khi không được Nhà nước bảo vệ quyền lợi thì các chủ thể có thể sử dụng biện pháp hành xử của riêng mình, gây mất trật tự, an toàn xã hội. Vấn đề này còn nhằm cụ thể hóa quy định của Hiến pháp: “Tòa án nhân dân (TAND) có nhiệm vụ bảo vệ lợi ích Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”.

Đáng chú ý hơn, về quy định tòa án không được từ chối yêu cầu giải quyết vụ, việc dân sự vì lý do chưa có điều luật áp dụng được ông Dương Công Lập - Chánh án TAND tỉnh rất đồng tình. Tuy nhiên, ông Lập đề nghị khi giải quyết vụ, việc cần phải có án lệ (pháp luật tương tự) để áp dụng cho từng trường hợp cụ thể. Chỉ có TAND Tối cao mới có thẩm quyền ban hành án lệ, hay nói khác hơn là giải thích pháp luật. Quy định này nhằm tránh tình trạng thẩm phán chủ yếu dựa vào niềm tin nội tâm, không đảm bảo tính khách quan trong giải quyết vụ, việc. Điều đó có thể dẫn đến kết quả cùng một loại tranh chấp nhưng sẽ có nhiều cách giải quyết khác nhau đối với từng thẩm phán và từng cấp xét xử.

TẤN ĐẠT