Phòng, chống mua bán người, bảo đảm an ninh con người

>>> Bài 1: Cạm bẫy buôn người

Bài 2: Tan biến những giấc mơ đổi vận

Nhiều gia đình ở Bạc Liêu, các trẻ em gái, thanh thiếu niên từng tin tưởng vào những lời hứa “có cánh” của tội phạm buôn người về một viễn cảnh đổi vận, làm giàu, có chồng sung sướng, thậm chí có thể “trả hiếu” cho cha mẹ sống cuộc đời an nhàn, giàu sang. Thế nhưng, sự thật nghiệt ngã chỉ được phơi bày khi tương lai các nạn nhân rơi vào ngõ cụt: làm mẹ ở tuổi vị thành niên, bị chồng đánh đập, lừa bán qua nhiều người…, ai may mắn thì được giải cứu trở về trong cảnh tàn tạ, tiền mất tật mang. Và có lẽ không nỗi chua xót nào hơn là cảnh những đấng sinh thành phải vướng vòng lao lý vì mang tội “bán con”…

Lực lượng chức năng tiếp cận một vụ mua bán người ở TX. Giá Rai.

Cay đắng phận người bị mua bán

Chúng tôi thực hiện bài viết này khi Cơ quan An ninh điều tra (Công an tỉnh) đang tiến hành những công đoạn cuối để kết thúc chuyên án MBN với quy mô lớn. Đây là chuyên án mua bán người (MBN) có yếu tố quốc tế, đối tượng cộm cán là Thái Thị Hậu (26 tuổi, huyện Phú Tân, tỉnh Cà Mau) đang bị Công an tỉnh phối hợp với nước bạn Trung Quốc truy nã quốc tế để điều tra, xử lý tội trạng theo quy định pháp luật.

Hậu cùng với một nhóm đối tượng lừa đảo gần 30 phụ nữ có đời sống khó khăn, hôn nhân không hạnh phúc ở Bạc Liêu và nhiều tỉnh khác xuất cảnh trái phép, bán cho đàn ông Trung Quốc làm vợ với giá từ 300 - 400 triệu đồng (gia đình nạn nhân được hưởng khoảng 90 - 100 triệu đồng). Trong số này, có nhiều trường hợp là trẻ em gái dưới 16 tuổi. Thường xuyên bị nhà chồng đánh đập, bạc đãi, gả bán qua cho người khác, một số phụ nữ van xin được về nước và vay hỏi trả lại toàn bộ số tiền đã nhận trước đây, đồng thời gồng gánh thêm phí nhập cảnh trái phép 20 triệu đồng/người.

Cầm trên tay danh sách 33 nạn nhân MBN từ nước ngoài về được tỉnh hỗ trợ từ năm 2016 đến nay, chúng tôi không khỏi xót xa vì có những hoàn cảnh vô cùng éo le, những bé gái phải làm vợ, làm mẹ từ tuổi 13, 15 ở vùng đất xa xôi, đầy bẫy rập. Có nạn nhân khi trở về nước bụng mang dạ chửa, cũng có em phải ôm con nhỏ trốn chạy.

Nghe theo lời dụ dỗ “lấy chồng giàu, ở thành thị, nhà chồng có tiệm sửa xe ô tô, có viện thẩm mỹ”, em H.T.D.H (huyện Hòa Bình) không ngờ khi qua biên giới phải sống với người chồng mắc bệnh tâm thần, bị xem là công cụ sinh con và bị đày đọa cả thể xác lẫn tinh thần. Khi về được quê hương, thân thể H. xác xơ, khệ nệ bụng bầu đôi. Sau khi sinh, một bé mất lúc 6 tháng, bé còn lại thì tàn tật. Bi kịch của H. không chỉ dừng lại ở bản thân em, mà ngay cả cha mẹ, chị gái ruột cũng phải mang mức án hàng chục năm bởi vô tình vướng vào tội “mua bán trẻ vị thành niên”. Hiện tại, vừa phải tìm kế sinh nhai để nuôi con, hằng tháng H. còn phải khăn gói, xoay xở tiền nong đi thăm cha và mẹ đang ở trại giam của 2 tỉnh cách xa nhau hàng trăm cây số. Đếm những tháng ngày đằng đẵng trôi qua trong tù, bà T.T.T.H (mẹ H.) vẫn khôn nguôi xót xa, đau đáu, chỉ vì muốn gả con đến chỗ sung sướng tấm thân nhưng không ngờ hậu quả lại bi thương, khó lường đến vậy!

Cùng trải qua những tháng ngày khủng khiếp ở xứ người, cái mà những cô gái như H.T.D.H, L.H.Y (huyện Hòa Bình), V.T.T.Đ (TX. Giá Rai)… nhận về là đôi bàn tay trắng, trái tim tổn thương, tâm lý sang chấn. Đớn đau hơn, khi sự trở về chưa hẳn đã là giải thoát khỏi chuỗi ngày tăm tối mà ngược lại chuyển sang nhiều bi kịch khác. Chỉ vì sự suy nghĩ nông cạn: cho con lấy chồng ngoại để có một ít tiền, vài năm sau sẽ làm đăng ký kết hôn đã đẩy không ít bậc cha mẹ vào mức án hàng chục năm tù, có người đến 14 năm. Từ đó, hậu quả của nạn MBN không chỉ gây ảnh hưởng đến 1 mà có khi đến cả 3 thế hệ. Có người tóc đã pha sương nhưng không được hưởng phước quây quần bên con cháu mà chỉ có thể gặp nhau qua song sắt nhà giam, chưa kể những đứa trẻ sinh ra ở nước ngoài khi trốn thoát cùng mẹ về Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn trong việc làm giấy tờ khai sinh, đi học.

Hai nạn nhân được gia đình bỏ gần 300 triệu đồng chuộc về từ Campuchia.

Thoát ra từ bẫy buôn người

Với miếng mồi “việc nhẹ, lương cao”, tội phạm MBN dụ dỗ, lừa lao động học vấn thấp, nhẹ dạ, thậm chí dùng nhục hình, bóc lột sức lao động. Hai em P.V.K (TX. Giá Rai, 18 tuổi) và N.T.T.T (tỉnh Tiền Giang, 16 tuổi) ngay sau khi may mắn thoát khỏi bẫy buôn người đã đến Phòng Cảnh sát hình sự (Công an tỉnh) trình báo việc bị lừa sang Campuchia.

Qua hình thức tuyển lao động cho các công ty ở miền Đông, K. và T. đã bị lừa bán với giá hàng ngàn đô-la Mỹ. Khi đến Công ty tập đoàn Sao đỏ, khu King Crown, Krong Bavet, Campuchia làm việc, cả hai bị giám sát và buộc truy cập vào các đường link “shopee” để lừa đảo mọi người nạp tiền. Nếu không chiếm đoạt được 5 triệu đồng/ngày thì không được ăn uống và phải tăng ca đêm. Do bị bóc lột sức lao động đến cùng cực và nhiều lần bị dọa bán sang nơi khác nên K. liên hệ với mẹ ruột chi gần 300 triệu đồng chuộc cả K. và T. về Việt Nam.

Giúp đỡ, chia sẻ khó khăn với nạn nhân mua bán người. Ảnh: H.Q

Trong 14 nạn nhân được giải cứu, chuộc về từ Campuchia mà Phòng Phòng, chống tệ nạn xã hội (Sở LĐ-TB&XH) cung cấp, T.V.H (TP. Bạc Liêu) chính là nạn nhân của chuyên án BL922p.2 mà Bộ đội Biên phòng tỉnh đấu tranh thành công cuối năm 2022. Tin lời hứa giúp tìm việc với mức lương lên đến 30 triệu đồng/tháng, H. đã “gieo mình” vào chiếc lưới đang chờ sẵn của bọn tội phạm. Thanh niên này bị đưa đến làm việc ở sòng bài, bị giam giữ, tra tấn và đòi tiền chuộc 280 triệu đồng. Tính đến lúc được Cục Phòng chống ma túy và tội phạm phối hợp với các cơ quan ngoại giao, tổ chức Trẻ em Rồng Xanh giải cứu, bàn giao về cửa khẩu Mộc Bài (tỉnh Tây Ninh), H. đã bị bán sang 12 công ty khác nhau, điểm cuối cùng là gần biên giới Thái Lan, sòng bài bắt H. xăm trên cổ dòng chữ Trung Quốc mà dịch ra nghĩa tiếng Việt là: “Máu - Kim - Nước mắt”. Về đến Việt Nam, tâm lý H. còn hoảng loạn, sức khỏe bị tàn phá suốt thời gian dài.

Không dừng lại ở con số hàng chục, hàng trăm, hình thức lừa đảo tương tự vẫn đang là thực tế nóng bỏng hiện nay và tiếp tục “nuốt chửng” những ai nhẹ dạ. Sau những lời dụ dỗ, mời gọi hấp dẫn về thu nhập là những cái bẫy được giăng sẵn. Đến khi sập bẫy, các nạn nhân mới nhận ra mình chỉ là “con mồi” của đường dây MBN.

Đã an toàn về nhà nhưng nỗi ám ảnh những ngày sống không bằng chết nơi đất khách vẫn trong tâm trí T.N.L (huyện Hồng Dân). Giờ đây, em cùng gia đình phải lo làm kiếm tiền để bù vào số nợ hơn 60 triệu đồng chuộc thân trước đó. Được trở về với đất mẹ, bên vòng tay gia đình, L. cảm thấy mình thật sự may mắn hơn nhiều người từng bị tra tấn đến chết hoặc nhảy lầu tự tử vì không vượt qua được áp lực, khủng bố thể xác, tinh thần ở nơi “địa ngục”.

Hải Quyên

Trong năm 2022, Việt Nam đã phối hợp với Campuchia giải cứu hàng ngàn công dân bị môi giới lao động bất hợp pháp tại Campuchia. Những mánh lới lừa đảo “việc nhẹ, lương cao” từng được các cơ quan chức năng cảnh báo, nhưng vẫn có nhiều lao động sập bẫy. Bằng câu chuyện chân thực từ những lao động lỡ sa chân, trở thành nạn nhân của các đường dây lừa đảo, buôn người, một lần nữa cảnh báo người dân cẩn trọng trước những lời dụ dỗ về công việc có thu nhập ngàn đô-la ở bên kia biên giới.