Mùi tháng Chạp

Tháng Chạp gõ cửa nhà bằng đợt nắng vàng hanh, mảnh đất sau nhà đã dậy lên những tiếng lá khô xào xạc, chờ bàn tay của bà vun đống và đốt sạch sẽ. Tôi bồi hồi thương nhớ những mùi tháng Chạp. Những mùi vị thân thương theo tôi suốt năm tháng ấu thơ cho đến lúc trưởng thành đi xa.

Tháng Chạp, tôi nhớ nhất là mùi khói. Đầu tiên ký ức nhắc tới là khói đốt đồng. Khói đốt đồng lẫn hơi bùn đồng ruộng quyện thành một mùi vị đặc biệt. Tôi chẳng biết diễn tả như thế nào cho đúng cái mùi vị đó, chỉ biết rằng mình rất thích được hít hà cho căng lồng ngực. Khói tháng Chạp còn hiện diện trong tôi vào những ngày bà vun cỏ dại trong vườn, cào lá khô ở ngõ và bắt đầu đốt. Những lọn khói bé xíu có khi chẳng thoát lên được vì vướng phải mấy cọng cỏ tươi. Mùi khói lúc này mang một chút âm ẩm, một chút tươi mới của màu cỏ xanh non.

Ảnh minh họa. Ảnh: B.T

Tôi men theo ký ức về những lần tát ao, tát đìa bắt cá cuối năm. Tháng Chạp thoang thoảng mùi bùn non trong ao, đìa. Bùn non vẩy dính lên những khuôn mặt chằng chịt vết thời gian khắc khổ, lên tấm áo lao động lấm tấm giọt mồ hôi. Người nuôi nhiều thì đây cũng là dịp để có đồng ra đồng vào để ăn xài trong dịp Tết. Người nuôi ít hân hoan không sợ phải thiếu thực phẩm trong mấy ngày Tết và ra xuân nông nhàn. Cách bà con chia nhau từng xâu cá, từng mớ tép ao, con ốc mà thấy thương những rộn ràng cho một mùa xuân cận kề.

Mùi tháng Chạp còn gợi nhớ cho tôi những phiên chợ quê tấp nập. Thường thì qua ngày 20 người dân quê tôi mới gọi là chợ Tết, nhưng phiên chợ ngày đầu tháng Chạp cũng đã rộn ràng lắm rồi, không thua kém phiên chợ Tết là bao. Đến chợ tháng Chạp dòng người đổ về đông đúc. Kẻ bán, người mua với đủ đầy các chủng hàng khác nhau. Chợ tháng Chạp mang dáng dấp của một làng quê thu nhỏ. Ở đó mọi người gặp nhau trao đổi và chuyện trò.

Và cuối cùng là mùi của những buổi chiều cuối năm. Chậu vạn thọ hăng hăng hoa nào hoa nấy ú nu vàng hươm. Hoa thược dược kiêu hãnh với nhiều sắc màu, hoa hồng nhu thơm ngào ngạt. Đôi khi tôi thấy mình thật tham lam, muốn níu kéo tất cả mùi tháng Chạp rộn ràng kề bên. Và cứ nôn nao chờ đợi tháng Chạp để được về quê nhà hòa cùng không khí, đắm chìm giữa muôn vàn mùi vị yêu thương…

Đào Thanh Tùng