Xử lý tình trạng hàng rong trước và trong Bệnh viện Đa khoa tỉnh: Cần có giải pháp lâu dài

Năm 2019, với sự hỗ trợ của Công an tỉnh và Sở Y tế, chính quyền TP. Bạc Liêu đã mở hẳn “chiến dịch” kéo dài 2 tháng nhằm xóa bỏ tình trạng mua bán hàng rong trước và trong Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) tỉnh Bạc Liêu. Song, công sức của bao nhiêu người tham gia đã không duy trì được bao lâu! Hiện tình trạng này vẫn còn tồn tại, gây mất trật tự xã hội, trật tự đô thị.

Bán hàng dưới lòng đường Nguyễn Huệ - trước cổng Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bạc Liêu vào sáng 12/6/2020.

Đe dọa lãnh đạo bệnh viện

Tại khoa Nội của BVĐK tỉnh, những người bán nước uống, vật dụng cá nhân, thẻ cào điện thoại di động… “cát cứ” suốt, dù có lực lượng bảo vệ trực ở đây. Họ để hàng hóa dưới gầm cầu thang, lan can và lâu lâu lại xách đi, vào tận buồng bệnh rao bán. Chiều 8/6/2020, chúng tôi có mặt tại đây và theo dõi được hoạt động của một nhóm bán hàng rong. Sau khi rảo một vòng các buồng bệnh ở tầng trệt, người phụ nữ bán hàng rong mặc áo màu vàng đến ngồi trò chuyện với một người nữ “đồng nghiệp” khác, mặc áo sậm màu. Đang huyên thuyên, hai người nhận được tín hiệu cảnh báo, lập tức đứng dậy, mang các túi đựng hàng hóa vào cất trong một buồng bệnh. Lát sau, khi nhận được tín hiệu “đã an toàn”, người bán hàng rong lại vào buồng bệnh lấy hàng ra.

Khi phát hiện có người lạ quan sát, chụp ảnh việc bán hàng dạo ngay trong buồng bệnh, người nữ bán hàng rong mặc áo sậm màu lân la hỏi: “Em là cảnh sát hay nhà báo?”. Sau đó, người này cùng 2 người đàn ông tiếp tục đi theo người chụp ảnh ra đến bãi giữ xe của bệnh viện. Trên đường đi họ gọi điện cho một người ngoài bệnh viện: “Nó (tức người chụp ảnh) sắp ra tới rồi”, đồng thời đòi lấy điện thoại, dọa nếu bức ảnh đó đăng lên báo thì họ sẽ “tìm đến nơi”. Tại bãi giữ xe, họ dùng điện thoại chụp biển số xe và người đã chụp cảnh mua bán hàng rong.

Bác sĩ Trần Quốc Sử, Phó Giám đốc BVĐK tỉnh cho biết, ông cũng từng bị những người bán hàng rong hù dọa, một số nhân viên bảo vệ còn bị họ chửi, tấn công. Sau khi bị nhân viên bảo vệ ngăn không cho mua bán, họ cùng người thân, đa phần là nữ, kéo vào bệnh viện có lời lẽ xúc phạm, ném ly nước và dọa chém nhân viên bảo vệ.

Bán hàng ngay trong buồng bệnh khoa Nội, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bạc Liêu. Ảnh: N.Q

“Cát cứ” khoa Nội và khoa Sản

Theo các cơ quan chức năng, phần lớn người bán hàng rong trong BVĐK tỉnh ở khóm 5 và khóm 6 (Phường 3, TP. Bạc Liêu). Những người bán hàng rong ở khóm 5 sống tập trung ở khu vực được gọi là Xóm Huế. Nếu tìm hiểu kỹ thì sẽ thấy khu Xóm Huế đã không còn trên thực tế, bởi tất cả hộ dân nơi đây, từ năm 1997, 1998 đã bàn giao mặt bằng cho Nhà nước thực hiện dự án xây dựng, mở rộng BVĐK tỉnh. Nên nói đúng thì các hộ bán hàng rong sống ở khu vực cuối đường Đinh Bộ Lĩnh hiện tại, vốn phức tạp về trật tự xã hội. Các hộ dân bán hàng rong ở khóm 5, khóm 6 đã bám vào bệnh viện kiếm sống từ hàng chục năm nay, trải qua mấy thế hệ và đã có người “cát cứ”, bất chấp các biện pháp ngăn chặn của Ban giám đốc bệnh viện. Tại khoa Nội có 3 hộ “cát cứ”, tại khoa Sản thì có 2, họ bắc ghế bố ngủ luôn trong khoa.

Từ 4 - 5 giờ sáng, các hộ này đã lẻn vào bệnh viện bán hàng. Họ có nhiều cách để đưa hàng hóa vào bên trong bệnh viện. Bỏ hàng hóa vào bọc nylon đen, người ôm, người chở bằng xe máy, đường hoàng đi vào cổng như người thân bệnh nhân. Nếu nhân viên bảo vệ không mở rào chắn ngăn xe máy vào bệnh viện thì họ vác xe qua. Hoặc lợi dụng khu vực bệnh viện chưa có hàng rào kiên cố để ra vào. Còn để cung cấp thêm hàng hóa cho người bán bên trong, người bên ngoài bệnh viện bắc thang lên tường rào, thả hàng hóa xuống bằng dây.

Đó là bên trong BVĐK tỉnh, còn phía ngoài cổng, ngay cổng chính, đường Nguyễn Huệ có 3 hộ bán cháo, hủ tiếu và các vật dụng cá nhân. Việc bày hàng hóa đã làm hẹp lối ra vào của xe cấp cứu, che khuất tầm nhìn của người điều khiển phương tiện giao thông, chắn cửa ra vào Nhà văn hóa khóm 5. Một hộ bán hàng nơi đây vừa rồi còn hành hung khách là 2 mẹ con từ quê lên khám bệnh, khi họ không chịu mua hộp bò viên chiên với giá 30.000 đồng. Ngoài các hộ này, trước cổng bệnh viện còn nhiều xe đẩy bán trái cây chiếm lòng đường.

Không lẽ “bó tay”?!

Thực trạng bất ổn trật tự xã hội, không đảm bảo trật tự đô thị tại khu vực BVĐK tỉnh đã xảy ra mấy chục năm qua, và chính quyền các cấp cùng lãnh đạo bệnh viện đã bao nhiêu lần quyết tâm lập lại trật tự, song kết quả không duy trì được lâu. Gần đây nhất, ngày 19/9/2019, một “chiến dịch” quy mô kéo dài 2 tháng đã được UBND TP. Bạc Liêu triển khai, có sự giúp sức của Công an tỉnh và Sở Y tế. “Chiến dịch” đã làm cho khu vực bên trong bệnh viện tương đối ổn định, không còn trộm cắp, gây rối trật tự công cộng; bên ngoài cổng thì việc mua bán lấn chiếm lòng đường giảm nhiều.

Song, thời gian gần đây, nhất là thời điểm dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, tình hình có vẻ như trở lại ban đầu. Công an Phường 3 phải căng kéo lực lượng làm nhiệm vụ phòng chống dịch, đảm bảo an toàn ở khu cách ly tập trung… nên không thường xuyên vào khuôn viên bệnh viện nữa. Lực lượng bảo vệ của cơ sở y tế thì vừa mỏng, vừa không đáp ứng yêu cầu công việc. Từ năm 2019 đến nay, BVĐK tỉnh đã thuê 8 công ty dịch vụ bảo vệ ở Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Cần Thơ và phối hợp với Tiểu đoàn số 4 (Trung đoàn Cảnh sát cơ động Tây Nam Bộ), nhưng tất cả đều không đạt kết quả như mong muốn. Hiện bệnh viện không thuê dịch vụ bảo vệ nữa mà tuyển dụng, ký hợp đồng với 15 người và đang thử việc 3 người làm nhiệm vụ bảo vệ, chia làm 3 ca trực/ngày đêm. Nhưng nhân viên bảo vệ ngại va chạm, làm không hết trách nhiệm, thậm chí có biểu hiện bao che cho người bán hàng rong.

Để giải quyết tình trạng này, chính quyền Phường 3 từng đề xuất UBND thành phố kiến nghị tỉnh cho cơ chế cấm mua bán bằng loại hình xe đẩy hàng rong nhằm không khuyến khích phát triển loại hình mua bán gây ảnh hưởng đến an toàn giao thông, trật tự đô thị. Đồng thời, đề nghị BVĐK tỉnh hỗ trợ kinh phí cho lực lượng trực chốt trước bệnh viện nhằm đảm bảo ổn định khu vực này; Đề nghị Công an thành phố tăng cường lực lượng cho phường. Về phía cơ sở y tế, BVĐK tỉnh đã cho mở quầy nước trong khoa Nội; ký hợp đồng, cho phép Công ty TNHH Nhật Long Vending Machine (tỉnh Đồng Tháp) lắp đặt 5 máy bán hàng tự động từ ngày 20/6/2020 - 20/6/2023. Các máy được lắp tại Khoa Nội, Khoa Sản, khu khám bệnh, khu dịch vụ và khối ngoại phục vụ người dân, hạn chế việc mua bán hàng rong.

Để giải quyết căn cơ vấn đề này, có ý kiến cho rằng phải hướng dẫn người dân tìm sinh kế khác, thay thế việc mua bán hàng rong, hoặc bố trí điểm bán cố định cho họ. Song xem ra không dễ thực hiện! Nếu việc mua bán rong trước và trong BVĐK tỉnh không sớm giải quyết dứt điểm, đến cuối năm nay, khi Khoa Khám bệnh cán bộ dự kiến được xây dựng xong, BVĐK tỉnh sẽ mở thêm cổng ra đường Nguyễn Huệ thì tình hình càng thêm phức tạp.

P.V

Về mặt pháp lý, việc xử lý mua bán dạo đã có Nghị định 39 của Chính phủ “về hoạt động thương mại một cách độc lập thường xuyên không phải đăng ký kinh doanh” điều chỉnh. Khoản đ, Điều 6 Nghị định nêu rõ nghiêm cấm cá nhân thực hiện hoạt động thương mại tại khu vực các trường học, bệnh viện, cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng. Nếu vi phạm thì tùy tính chất, mức độ mà bị xử lý vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.