Bán hàng đa cấp: Nhiều người ôm trái đắng!

Bán hàng đa cấp trở thành “điểm nóng” của thị trường trong nhiều năm qua. Những công ty hoạt động đúng quy định không nhiều, trong khi những công ty bị đánh giá là lừa đảo xuất hiện nhan nhản với số lượng thành viên rất lớn. Tất cả nhân viên hệ thống đều được hứa hẹn về một tương lai tươi sáng, được làm việc trong môi trường năng động, mức thu nhập hấp dẫn...

Sập bẫy vì nuôi mộng đổi đời

Vài năm trở lại đây, phong trào bán hàng đa cấp xuất hiện ngày càng nhiều ở Bạc Liêu. Theo đó, có không ít người “ôm trái đắng” vì nuôi mộng đổi đời. Kiếm được nhiều tiền, nhanh chóng làm giàu mà không mất công sức gì luôn là câu nói được các “thủ lĩnh” bán hàng dùng để lôi kéo các “tân binh” gia nhập vào mạng lưới bán hàng.

Amway - một trong những mặt hàng đa cấp có mặt tại thị trường Bạc Liêu trong nhiều năm qua. Ảnh: H.L

Bạn L.V tâm sự: “Nói chuyện với những “chuyên gia” bán hàng đa cấp, tôi như bị thôi miên. Họ nói rất hay, như một nhà diễn thuyết về sản phẩm của Forever Living. Đặc biệt, họ giải thích về việc tại sao khi tham gia mình sẽ có cơ hội thu nhập lên đến hàng chục triệu đồng/tháng, sẽ nhanh chóng sắm được xe, xây được nhà… Nhưng sau nhiều năm, tôi và những người bạn chẳng những không thể đổi đời mà còn phải ngậm ngùi chia tay với công việc này vì không còn khả năng mua hàng theo chỉ tiêu”.

Đóng vai một người xin vào bán hàng đa cấp cho hãng mỹ phẩm, tôi được tham gia vào lớp tập huấn “kỹ năng mềm” cho các đối tượng là sinh viên. Chúng tôi được hãng mỹ phẩm này cung cấp những nội dung như: Tham gia bán hàng đa cấp sẽ kiếm được nhiều tiền, giúp các bạn sinh viên trang trải việc học. Đây là công việc bán thời gian, không cần nhiều công sức… Đồng thời nêu tên những người bán hàng đa cấp với mức thu nhập từ vài trăm triệu đồng đến 1 tỷ đồng/tháng…

Tuy nhiên, thực tế lại trái ngược hoàn toàn. T.V.T - một sinh viên đã từng tham gia bán hàng đa cấp, bày tỏ: “Để trở thành thành viên của công ty, tôi phải mua sản phẩm với số tiền là 2 triệu đồng. Một số sinh viên đã mượn tiền bạn bè, thậm chí đi vay để có đủ số tiền nộp ban đầu theo quy định của công ty. Hậu quả là khiến cho nhiều sinh viên nghèo thêm lao đao vì không làm được gì mà còn mất thêm tiền, phải vừa lo học vừa lo trả nợ”.

Tự do kinh doanh hàng đa cấp

Tại Bạc Liêu, thị trường bán hàng đa cấp khá “phong phú”, từ mỹ phẩm cho đến thực phẩm chức năng. Nhiều “thương hiệu” đã trở nên quen thuộc với người tiêu dùng trong tỉnh như: Amway, Avon, Forever Living (lô hội)… Thời gian qua, đã có không ít công ty kinh doanh đa cấp bị phạt về hành vi thổi phồng chất lượng sản phẩm nhằm lừa gạt người tiêu dùng. Không chỉ vậy, một số công ty còn nhập hàng kém chất lượng, làm hàng giả, hàng nhái bán cho khách hàng để có lợi nhuận cao, nhất là các mặt hàng thực phẩm chức năng. Giá bán các sản phẩm này từ vài trăm ngàn đến vài triệu đồng. Tuy nhiên, ngành chức năng cho rằng rất khó kiểm soát giá cả các sản phẩm này, bởi các công ty, chi nhánh không đặt ở Bạc Liêu; sản phẩm gần như không trưng bày, mà chủ yếu tiêu thụ qua việc đặt hàng…

Chất lượng cũng như giá cả của các sản phẩm đa cấp hiện nay gần như được “thả nổi”. Người tiêu dùng chủ yếu mua theo sự tư vấn của người bán. Chị Y.N cho biết: “Nghe tư vấn thì rất hay, nhưng khi sử dụng mình thấy chất lượng sản phẩm không có gì nổi trội, cũng chưa thấy có hại. Song, điều đầu tiên tôi quan tâm là giá sản phẩm quá cao, không có ngành chức năng nào công bố, kiểm chứng, làm cho người tiêu dùng hoang mang, lo ngại…”.

Hầu hết các sản phẩm của hình thức kinh doanh đa cấp đều có giá rất cao, trong khi đó mỗi chi nhánh có đến hàng trăm người tham gia bán hàng. Do đó, việc bán sản phẩm đạt theo chỉ tiêu là rất khó. Nhiều người vì muốn đeo theo mộng “đổi đời” đã dùng tiền mua sản phẩm liên tục để chờ cơ hội. Nhưng cơ hội đâu không thấy, chỉ thấy ngày càng nghèo hơn.

Đã đến lúc hình thức kinh doanh hàng đa cấp của một số công ty cần được kiểm soát và có sự minh bạch từ chất lượng hàng hóa, giá bán và cả việc tuyển nhân viên. Mọi việc chỉ có thể rõ ràng từ sự kiên quyết vào cuộc của ngành chức năng.

GIA NGUYỄN