Phòng, chống ngập úng: Cần lắm giải pháp căn cơ!

Những năm qua, TP. Bạc Liêu luôn phải đối mặt với tình trạng hễ mưa là... ngập. Sau mỗi trận mưa hoặc triều cường dâng cao, các tuyến đường chính trong khu vực nội ô thường xuyên bị nhấn chìm trong nước khiến giao thông ùn tắc, ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh hoạt của người dân. Nhiều giải pháp đã được đưa ra và thực hiện để chống ngập, song vẫn chưa mang lại hiệu quả.

Hễ mưa là đường ngập

Tại một số tuyến đường như: Trần Phú, Hòa Bình, Bà Triệu, Lý Thường Kiệt…, qua vài trận mưa đầu mùa, tuy lượng mưa không quá lớn nhưng cũng khiến nhiều khu vực bị ngập sâu. Nước ngập khiến nhiều phương tiện chết máy giữa đường, dẫn đến tình trạng giao thông ùn tắc kéo dài. Nhiều người dân để tránh xe bị chết máy buộc phải di chuyển xe trên vỉa hè, cặp dải phân cách mới qua được những chỗ ngập úng. Đối với những nơi trũng thấp, hệ thống thoát nước bố trí không phù hợp, phải mất nhiều giờ lượng nước bị ứ đọng mới có thể tiêu thoát hoàn toàn, các phương tiện tham gia giao thông mới có thể đi lại bình thường.

Mặt khác, khi những trận mưa lớn kết hợp với triều cường dâng cao kéo theo lượng lớn bùn đất tràn vào nhà dân, sau khi nước rút, lượng bùn đất này không rút theo mà bám lại mặt đường gây trơn trượt, mất an toàn giao thông. Ông Trần Thanh Hoài (Phường 3, TP. Bạc Liêu) bức xúc: “Hễ mưa là khu nhà tôi như chìm trong nước. Tình trạng này gây ra rất nhiều khó khăn cho người dân sống quanh các tuyến đường thường xuyên bị ngập sâu cũng như việc đi lại của người dân, còn đồ đạc trong nhà nếu không kê, dời kịp thời thì coi như hư hỏng hết”. Nhiều năm qua, tình trạng này vẫn chưa được khắc phục và giải quyết một cách triệt để, nhiều người dân sống ở các tuyến đường trên phải chấp nhận sống chung với cảnh nước tràn vào nhà sau mỗi trận mưa lớn, bởi đâu phải ai cũng đủ điều kiện nâng nền, chống ngập.

Đường phố Bạc Liêu ngập trong nước sau cơn mưa nặng hạt. Ảnh: C.L

Thực hiện đồng bộ các giải pháp

Theo các chuyên gia, điều căn bản và đơn giản nhưng lại chưa được để ý đến trong chống ngập, đó là vấn đề thoát nước (bảo đảm thoát nước cho khu vực giao cắt với tuyến đường, thoát nước thải sinh hoạt cho nhà dân…). Phải có cái nhìn toàn diện, chống ngập cho cả khu vực, không phải thoát nước cục bộ, không chỉ làm riêng trên một tuyến đường nào. Khi làm đường hay làm cống phải phù hợp quy hoạch mặt bằng kiến trúc đô thị, sơ đồ các tuyến đường lân cận, mạng lưới thoát nước chung. Trên thực tế, việc nâng đường không giải quyết triệt để ngập nước, ngược lại còn phản tác dụng, đẩy điểm ngập đến một số nơi lân cận, có khi lại chuyển ngập từ ngoài đường vào nhà. Nếu xem nâng đường là phương án chống ngập thì phải nâng tất cả khu vực thấp bị ngập - nhưng đây là điều bất khả thi, đó là chưa kể làm phát sinh những điểm ngập mới.

Thực tế chứng minh, có những tuyến đường sau khi nâng cao để chống ngập đã trở thành con đê chắn ngang khiến nước mưa tràn ra hai bên, ngược lại, nước từ trong hẻm và đường xung quanh không có lối thoát, tạo thành dòng sông nhỏ trong khu dân cư khi có mưa lớn. Hệ lụy là nơi nơi đua nhau nâng đường, nâng hẻm, nâng nhà, khiến chưa giải quyết xong điểm ngập cũ đã phát sinh điểm ngập mới. Đường Lê Văn Duyệt và Hà Huy Tập sau khi nâng cao đã vô tình khiến cho đường Lý Thường Kiệt trở thành ao chứa nước cho toàn khu vực trong thời gian qua là một minh chứng cụ thể.

Thiết kế thoát nước trong đô thị là ưu tiên cho giải pháp tự chảy, hướng thoát ngắn nhất, không tắc nghẽn hoặc gây ngập cục bộ những khu vực lân cận. Với địa hình TP. Bạc Liêu, xung quanh giáp nhiều tuyến kênh lớn như: kênh xáng Bạc Liêu - Cà Mau; kênh Cầu Xáng và nhiều tuyến kênh trong nội ô thành phố thì phải chăng nên tận dụng môi trường tự nhiên để thoát nước mưa ra sông, kênh, rạch hay những khu vực có đất trống, vùng trũng. Có thể kết hợp thêm máy bơm trong trường hợp địa hình thấp, không có vùng trũng và dòng chảy thoát nước. Ông Diệp Vĩ Nghĩa - Trưởng phòng Quản lý đô thị TP. Bạc Liêu, cho biết: “Trên địa bàn TP. Bạc Liêu hiện có 3 trạm bơm chống ngập nhưng do xây dựng đã khá lâu, kỹ thuật vận hành và hoạt động không còn phù hợp nên khi có mưa lớn, triều cường dâng thì dù có hoạt động hết công suất cũng không thể đảm bảo thoát nước nhanh, chống ngập hiệu quả”.

Về lâu dài, chống ngập nên chăng rà soát tổng thể mặt bằng lưu vực, đánh giá lại toàn bộ công tác chống ngập trong các năm qua để có cái nhìn toàn diện hơn, xác định đúng nguyên nhân, đưa ra giải pháp hiệu quả trên cơ sở khoa học. Trong đó, giải pháp trước mắt là kiểm tra, cải tạo, bảo trì thường xuyên các công trình chống ngập đã được xây dựng lâu năm; đẩy nhanh tiến độ thực hiện thi công những dự án có các hạng mục liên quan đến hệ thống cấp thoát nước, tiến hành xử lý những địa điểm khu vực ngập úng quy mô nhỏ…

Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh vận động, giáo dục, tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân không xả rác bừa bãi tại các cống rãnh, kênh rạch làm tắc nghẽn dòng chảy, góp phần xây dựng đô thị xanh - sạch - đẹp cũng cần được chú trọng.

Chí Linh