Những công việc “hái” ra tiền lúc nông nhàn

Những năm gần đây, do đẩy mạnh cơ giới hóa vào sản xuất nông nghiệp, nhiều công đoạn canh tác lúa thủ công đã được thay thế bằng máy móc, giải phóng sức lao động. Tận dụng khoảng thời gian nông nhàn, một số lao động địa phương đi cắt rau thuê, bắt ốc, phơi lục bình khô… kiếm thêm thu nhập cho gia đình.

Thoát nghèo nhờ… cây lục bình

Đan lục bình hiện phát triển khá mạnh và là một trong những nghề được nhiều chị em ở các vùng nông thôn trong tỉnh chọn là “nghề tay trái” để kiếm thêm thu nhập. “Ăn theo” đó, việc cắt, phơi lục bình để bán cho các cơ sở đan đát cũng ăn nên làm ra. Trước đây, lục bình được xem là loài thủy sinh dại xâm lấn chiếm diện tích mặt nước, gây ách tắc dòng chảy, người dân chỉ tận dụng chúng để ủ phân, vun gốc cây, hoặc trộn làm thức ăn độn cho vật nuôi trong gia đình. Thế nhưng trong những năm gần đây, lục bình đã được “hóa kiếp” và trở thành món quà thiên nhiên ban tặng để giúp cuộc sống người dân vùng ven sông Cái Trầu (huyện Hồng Dân) được sung túc, no đủ hơn.

Người dân xã Ninh Hòa (huyện Hồng Dân) tận dụng phần lề lộ nông thôn trước nhà để phơi lục bình. Ảnh: C.L

Vào những ngày trời nắng, lục bình tươi được phơi đầy ở các khoảng sân trống, trên đường đi và dọc bờ sông. Chị Nguyễn Kim Tuyến (huyện Hồng Dân), chia sẻ: “Trước lục bình mọc hoang, trôi nổi trên sông, ai cần sử dụng thì vớt tùy thích. Nhưng kể từ khi nghề đan lục bình phát triển thì nhiều hộ dân bắt đầu bao ví khoảng kênh trước nhà để lùa lục bình vào làm sở hữu riêng. Nhà tôi hiện có 5 công ương, dưỡng lục bình, cho nguồn thu nhập ổn định và giúp cuộc sống gia đình được cải thiện hơn trước, con cái cũng có điều kiện ăn học”.

Để có được 1kg lục bình làm nguyên liệu đan đát thì cần từ 10 - 12kg lục bình tươi với nhiều công đoạn. Ngay từ sáng tinh mơ, mọi người phải tranh thủ bơi xuồng ra sông cắt lục bình, sau đó mang về phơi nắng cho khô. Trong quá trình phơi cũng phải canh nắng, canh mưa để sợi lục bình sau khi khô không bị xỉn màu, dễ đứt khi bện đan.

Từ khi người dân tận dụng nguồn lục bình sẵn có trên sông để làm nguyên liệu đan đát thì dòng sông Cái Trầu cũng không còn cảnh ách tắc như trước, ghe xuồng qua lại thuận tiện. Không chỉ vậy, người dân nơi đây còn mạnh dạn thành lập hợp tác xã thu mua lục bình, qua đó tạo việc làm, tăng thu nhập cho nhiều hộ dân, cũng như góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo của địa phương.

VẤT VẢ THU HOẠCH RAU MÀU

Cùng với con tôm, cây lúa, cây lục bình, thì hoa màu cũng góp phần nâng cao thu nhập cho nhiều gia đình ở nông thôn. Tuy nhiên, khác với việc cơ giới hóa trên đồng ruộng, các công đoạn của việc gieo, thu hoạch rau màu hầu như là làm thủ công. Do đó, vào những lúc thu hoạch rộ hoặc cần đẩy nhanh việc thu hái để đáp ứng kịp đơn hàng cho khách, các chủ vườn phải nhờ đến lực lượng lao động thời vụ tại địa phương. Với giá thuê cắt rau vào khoảng 30.000 đồng/giờ, nếu chịu khó làm việc chăm chỉ thì nhiều lao động tại địa phương cũng có được nguồn thu kha khá.

Để có thể đảm đương được nhiệm vụ của chủ vườn, những người làm nghề thu hoạch hoa màu thuê thường tạo thành từng nhóm nhỏ (từ 3 - 4 người). Theo chân một nhóm thu hoạch rau má thuê ở xã Vĩnh Bình (huyện Hòa Bình), chúng tôi mới thật sự thấu hiểu được những nỗi vất vả của công việc thu hoạch rau màu thuê. Sau khi thỏa thuận giá cả, cũng như khối lượng nông sản cần thu hoạch, nhóm của chị Hiện chuẩn bị dụng cụ và nhanh chóng bắt tay vào việc.

Chị Hiện chia sẻ: “Hái rau, cắt cỏ - nghe qua thì thấy nhẹ nhàng, đơn giản chứ thật sự công việc này cực lắm. Suốt ngày phơi nắng, phơi mưa ngoài đồng, rồi phải ngồi xổm hoặc khom lưng cắt rau với một tư thế, có hôm về nhà ngồi ăn cơm không nổi vì nhức lưng, nhức chân, say nắng hoặc trúng mưa… Mặt khác, khi đã nhận việc thì phải tranh thủ hoàn thành đúng thời hạn, đúng số lượng, có như vậy thì lần sau họ mới thuê mình làm tiếp”.

Việc có thêm nguồn thu nhập phụ trong lúc nông nhàn chờ vụ thu hoạch tiếp theo đã góp phần giúp nhiều gia đình cải thiện cuộc sống. Tuy nhiên, để giải quyết triệt để vấn đề việc làm cho lao động ở nông thôn, rất cần sự chung tay góp sức của các cấp, các ngành, cả hệ thống chính trị của các địa phương và sự nỗ lực của chính bản thân mỗi lao động.

Chí Linh