Thủ tướng bất ngờ từ chức: Cơ hội hay thách thức cho U-crai-na?

Dự kiến Quốc hội U-crai-na ngày 12/4 sẽ tiến hành bỏ phiếu bãi nhiệm Thủ tướng U-crai-na, Ác-xê-nhi Y-a-xê-ni-úc (Arseny Yatseniuk) sau khi ông bất ngờ tuyên bố từ chức một ngày trước đó...

Trong một tuyên bố được phát trên truyền hình, Thủ tướng A. Y-a-xê-ni-úc đã đưa ra một số lý do giải thích cho việc bất ngờ từ chức sau chưa đầy 2 tháng ông vượt qua cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm tại Quốc hội. Theo Spunik, trong số các lý do bao gồm việc ông cho rằng “cuộc khủng hoảng chính trị trong Quốc hội U-crai-na được dàn dựng” và các chính trị gia nước này không muốn mang lại những thay đổi thực sự cho đất nước. Thủ tướng A. Y-a-xê-ni-úc cũng cho biết, một số thế lực trong Quốc hội đang nỗ lực để sa thải ông. Cuộc khủng hoảng chính trị đã làm tê liệt bộ máy chính phủ và kế hoạch giải quyết khủng hoảng ở Quốc hội của ông không được chấp thuận.

Ông A. Y-a-xê-ni-úc cho biết, việc ông từ chức có thể giúp khôi phục phần lớn liên minh trong Chính phủ U-crai-na. U-crai-na rơi vào khủng hoảng chính trị sau khi các nghị sĩ Quốc hội đánh giá hoạt động của Chính phủ không hiệu quả nhưng lại chưa thể bỏ phiếu bãi nhiệm Thủ tướng A. Y-a-xê-ni-úc vì ông đã vượt qua cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm. Việc này khiến một số đảng phái rút khỏi liên minh cầm quyền trong Quốc hội.

Thủ tướng A. Y-a-xê-ni-úc vừa tuyên bố từ chức. Ảnh: AP

Trong bối cảnh chia rẽ đó, hồi tháng 2 vừa qua, Tổng thống U-crai-na Pi-ốt Pô-rô-sen-cô (Petr Poroshenko) đã yêu cầu Thủ tướng A. Y-a-xê-ni-úc từ chức do người dân mất lòng tin đối với ông về vấn đề chống tham nhũng và khắc phục tình trạng trì trệ của nền kinh tế U-crai-na. Theo trang điện tử “CS Monitor”, ông A. Y-a-xê-ni-úc từ chức sau vụ “Hồ sơ Pa-na-ma” tiết lộ những thỏa thuận làm ăn bí mật của Tổng thống P. Pô-rô-sen-cô. Để tránh cuộc khủng hoảng chính trị bị đẩy đi xa, Tổng thống P. Pô-rô-sen-cô cũng đã đề xuất cải tổ liên minh và thành lập Chính phủ mới.

Sự kiện Thủ tướng U-crai-na bất ngờ từ chức có thể đẩy U-crai-na vào cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng hơn sau khi phe đối lập U-crai-na cho rằng việc này nghĩa là chính quyền đương nhiệm đã sụp đổ, vì vậy U-crai-na cần tổ chức bầu cử Quốc hội trước thời hạn nhằm thành lập một Chính phủ mới có thể giúp đất nước thoát khỏi khủng hoảng. Tuy nhiên, Tổng thống P. Pô-rô-sen-cô đã bác bỏ việc giải tán Quốc hội và tuyên bố vẫn  muốn tiếp tục làm việc với Quốc hội hiện tại. Phát biểu trên kênh truyền hình U-crai-na, Tổng thống P. Pô-rô-sen-cô nhấn mạnh ông tôn trọng Quốc hội hiện tại và không muốn xung đột với cả Quốc hội lẫn Chính phủ.

Trước đó, đảng “Khối đối lập” U-crai-na cho rằng trong một năm rưỡi qua, Quốc hội và Chính phủ U-crai-na đã gây thiệt hại to lớn cho mỗi người dân và cả đất nước, như lạm phát lên tới 50%, đồng nội tệ hryvnia mất giá, thuế tăng gấp 7 lần, trong khi nợ quốc gia tăng lên 1.500 tỷ hryvnia.

Mâu thuẫn trên chính trường U-crai-na gây lo ngại sẽ cản trở việc thực thi thỏa thuận ngừng bắn Min-xcơ II. Dù thỏa thuận này đã có hiệu lực được một năm, nhưng nhiều nội dung của thỏa thuận này vẫn không được thực thi đầy đủ. Trong đó, mấu chốt là chính quyền Ki-ép gần như không thúc đẩy cải cách Hiến pháp nhằm công nhận quy chế đặc biệt cho vùng Đôn-bát. Các chuyên gia cho rằng, sự chậm trễ này một phần do nội bộ chính quyền Ki-ép, đặc biệt là Quốc hội, còn nhiều bất đồng trong việc cải cách Hiến pháp.

Trong tuyên bố từ chức, ông A. Y-a-xê-ni-úc cho rằng, bất ổn ở U-crai-na, đặc biệt là ở miền Đông, sẽ “không thể tránh khỏi” nếu một Chính phủ mới không được thành lập. Ông cũng đồng thời đưa ra tín hiệu sẽ đề cử Chủ tịch Quốc hội Vô-lô-đi-mia Grôi-ít-xman (Volodymyr Groysman) vào vị trí Thủ tướng mới.

Ông V. Grôi-ít-xman được đánh giá là một nhân vật chính trị khôn ngoan, có sức thuyết phục lớn và tạo được niềm tin ở các phe phái chính trị. Ông từng tuyên bố sẽ can thiệp vào những nỗ lực cải cách từ phía Thủ tướng A. Y-a-xê-ni-úc để U-crai-na có đủ điều kiện được nhận các khoản viện trợ từ Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF).

Chưa thể khẳng định diễn biến cuộc khủng hoảng ở U-crai-na sẽ ra sao sau sự kiện Thủ tướng đương nhiệm từ chức, nhưng dù sao cũng mở ra hy vọng chấm dứt tình trạng chia rẽ trong Quốc hội U-crai-na trong trường hợp ông V. Grôi-ít-xman đoàn kết được các đảng phái trong Quốc hội, giúp thành lập một Chính phủ đoàn kết hơn.

THEO QĐND