Tăng cường trách nhiệm trong bảo đảm an toàn giao thông cho trẻ em

Trung bình mỗi năm, cả nước có đến hàng ngàn trẻ em tử vong do tai nạn giao thông (TNGT). Đây là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương bởi TNGT cần được bảo vệ tốt hơn nữa, và đó cũng chính là câu chuyện cần sự trách nhiệm của cả cộng đồng.

 Phòng Cảnh sát giao thông tỉnh tặng mũ bảo hiểm đạt chuẩn cho học sinh Trường THCS Lê Thị Cẩm Lệ (Phường 1, TP. Bạc Liêu). Ảnh: T.H

TNGT - NGUYÊN NHÂN GÂY TỬ VONG HÀNG ĐẦU

Tai nạn thương tích là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu đối với trẻ em trên toàn thế giới và chiếm đến 68% số lượng tử vong ở trẻ dưới 15 tuổi. Trong đó, TNGT là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, với khoảng 22% số trẻ tử vong trên toàn cầu và tỷ suất tử vong tại các nước có thu nhập và trung bình cao hơn 58% so với các nước thu nhập cao.

Tại Việt Nam, trong 10 năm trở lại đây, TNGT xảy ra cho trẻ em là con số rất cao. Năm 2023, cả nước có khoảng 1.900 trẻ em tử vong do TNGT. Nguyên nhân dẫn đến TNGT ở trẻ em được xác định bởi nhiều nguyên nhân, trong đó, hạ tầng giao thông hiện đang thiếu không gian an toàn cho người đi bộ. Lượng lớn xe máy, ô tô và các phương tiện khác đi chung đường, thường không có phân làn, làm tăng đáng kể rủi ro cho trẻ và người đi bộ, đặc biệt là việc băng qua đường. Bên cạnh đó, xe máy là phương tiện chính của các gia đình, tỷ lệ xe máy là chính yếu trên các tuyến đường giao thông từ thành thị đến nông thôn. Người lớn thường chở theo trẻ nhưng chưa có sự quan tâm đúng mức về an toàn cho trẻ, như không trang bị mũ bảo hiểm hoặc mũ không đạt chuẩn, không đội mũ đúng hướng dẫn; cho trẻ ngồi trên xe máy không đảm bảo an toàn; không theo dõi sát sao đối với trẻ. Một số vụ TNGT gây thương vong cho trẻ em còn xuất phát từ sự chủ quan trong điều khiển phương tiện, việc vi phạm các quy định pháp luật về đảm bảo trật tự, an toàn giao thông (ATGT) của người lớn.

Những năm gần đây, tình hình TNGT được kéo giảm khá nhanh. Tuy nhiên, tiêu chí giảm về tử vong bắt đầu xuống chậm và thực tế đã xuất hiện nhiều thách thức mới đối với ATGT cho trẻ em. Trong đó, không ít người tỏ ra lo ngại khi nhóm trẻ em từ 16 đến dưới 18 tuổi đi xe máy, xe máy điện tham gia giao thông mà không được đào tạo về kỹ năng điều khiển phương tiện hoặc tham gia giao thông. Với tính hiếu thắng, bốc đồng, lứa tuổi này dễ gây ra các vụ TNGT trên đường, thậm chí đã có nhiều vụ tử vong rất đáng tiếc. 

Thêm vào đó, tỷ lệ sở hữu ô tô cá nhân ở Việt Nam nói chung, tỉnh Bạc Liêu nói riêng không ngừng tăng cao, điều này cũng làm tăng các nguy cơ cho người ngồi trên xe, đặc biệt là trẻ nhỏ. Người lớn còn khá chủ quan khi để trẻ ngồi ghế trước hoặc đứng trong xe, vươn tay ra cửa sổ, đứng, thò đầu qua cửa sổ trời... gây thêm nguy cơ mất an toàn.

LẤP “KHOẢNG TRỐNG” PHÁP LUẬT VỀ BẢO VỆ TRẺ KHI THAM GIA GIAO THÔNG

Quốc hội đang cho ý kiến về dự án Luật Đường bộ và Luật Trật tự ATGT đường bộ, dự kiến sẽ xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 7 đang diễn ra. Một trong những nội dung mới của 2 dự thảo luật này là yêu cầu xe ô tô phải có “hướng dẫn để lắp ghế ngồi, lắp dây đai an toàn dành cho trẻ em đối với ô tô chở người đến 9 chỗ” (Điều 49 dự thảo Luật Đường bộ) và “trẻ em dưới 10 tuổi hoặc chiều cao dưới 1,35m được chở trên xe ô tô con không được ngồi cùng hàng ghế của người lái xe khi tham gia giao thông đường bộ; trẻ em dưới 4 tuổi phải được chở bằng ghế thiết kế dành cho trẻ em (trừ xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách theo quy định của pháp luật đường bộ). Người lái xe có trách nhiệm kiểm tra, hướng dẫn việc thắt dây an toàn cho trẻ em” (Điều 9 dự thảo Luật Trật tự ATGT đường bộ).

Quy định này được đặc biệt quan tâm bởi thời gian qua, không ít vụ TNGT xảy ra gây hậu quả nghiêm trọng có nguyên nhân từ việc trẻ em ngồi trên xe không thắt dây an toàn, không có thiết bị an toàn phù hợp dành cho trẻ.

Đối với tỉnh Bạc Liêu, từ đầu năm đến nay cũng đã ghi nhận một số vụ TNGT thương tâm xảy ra đối với trẻ em, như vụ một xe khách trong khi lùi xe đã vô tình đâm trúng một bé trai đang theo mẹ phơi ruốc tại khu vực khóm Bờ Tây (phường Nhà Mát, TP. Bạc Liêu); vụ em D.Th (huyện Hồng Dân) ngồi sau xe máy do mẹ điều khiển đã tử vong khi xe máy va chạm với xe tải tại khu vực vòng xoay ngã tư Hiệp Thành (phường Nhà Mát); em T.C.V (học sinh lớp 11, huyện Hồng Dân) tử vong khi điều khiển xe máy trên đường đi lao động ở trường về gần đến nhà… Đây là những vụ tai nạn để lại nỗi đau khôn nguôi cho gia đình, người thân. Và hơn hết, sau những câu chuyện đầy nước mắt ấy, điều chúng ta cần làm là hãy hành động thiết thực hơn nữa để bảo vệ trẻ em được an toàn. Trách nhiệm đảm bảo ATGT cho trẻ không chỉ là của lực lượng chức năng, mà là của tất cả người lớn, của ông bà, cha mẹ, của gia đình, nhà trường và toàn xã hội. Hiện tại, các em đang vào mùa nghỉ hè với các hoạt động vui chơi, du lịch, vấn đề đảm bảo ATGT cho trẻ em là việc không thể lơ là.

MAI ĐINH