Hội nghị Đại biểu Quốc hội chuyên trách: Đề cao nguyên tắc thỏa thuận để giải quyết khúc mắc trong đất đai

Đề cao nguyên tắc thỏa thuận là một trong những giải pháp được các đại biểu Quốc hội đề xuất sáng 26-9, tại Hội nghị Đại biểu Quốc hội chuyên trách nhằm giảm bớt những tồn tại trong thực tế quản lý đất đai nhiều năm qua.

Thống kê của các cơ quan chức năng cho thấy, trong những năm qua, tỷ lệ vụ việc liên quan tới đất đai chiếm tới khoảng 80% tổng số vụ việc khiếu nại, tố cáo, trong đó chủ yếu là khiếu kiện đông người, vượt cấp, kéo dài. Nhiều tổ chức tiến hành khảo sát độc lập về ý kiến của người dân cho thấy, tham nhũng liên quan tới đất đai luôn xếp trong nhóm đầu ở những vụ việc tham nhũng. Từ phân tích đó, đại biểu Lê Thị Nga (đoàn Thái Nguyên) nhấn mạnh, cần phải xem xét lại phương pháp cưỡng chế thu hồi đất trong một số trường hợp.

Theo đại biểu Lê Thị Nga, trong số 12 trường hợp thu hồi đất đề xuất tại Điều 62-Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) có rất nhiều trường hợp phục vụ các nhà đầu tư hướng tới lợi nhuận. Bởi vậy, việc dùng biện pháp hành chính cưỡng chế thu hồi đất trong trường hợp này là không nên và “rất hiếm nước trên thế giới làm như vậy”. Từ đó, đại biểu đề xuất, chỉ nên thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, lợi ích công cộng và vì mục đích kinh tế ở những dự án đầu tư công. Các trường hợp còn lại cần có sự thỏa thuận về giá cả đền bù, hỗ trợ giữa nhà đầu tư và người sử dụng đất.

Tuy nhiên, đại biểu Nga cũng thừa nhận thực tế khó tìm được sự đồng thuận 100% ở người dân có đất bị thu hồi trong 1 dự án. Điều đó ít nhiều gây khó khăn cho chủ đầu tư, khiến dự án bị chậm tiến độ. Bởi vậy, đại biểu đề xuất phương án “thỏa thuận cộng đồng”, tức là nếu nhà đầu tư đạt được thỏa thuận với khoảng 80% người dân có đất bị thu hồi, 20% còn lại nhất định không đồng ý thì sẽ bị cưỡng chế bàn giao mặt bằng theo giá cao nhất trong số 80% đã thỏa thuận thành công.

Phát biểu về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Minh Quang khẳng định sẽ xem xét lại một số khoản, mục tại Điều 62 của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) để hạn chế tình trạng thu hồi tùy tiện. Tuy nhiên, Bộ trưởng không đồng tình với đề xuất cưỡng chế số ít theo nguyên tắc cộng đồng của đại biểu Lê Thị Nga. Bộ trưởng lý giải, đây là quan hệ dân sự cho nên cần để những quy định về dân sự điều chỉnh.

Trái với ý kiến của Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đánh giá cao đề xuất của đại biểu Lê Thị Nga. “Có 1.000 hộ dân trong diện bị thu hồi đất, đã thỏa thuận được với 800 hộ, còn 200 hộ kiên quyết không thỏa thuận thì nhà nước phải can thiệp”, Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng nói. Tuy nhiên, Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh: Về nguyên tắc, muốn thu hồi đất thì phải bảo đảm tái định cư và minh bạch về điều kiện công ăn, việc làm cho người dân có đất bị thu hồi.

Hội nghị Đại biểu Quốc hội chuyên trách diễn ra trong 2 ngày 25 và 26-9 chủ yếu bàn về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 và dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Đây là 2 dự án lớn, dự kiến sẽ được trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại Kỳ họp thứ 6 cuối năm 2013.

Nguồn: QĐND