An toàn thực phẩm trong nông nghiệp: Bao giờ người dân mới hết lo?

Chuyện vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) luôn là vấn đề nóng và được sự quan tâm của toàn xã hội. Vấn đề thực phẩm bẩn, thực phẩm không an toàn từ nơi sản xuất cho đến tận bàn ăn cứ làm khổ người tiêu dùng.

Người tiêu dùng mua thực phẩm tươi sống tại chợ Ngan Dừa (huyện Hồng Dân). Ảnh: K.T

Nỗi lo của các bà nội trợ hiện nay chính là khó lựa chọn được thực phẩm sạch hay an toàn. Vì với hình thức lựa chọn thực phẩm bằng cảm quan thì khó có thể phân biệt đâu là thực phẩm an toàn hay thực phẩm không an toàn. Cụ thể, trong năm 2016, ngành Nông nghiệp tỉnh tiến hành bốc mẫu ngẫu nhiên trên mặt hàng rau, củ, quả đem đi xét nghiệm và phát hiện nhiều mẫu bị nhiễm thuốc bảo vệ thực vật. Hay mặt hàng thịt heo, cơ quan chức năng cũng phát hiện hơn 50 con heo bị bơm nước (trọng lượng hơn 4 tấn) chuẩn bị đưa vào thị trường tiêu thụ. Hoặc mặt hàng thế mạnh phục vụ cho thị trường xuất khẩu là con tôm sú cũng bị bơm tạp chất với hơn 2,79 tấn tôm và đoàn kiểm tra liên ngành đã xử phạt hơn 2,18 tỷ đồng… Tuy nhiên, theo đánh giá của ngành Nông nghiệp tỉnh, việc xử lý hiện nay gặp nhiều khó khăn và những vụ được phát hiện chỉ là một phần nhỏ đối với thực tế.

Những hành vi gian lận thương mại vì chạy theo lợi nhuận mà bất chấp sức khỏe của người tiêu dùng thật ra chỉ mới là phần ngọn, còn ô nhiễm thực phẩm từ gốc vẫn là vấn đề cần được quan tâm nhiều hơn. Đơn cử như con tôm được xem là mặt hàng chủ lực mang lại nhiều lợi nhuận cho doanh nghiệp xuất khẩu và cả người nông dân. Thế nhưng, đến nay vẫn chưa có giải pháp đảm bảo chất lượng an toàn thực phẩm cho con tôm. Vì bên cạnh nạn bơm chích tạp chất vào tôm nguyên liệu, chất lượng vật tư nông nghiệp, thuốc thú y phục vụ cho nuôi trồng thủy sản vẫn chưa được kiểm soát tốt. Do vậy, thực phẩm vẫn bị nhiễm kháng sinh hay các loại hóa chất cấm khác. Chỉ tính riêng thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất phục vụ nuôi trồng thủy sản, năm 2016 ngành Nông nghiệp phát hiện 17 trường hợp vi phạm sử dụng thuốc, hóa chất không nằm trong danh mục cho phép lưu hành và phạt hơn 140 triệu đồng. Đồng thời phát hiện nhiều trường hợp vi phạm về chất lượng, nhãn mác hàng hóa… Từ những vấn đề trên cho thấy, môi trường sản xuất bị ô nhiễm sẽ kéo theo sản phẩm không đạt VSATTP.

Ông Trần Quốc Hội, Chi cục phó Chi cục Quản lý chất lượng nông - lâm - thủy sản (Sở NN&PTNN) cho biết: “Hiện nay, việc phát hiện và xử lý các vi phạm về VSATTP trong nông nghiệp gặp nhiều khó khăn, vì thủ đoạn của các đối tượng rất tinh vi. Trong đó, có nhiều loại thực phẩm không thể phát hiện bằng cảm quan mà phải lấy mẫu đem đi xét nghiệm. Khi có kết quả xét nghiệm mới làm chứng cứ để xử lý. Tuy nhiên, đơn vị lại không có kinh phí để xét nghiệm, vì chi phí xét nghiệm rất cao (giá vài triệu đồng/mẫu). Do vậy, cách làm hiện nay vẫn là vận động, tuyên truyền các hộ sản xuất, kinh doanh tuân thủ các quy định về sản xuất, có trách nhiệm với người tiêu dùng”.

Các hộ sản xuất, kinh doanh có thật sự tuân thủ pháp luật hay không, đây thật sự vẫn là nỗi hoài nghi của người tiêu dùng. Bởi, mặc dù việc vận động, tuyên truyền và xử lý vi phạm được thực hiện thường xuyên, song, nạn ô nhiễm thực phẩm và mất VSATTP vẫn cứ liên tiếp xảy ra. Vậy, trách nhiệm ấy sẽ thuộc về ai?

Tú Anh

Theo Sở NN&PTNN, để đảm bảo VSATTP trong sản xuất nông nghiệp và tiêu thụ các sản phẩm từ nông nghiệp, năm 2017, ngành Nông nghiệp tỉnh sẽ tập trung thực hiện các giải pháp sau:

* Đối với người tiêu dùng: Tiếp tục tuyên truyền sâu rộng kiến thức, thông tin về chất lượng vật tư nông nghiệp (VTNN), VSATTP nhằm nâng cao hiểu biết, tạo ý thức tốt cho người tiêu dùng trong việc lựa chọn sản phẩm chất lượng, an toàn nhằm đảm bảo sức khỏe cũng như hiệu quả trong sản xuất, kinh doanh.

* Đối với người sản xuất, kinh doanh: Tiếp tục tuyên truyền, hướng dẫn, tập huấn và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Không sử dụng hóa chất, phụ gia, nguyên liệu ngoài danh mục cho phép, không rõ nguồn gốc, không đảm bảo chất lượng. Không kinh doanh các sản phẩm VTNN chưa được công bố chất lượng, quá hạn, cũng như phải thực hiện bảo quản đúng quy định. Áp dụng các hệ thống quản lý, công nghệ tiên tiến vào quá trình sản xuất, kinh doanh VTNN, thực phẩm. Nâng cao ý thức, đạo đức nghề nghiệp trong sản xuất, kinh doanh VTNN, sản phẩm nông nghiệp…