Những cách làm hay trong xử lý rác thải ở nông thôn

Theo đánh giá của Bộ TN-MT, những năm gần đây, công tác thu gom chất thải rắn sinh hoạt tại khu vực nông thôn chưa được coi trọng. Nhiều địa phương chưa có các đơn vị chuyên trách trong việc thu gom rác thải. Một số địa phương đã áp dụng các biện pháp thu gom rác thải sinh hoạt nhưng với quy mô nhỏ, phần lớn do hợp tác xã tự tổ chức thu gom, phương tiện thu gom còn rất thô sơ với các xe cải tiến chuyên chở về nơi tập trung rác.

Chương trình “đổi rác thải nhựa lấy quà” do Sở TN-MT phối hợp với UBND xã Vĩnh Hưng (huyện Vĩnh Lợi) thực hiện thu hút khá đông bà con tham gia. Ảnh: C.L

Phần lớn chất thải rắn ở nông thôn được thu gom và xử lý bằng biện pháp chôn lấp hoặc đốt, không hợp vệ sinh, gây ô nhiễm môi trường. Dọc theo các tuyến đường liên ấp, liên xã hay ở các cụm tuyến dân cư, những túi nylon, những bao chứa rác thải sinh hoạt được vứt bừa bãi hai bên đường, ném quanh các bụi rậm, và dọc các kênh, mương cũng không ngoại lệ, rác thải trôi lềnh bềnh trên mặt nước. Những bãi rác như vậy đang hình thành ngày càng nhiều, chủ yếu là do thiếu nơi tập kết rác thải.

Từ thực tế trên, những năm gần đây các địa phương trong tỉnh đã tích cực triển khai thực hiện việc tuyên truyền, vận động người dân thu gom chai nhựa, túi nylon, chai lọ thuốc bảo vệ thực vật tập kết về các hố rác thải bỏ đúng nơi quy định. Đồng thời, liên kết với các đơn vị có khả năng xử lý đến vận chuyển tiêu hủy. Song song đó, các xã, thị trấn cũng phổ biến, cảnh báo những nguy hại của các loại rác thải, nhất là rác thải nhựa đến người dân; tuyên truyền người dân nâng cao ý thức trong bảo vệ môi trường (BVMT), không vứt rác thải sinh hoạt bừa bãi mà phải thu gom, bỏ rác đúng nơi quy định; hạn chế sử dụng đồ nhựa, túi nylon. Đặc biệt là chương trình “Đổi rác thải nhựa lấy quà tặng” hưởng ứng Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn năm 2021. Theo đó thu hút rất đông bà con ở các vùng nông thôn trên địa bàn tỉnh tham gia thực hiện, hướng người dân thay đổi thói quen và nói không với các sản phẩm làm từ nhựa sử dụng một lần, từng bước thay thế bằng các loại sản phẩm thân thiện với môi trường.

Ngoài hoạt động của các địa phương, Sở TN-MT cũng phối hợp lồng ghép, thúc đẩy các mô hình kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh trong xây dựng và thực hiện phát triển kinh tế địa phương, nhằm đảm bảo vừa phát triển kinh tế vừa gắn với BVMT. Đồng thời, xử phạt nghiêm với những hành vi vi phạm pháp luật trong quản lý chất thải và BVMT của các công ty, doanh nghiệp, cá nhân sản xuất trên địa bàn tỉnh. Biến rác thải thành phân dùng cho cây trồng cũng là một trong những giải pháp đã và đang được các cấp, các ngành từ tỉnh đến cơ sở vận động người dân thực hiện. Đơn cử như hộ ông Sơn Ngọc Xuân (ấp Công Điền, xã Vĩnh Trạch, TP. Bạc Liêu) đã thử nghiệm mô hình trồng phân sạch này gần 2 năm nay. Số lượng phân ông Xuân ủ mỗi lần có thể lên đến 200 - 300kg, dùng để bón cho ớt, trồng dưa hấu hữu cơ trong nhà lưới rất hiệu quả.

Để công tác thu gom, xử lý rác thải ở các vùng nông thôn trên địa bàn tỉnh ngày càng tốt hơn, các tổ chức, đoàn thể cần làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhằm thay đổi tập quán, thói quen xả rác thải, chất thải tùy tiện của các hộ dân, nhân rộng các tuyến đường xanh - sạch - đẹp do phụ nữ, thanh niên, cựu chiến binh khu dân cư tự quản. Cùng với sự nỗ lực của các cơ quan liên quan và địa phương thì bản thân mỗi người cần nâng cao ý thức chấp hành việc phân loại, đổ rác đúng nơi quy định; các cấp thẩm quyền cần có hình thức xử lý nghiêm đối với những cá nhân, tổ chức có hành vi xả rác bừa bãi, thiếu ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường tại khu dân cư và nơi công cộng.

Khôi Nguyên