Ba mẹ ly thân có được thừa kế tài sản của nhau?

Hỏi: Ba mẹ tôi ly thân gần 20 năm (ba tôi đã lấy vợ khác nhưng không có đăng ký kết hôn). Khi ông bà nội tôi mất, có để lại một miếng đất cho ba tôi. Vậy mẹ tôi có được hưởng một nửa số đất do ông bà tôi để lại không? Tài sản của mẹ tôi khi mất đi, ba tôi và con riêng của ba có được hưởng không?

Đặng Văn Mai (huyện Hồng Dân)

Trả lời: Hiện tại Luật Hôn nhân gia đình của Việt Nam chưa có chế định về ly thân, do đó, việc ba mẹ bạn ly thân chỉ là sự tự thỏa thuận, còn trên mặt pháp lý, hôn nhân của ba mẹ bạn vẫn tồn tại. Với những gì bạn trình bày, chúng tôi chia ra 2 trường hợp:

- Nếu quyền sử dụng đất mà ông bà nội bạn để lại thừa kế riêng cho ba bạn thì đó là tài sản riêng của ba bạn và mẹ bạn không được hưởng một nửa tài sản đó.

- Nếu ông bà nội bạn để lại thừa kế mà không nói rõ là cho riêng ba bạn thì mẹ bạn được hưởng một nửa trong khối tài sản đó (vì quan hệ vợ chồng giữa ba mẹ bạn chưa chấm dứt về mặt pháp lý). Khoản 1 Điều 33 Luật Hôn nhân gia đình 2014 quy định: “Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân…; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung. Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng”. Theo quy định của Luật Hôn nhân gia đình năm 2014, việc định đoạt tài sản chung là bất động sản phải có sự thỏa thuận bằng văn bản của vợ chồng.

- Khi mẹ bạn mất đi mà không để lại di chúc, những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất sẽ được hưởng di sản của mẹ bạn. Như vậy, ba bạn vẫn được hưởng thừa kế và ngược lại, nếu ba bạn mất đi thì mẹ bạn vẫn được hưởng thừa kế của ông ấy. Con riêng của ba bạn không được hưởng di sản thừa kế của mẹ bạn.

Thân ái!

Luật gia KIM PHƯỢNG