Nhà hát Cao Văn Lầu - Những dấu ấn đáng ghi nhận

“Phát huy giá trị nghệ thuật sân khấu cải lương (SKCL) trong phát triển bền vững ngành Du lịch để góp phần vào việc phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh” - đây là một trong những mục tiêu lớn mà “Đề án phát triển nghệ thuật SKCL tỉnh Bạc Liêu giai đoạn 2021 - 2025” (gọi tắt là Đề án) đề ra.

Hơn nửa chặng đường nhìn lại, cải lương đã có nhiều khởi sắc. Những thành tích đến từ nỗ lực cá nhân, và sự tự thay đổi, tự làm mới mình của cả tập thể Nhà hát Cao Văn Lầu là dấu ấn ghi nhận.

Nghệ sĩ Hải Đăng (thứ 2 từ phải sang) thủ vai kép hài trong vở “Người đẹp giữa rừng xanh”.

Thu hút du khách từ cải lương

Cuối năm 2012, UBND tỉnh ban hành Quyết định 636 phê duyệt Đề án. Khi được đưa vào một Đề án cấp tỉnh, điều đó thêm một lần chứng tỏ vị thế của “cải lương trên đất cải lương”. Cải lương đã ngày càng được nhận diện rõ vai trò, trách nhiệm trên quê hương được mệnh danh là một trong những “chiếc nôi” quan trọng của nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ, nơi câu vọng cổ ngân nga suốt hành trình vượt trăm năm. Từ chốn dân dã, từ trong đời sống thường nhật của người dân đến những liên hoan, hội thi được tổ chức quy mô, một hành trình tương lai đang mở ra: đờn ca tài tử và cải lương làm du lịch!

Tại sao không? Cải lương đã và đang “bắt tay” làm du lịch đầy sức hút. Ngày một nhiều hơn số lượng du khách ngoài tỉnh đến với Bạc Liêu, nghỉ đêm và vào Nhà hát Cao Văn Lầu thưởng thức cải lương, chứ đâu chỉ check-in diện mạo bên ngoài của “Nhà hát ba nón lá”. Từ những vở đề tài cổ trang, lịch sử cách mạng cho đến các chương trình nghệ thuật tổng hợp (ca múa, trích đoạn, chập cải lương hài, hoặc những bản tân cổ giao duyên mới được sáng tác ngợi ca về vùng đất, con người Bạc Liêu...) đều đủ mượt mà để lay động du khách dừng chân.

Hồng Nhiên vai Thái hậu Nguyễn Thị Anh trong vở “Nước mắt thần phi” tại Cuộc thi Tài năng diễn viên cải lương toàn quốc năm 2023.

Bạc Liêu cũng mạnh dạn nghĩ đến một sân khấu thực cảnh mô tả về những sự kiện làm nên bề dày văn hóa xứ sở này, như sự kiện đồng Nọc Nạng, hoạt cảnh ra đời bản “Dạ cổ hoài lang”, những điệu múa Khmer uyển chuyển, những nhạc cụ, trang phục độc đáo của dân tộc Hoa, những cánh đồng điện gió hay tượng Phật Bà Nam Hải uy nghi giữa biển lớn... Tất cả là tinh hoa được phục dựng trên sân khấu thực cảnh. Chỉ là bước đầu thử nghiệm, nhưng đây cũng có thể xem là phần hồn khá quan trọng trong rất nhiều phần việc triển khai Đề án.

Giữa những giai điệu hip-hop, bản hit thời thượng chiếm lĩnh đời sống tinh thần của giới trẻ hiện đại ngày nay, cải lương vẫn có chỗ đứng riêng biệt của mình. Cải lương vẫn làm say lòng người nghe, miễn là phải “trụ” một cách hợp thời, chẳng hạn cần tìm những vở hay, sâu sắc để phục vụ du khách, một khi xác định nhiệm vụ làm du lịch. Nhà hát Cao Văn Lầu đóng vai trò là bệ đỡ cũng là đơn vị trực tiếp góp công để cải lương khởi sắc trong nửa chặng đầu hành trình vừa qua.

Nghệ sĩ ưu tú Mỹ Hạnh và nghệ sĩ Hoàng Dững trong vở “Đêm lạnh chùa hoang”.

Gặt hái thành tựu

Cuộc thi Tài năng diễn viên cải lương toàn quốc năm 2023 khép lại và cũng mở ra nhiều triển vọng mới cho cải lương Bạc Liêu, khi nhìn vào thực lực của từng gương mặt trẻ. Anh kép chuyên trị vai hài - Phạm Hải Đăng bứt phá khi là một trong 7 giải Nhất hiếm hoi của mùa giải năm nay. Với tuổi đời và tuổi nghề còn rất trẻ, Hải Đăng là một nhân tố kế thừa đắc lực khi chinh phục được giải thưởng cao nhất mà những bậc tiền bối (trong vai trò Ban giám khảo) đã đánh giá rất cao các tài năng. Hồng Nhiên - giải Nhì cuộc thi - đã và đang là một trong những gương mặt đào triển vọng của Nhà hát Cao Văn Lầu. Hồng Nhiên chinh phục khán giả bởi những “hỉ, nộ, ái, ố” đầy cảm xúc trong nhiều vai diễn, điển hình vai Thái hậu Nguyễn Thị Anh (vở “Nước mắt thần phi”) đã thuyết phục Ban giám khảo. Bên cạnh các vai diễn chính, những gương mặt phụ diễn gây ấn tượng còn phải kể đến Vĩnh Sơn, Diễm My, Tuyết Mơ... cũng đã được Ban tổ chức giải ghi nhận. Chung quy lại, những nghệ sĩ, diễn viên của Nhà hát đã diễn xuất xuất thần tại sân chơi này, dù là vai có đất hay ít đất diễn.

Giới mộ điệu Bạc Liêu cũng đang đợi chờ thành tích mới ở một giải sắp vào chung kết. Hai nghệ sĩ của Nhà hát Cao Văn Lầu là Khánh Hòa và Hoàng Dững đang miệt mài tập luyện để chinh phục giải Mộc Quán - Nguyễn Trọng Quyền (giải do UBND TP. Cần Thơ phối hợp với Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam tổ chức). Có mặt 2 trong 12 thí sinh vào vòng chung kết ở một cuộc thi mở rộng toàn quốc cũng gọi là góp thành tựu cho cải lương Bạc Liêu. Một năm gặt hái khá nhiều thành tích đã chứng minh sự trưởng thành, từ mỗi bước tiến miệt mài của từng cá nhân, cũng như sự cộng lực của tập thể Nhà hát.

Khánh Hòa (người mặc trang phục bà ba) vào vòng chung kết giải Mộc Quán - Nguyễn Trọng Quyền với vai ông Sáu trong vở “Dòng sông đỏ”. Ảnh: C.T

Mục tiêu của Đề án là nhằm tiếp tục khẳng định giá trị to lớn của nghệ thuật SKCL Nam Bộ; tiếp tục duy trì và phát triển Nhà hát Cao Văn Lầu; khẳng định giá trị to lớn của nghệ thuật SKCL Nam Bộ đang dần trở thành hiện thực. Tuy nhiên, quan trọng hơn, mục tiêu mang tính khát vọng là xây dựng Bạc Liêu trở thành trung tâm nghệ thuật SKCL của khu vực; SKCL Bạc Liêu trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng, tiêu biểu của tỉnh có thể chinh phục được hay không, còn tùy thuộc vào sự “tăng tốc” ở nửa chặng cuối.

“Xây dựng kịch bản, đạo diễn các chương trình nghệ thuật đảm bảo chất lượng nghệ thuật cao, phục trang luôn đổi mới, đạo cụ, cảnh trí trực quan sinh động, thu hút người xem là phần việc mà Nhà hát sẽ tiếp tục quan tâm trong thời gian tới để góp phần mình thực hiện hiệu quả những nội dung mà Đề án đã nêu”, ông Văn Công Diệp - Giám đốc Nhà hát Cao Văn Lầu, cho biết. Phát huy giá trị nghệ thuật SKCL trong phát triển bền vững ngành Du lịch để góp phần vào việc phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; để cải lương “làm nên chuyện” trên đất cải lương, điều này có lẽ không quá khó khi hành trình khởi động đã đạt được khá nhiều thành tựu.

Cẩm Thúy