28 năm thực hiện công tác giảm nghèo: Những thành tích đáng tuyên dương

Một trong những thành tựu rất đáng tuyên dương qua 28 năm xây dựng và phát triển chính là Bạc Liêu đã huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị cho công tác giảm nghèo. Qua đó, góp phần làm giảm nhanh tỷ lệ hộ nghèo và hướng đến giảm nghèo bền vững.

Quang cảnh lễ khởi công xây dựng nhà tình thương cho hộ nghèo trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu.

ĐA DẠNG HÓA SINH KẾ

Có thể nói, trong những năm qua, công tác giảm nghèo, giải quyết việc làm, an sinh xã hội luôn được Tỉnh ủy, UBND tỉnh và các cấp, các ngành đặc biệt quan tâm. Đồng thời, xem đây là nhiệm vụ quan trọng cần tập trung chỉ đạo, nhằm giữ vững ổn định xã hội, hạn chế tình trạng phân hóa giàu nghèo trong các tầng lớp nhân dân. Nếu năm 1997, toàn tỉnh có 31.818 hộ nghèo theo tiêu chí cũ, chiếm 28,9% tổng số hộ, thì đến giai đoạn 2011 - 2015, tỷ lệ hộ nghèo bình quân hàng năm chỉ còn 3,15% và đến cuối năm 2015 còn 2,65% hộ nghèo (theo tiêu chí cũ).

Có được kết quả đáng ghi nhận này là do các ngành, địa phương rất quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác giảm nghèo, giải quyết việc làm gắn với đẩy mạnh phát triển sản xuất - kinh doanh ở từng địa bàn, tạo điều kiện phát triển kinh tế hộ, tạo việc làm cho lao động nhàn rỗi, giúp hộ nghèo vươn lên thoát nghèo. Kết quả giải quyết việc làm bình quân hàng năm đạt trên 20.000 người, tăng gấp gần 3 lần so với năm 1997. Chỉ tính riêng giai đoạn 2021 - 2024, toàn tỉnh triển khai hỗ trợ được 133 mô hình, dự án đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo (nuôi bò sinh sản, nuôi chồn hương, nuôi gà, vịt xiêm, trồng rau an toàn, nuôi cá kết hợp…) cho trên 1.500 hộ nghèo, cận nghèo, mới thoát nghèo tại các huyện, thị xã, thành phố với kinh phí gần 17 tỷ đồng từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Đồng thời đào tạo nghề, hướng dẫn kỹ thuật nuôi và phòng trừ bệnh cho gia cầm, nuôi tôm sú quảng canh cải tiến, nuôi cua biển… cho hàng trăm lao động.

Theo kết quả rà soát năm 2022, tổng số hộ nghèo trên địa bàn tỉnh là 11.497 hộ (chiếm tỷ lệ 5,09%) và tổng số hộ cận nghèo là 14.775 hộ (chiếm 6,54%), song đến cuối năm 2024, toàn tỉnh còn 1.581 hộ nghèo (tương đương 0,69%) và 4.236 hộ cận nghèo (chiếm tỷ lệ 1,86%). Nhìn chung, kết quả giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân trên địa bàn tỉnh đều đạt và vượt chỉ tiêu được giao. Đây là thành quả từ sự quan tâm sâu sát của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, sự hỗ trợ, tập trung nguồn lực và ý thức, trách nhiệm cộng đồng, ý thức nỗ lực vươn lên thoát nghèo bền vững của người nghèo, cận nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn.

Đi cùng với tỷ lệ hộ nghèo giảm là điều kiện chăm sóc sức khỏe, ổn định mọi mặt đời sống vật chất, văn hóa và tinh thần của người dân, nhất là người nghèo, người có hoàn cảnh, điều kiện kinh tế khó khăn cũng được cải thiện. Đồng thời, bằng sự quan tâm, phối hợp giữa các cấp, các ngành và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội trong công tác tuyên truyền, vận động, giám sát và phản biện; sự tham gia của cộng đồng doanh nghiệp đã tạo được sức lan tỏa, sự đồng thuận hưởng ứng tích cực của các tầng lớp nhân dân; các chính sách hỗ trợ giảm nghèo được triển khai thực hiện nghiêm túc, đồng bộ đã tạo điều kiện ngày càng tốt hơn về nguồn lực để hỗ trợ hộ nghèo vươn lên thoát nghèo hiệu quả. Bằng chứng là sau thời gian triển khai các chính sách trợ giúp người nghèo, một bộ phận hộ nghèo, cận nghèo đã được cải thiện về điều kiện sống, tiếp cận tốt hơn các nguồn lực để phát triển, tạo nhiều việc làm và tăng thu nhập; một số nhu cầu xã hội thiết yếu của người nghèo cơ bản được đáp ứng như: nhà ở, giáo dục, nhà tiêu hợp vệ sinh, nước sạch, bảo hiểm y tế, việc làm… Có thể nói, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững đã giúp người nghèo có được cơ hội tự vươn lên, vượt qua khó khăn, nâng cao chất lượng cuộc sống, cũng như nâng cao nhận thức về trách nhiệm của bản thân để chủ động tiếp nhận các chính sách và nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước, của cộng đồng…

Đào tạo nghề may cho lao động nông thôn. Ảnh: T.A

NHIỀU BÀI HỌC QUÝ

Qua 28 năm thực hiện công tác giảm nghèo, Bạc Liêu cũng đã đúc rút được một số kinh nghiệm quý. Đó là các bộ, ngành Trung ương cần nghiên cứu hướng dẫn thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững 2026 - 2030 cụ thể hơn, nhằm hạn chế ban hành các văn bản bổ sung, thay thế để tránh trường hợp trùng lắp giữa các quy định. Bên cạnh đó, giảm bớt các thủ tục quy định trong triển khai thực hiện các dự án, tiểu dự án của chương trình, đặc biệt là các thủ tục do cấp xã hoặc người dân thực hiện. Cơ quan tài chính khi ban hành văn bản hướng dẫn sử dụng nguồn kinh phí của chương trình phải tổ chức tập huấn hướng dẫn chi hoặc chỉ đạo tổ chức tập huấn đến cấp xã để thuận tiện trong việc triển khai sử dụng nguồn vốn Trung ương hỗ trợ.

Mặt khác, việc ban hành các văn bản đầy đủ, kịp thời sẽ là cơ sở và điều kiện thuận lợi trong triển khai thực hiện các nội dung của chương trình theo quy định. Đối với các hoạt động cùng phương thức tổ chức thực hiện, cùng đối tượng tác động, chỉ khác nhau về nội dung, thì các nội dung sẽ được lồng ghép trong cùng một hoạt động, trên cơ sở chỉ rõ cơ quan chủ trì, phù hợp với quy định của pháp luật và định kỳ được xem xét, điều chỉnh để đáp ứng yêu cầu quản lý thực tiễn, nhằm tránh chồng chéo, gây lãng phí thời gian, kinh phí. Phân công trách nhiệm cụ thể cho cấp ủy, đơn vị phụ trách hỗ trợ, phân công đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, đoàn viên - thanh niên tình nguyện giúp đỡ hộ nghèo, cận nghèo thoát nghèo góp phần thực hiện chương trình hiệu quả, thực chất hơn, tạo mối quan hệ, trách nhiệm giữa cơ quan, đơn vị thực hiện với đối tượng thụ hưởng chương trình…

Ngoài ra, việc triển khai thực hiện các dự án, tiểu dự án phải bám sát các quan điểm, chủ trương, các quy định của pháp luật và các văn bản hướng dẫn của Trung ương, thực hiện đúng đối tượng, đúng phạm vi, có sự tham gia của người dân, đối tượng hưởng lợi; bảo đảm các nguyên tắc dân chủ, công khai, không trùng lắp nguồn lực, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, có sự tham gia, giám sát của cộng đồng, của xã hội; bảo đảm mục tiêu của dự án, tiểu dự án. Các sở, ban, ngành từ tỉnh đến cơ sở có sự phân công, phân cấp cho các cơ quan, đơn vị trực thuộc thực hiện. Tăng cường sự tham gia của người dân, cộng đồng và các tổ chức đoàn thể vào mọi hoạt động của chương trình, từ việc lập kế hoạch triển khai, quản lý nguồn lực, giám sát và đánh giá kết quả đến việc thụ hưởng thành quả từ các hoạt động của dự án và tăng cường phối hợp công tác giữa các cơ quan nhà nước được giao nhiệm vụ cùng các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia thực hiện dự án...

TÚ ANH