Văn hóa - Nghệ thuật
Nét đẹp hiếu đạo từ lễ Sen Đôn-ta
Mùa Sen Đôn-ta về mang theo sinh khí hân hoan, ấm áp trên khắp các vùng có đông đồng bào Khmer sinh sống trong tỉnh. Những ngày này, nhà nhà ở các phum sóc tạm gác chuyện đồng áng, công việc mưu sinh, người từ xa nhanh chân trở về quê để quây quần bên gia đình và cùng nhau đón mùa lễ báo hiếu đấng sinh thành. Với ý nghĩa tốt đẹp đó, lễ hội Sen Đôn-ta từ lâu đã trở thành một trong những nét văn hóa truyền thống đặc sắc của người Khmer.
Đồng bào Khmer dâng cơm lên chùa và nghe các vị sư chùa Xiêm Cán tụng kinh cầu phước.
GÌN GIỮ CHỮ HIẾU
Nửa cuối tháng 8 âm lịch hằng năm cũng là lúc đồng bào Khmer bước vào lễ Sen Đôn-ta. Sen Đôn-ta là dịp lễ cúng ông bà, nhằm tưởng nhớ công ơn của bậc sinh thành, cầu phước lành cho những người trong thân tộc đã quá cố. Hiểu rộng hơn, lễ còn mang ý nghĩa tri ân tổ tiên đã có công khai phá đất đai, phù hộ cho phum sóc được bình an, ấm no.
Dù đã có gia đình riêng, song chị Lâm Thị Huỳnh Thi (xã Vĩnh Trạch Đông, TP. Bạc Liêu) và các người chị của mình đều trở về nhà cha mẹ trong dịp lễ Sen Đôn-ta. Không chỉ là dành thời gian bên nhau, đây còn là nét đẹp truyền thống của gia đình chị để cùng nhau đề cao giá trị chữ hiếu. Để có mùa lễ ấm áp và ý nghĩa, gia đình chị Huỳnh Thi luôn tổ chức làm các loại bánh dân gian đặc trưng của đồng bào Khmer để dâng lên ông bà đã khuất và cũng là góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
Dù diễn ra vào nửa cuối tháng 8 âm lịch, song lễ Sen Đôn-ta năm nay được người Khmer tổ chức tập trung trong 3 ngày (29, 30/8 và mồng 1/9) theo phật lịch Khmer. Mang ý nghĩa giống với lễ Vu lan của người Kinh, trong dịp lễ Sen Đôn-ta, người Khmer dù giàu sang hay nghèo khó, dù ở nơi xa đều tạm gác công việc thường ngày để về nhà quây quần bên nhau.
Trong lễ báo hiếu, bàn thờ ông bà tổ tiên là nơi quan trọng nhất nên các gia đình đều dọn dẹp sạch sẽ, bài trí hoa quả cho thật đẹp. Trong khi cánh đàn ông bài trí bàn thờ ở nhà trên thì dưới bếp phụ nữ lo nấu nướng, chuẩn bị đồ ăn thức uống. Lễ được cúng tại nhà để rước tổ tiên, ông bà về ăn cơm với con cháu. Với những bữa cơm đầm ấm, sum vầy như thế, người Khmer nhắc nhở con cháu đời nay phải luôn nhớ về nguồn cội tổ tiên, đạo lý uống nước nhớ nguồn.
Một gia đình Khmer ở huyện Hòa Bình tổ chức cúng ông bà tổ tiên trong dịp Sen Đôn-ta. Ảnh: H.T
NÉT VĂN HÓA ĐẶC SẮC
Sau nghi thức cúng tại nhà, vào các buổi tối, người Khmer thường đến chùa vãn cảnh, nghe chư tăng tụng kinh và cúng dường cầu phước, khấn vái tổ tiên cầu bình an, hạnh phúc. Để tạo sinh khí vui tươi cho ngày lễ, tại một số chùa cũng diễn ra nhiều hoạt động nghệ thuật đặc sắc như: ca múa, biểu diễn nhạc ngũ âm…
Trong Sen Đôn-ta nghi thức đặc sắc nhất chính là lễ đặt bát, từng người lần lượt đặt một nắm cơm nhỏ vào bát cho nhà sư đến khi bát đầy thì nghi thức kết thúc. Nghi lễ đặt bát mang ý nghĩa khuyên con người hướng thiện, mỗi ngày làm một điều thiện, theo thời gian điều thiện sẽ càng nhân lên. Nghi lễ còn nhắc nhở mỗi hạt gạo làm ra đều rất quý giá, hạt gạo là kết tinh công sức của biết bao thế hệ nên phải có ý thức giữ gìn tài sản, mồ hôi nước mắt mà ông bà, cha mẹ để lại. Đồng thời, không quên công ơn dưỡng dục của đấng sinh thành, trách nhiệm phụng dưỡng, báo hiếu với người còn sống.
Sen Đôn-ta là một lễ lớn trong năm của đồng bào Khmer, mang đậm bản sắc văn hóa đặc trưng của dân tộc, với ý nghĩa hết sức nhân văn. Đây là dịp để mỗi gia đình Khmer sum họp, chia ngọt sẻ bùi, thắt chặt thêm tình đoàn kết, yêu thương, cùng nhau vun đắp nét đẹp hiếu đạo để góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa phong phú, độc đáo của đồng bào phum sóc.
HỮU THỌ
- Trị bệnh “sợ trách nhiệm” trong quản lý, thực thi công vụ
- Khai mạc Triển lãm tương tác Cột cờ Hà Nội kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô
- Những điểm mới của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ
- Chính sách hỗ trợ đất đai cho người dân tộc thiểu số
- Chỉ thị chấn chỉnh việc quản lý, sử dụng và quyết toán ngân sách nhà nước