Thỏa thuận hạt nhân lịch sử - sự trở lại của Iran

Các quan chức Iran, Nga, Mỹ vui mừng khi đạt được thỏa thuận hạt nhân tại Vienna (Áo) chiều 14/7. Ảnh: Reuters

Ngày 14/7, tại thủ đô Vienna (Áo), Iran và nhóm P5+1 (gồm Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc, Mỹ và Đức) cuối cùng đã hoàn tất một thỏa thuận lịch sử về vấn đề hạt nhân, một vấn đề đã gây cản trở các quan hệ quốc tế kể từ 12 năm qua.

Mục tiêu của thỏa thuận nhằm bảo đảm rằng chương trình hạt nhân của Iran chỉ có các hoạt động quân sự, để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt quốc tế vốn đang bóp nghẹt nền kinh tế nước này. Thỏa thuận cho phép Iran theo đuổi chương trình hạt nhân dân sự của mình cũng đồng thời mở đường cho việc bình thường hóa quan hệ kinh tế và ngoại giao giữa nước này và cộng đồng quốc tế. Đặc biệt, thỏa thuận này đánh dấu một bước ngoặt trong quan hệ của Tehran với các nước phương Tây vốn luôn nghi ngờ nước Cộng hòa Hồi giáo sử dụng chương trình hạt nhân dân sự như một vỏ bọc để cố gắng phát triển bí quyết trong các loại vũ khí hạt nhân.

Thỏa thuận vừa đạt được dựa trên các nguyên tắc chính từng được đưa ra trong thỏa thuận khung hồi tháng 4 vừa qua. Theo đó, thỏa thuận lịch sử này giám sát chương trình hạt nhân của Tehran trong ít nhất 10 năm để đổi lấy việc đình chỉ dần dần các lệnh trừng phạt kinh tế đối với nền kinh tế nước này, và đặc biệt là đối với hoạt động xuất khẩu dầu của họ.

Nguồn tin ngoại giao cũng cho biết, thỏa thuận dự kiến tiếp tục lệnh cấm vận của Liên Hiệp Quốc về nhập khẩu vũ khí của Iran trong 5 năm và lệnh cấm vận về các tên lửa đạn đạo chỉ có thể được dỡ bỏ trong 8 năm. Nếu Iran đã vi phạm các điều khoản của thỏa thuận, lệnh trừng phạt kinh tế có thể được đưa trở lại trong vòng 65 ngày.

Trong suốt những năm vừa qua, bất đồng thường xuyên xảy ra khi Iran luôn khẳng định chương trình hạt nhân của họ hoàn toàn vì mục tiêu hòa bình, song nhiều thành viên của cộng đồng quốc tế thì cho rằng Iran có tham vọng quân sự.

C.Q.B (tổng hợp từ nguồn ĐCSVNO)