Xã hội hóa giáo dục bị “lạm dụng”?!

Xã hội hóa giáo dục (XHHGD) là mô hình hay được nhiều địa phương áp dụng nhằm huy động cả xã hội chung tay, góp sức giúp các trường phát triển về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học… Tuy nhiên, theo ý kiến của nhiều người, mô hình này hiện đang có dấu hiệu bị “lạm dụng” khi mọi thứ đều đổ gánh nặng cho phụ huynh.

Thông báo vận động các mạnh thường quân, các bậc phụ huynh đóng góp XHHGD của một trường trên địa bàn huyện Hòa Bình. Ảnh: C.K

Trước tiên cần khẳng định, mô hình XHHGD nhiều năm qua đã góp phần rất lớn vào sự phát triển cơ sở vật chất của các đơn vị trường học trong tỉnh. Từ sự đóng góp của các doanh nghiệp, các mạnh thường quân, phụ huynh học sinh… mà nhiều ngôi trường mới khang trang đã mọc lên giữa vùng quê còn nghèo khó; cảnh quan môi trường, sân chơi cho học sinh… ngày càng đẹp hơn. Mỗi năm có hàng ngàn học sinh nghèo hiếu học được nhận học bổng… Đó chính là những mặt tích cực do XHHGD mang lại khi cả xã hội cùng quan tâm, tạo mọi điều kiện cho các em học sinh được học tập, rèn luyện trong môi trường tốt nhất.

Tuy nhiên, theo ý kiến của nhiều người, mô hình này hiện đang có dấu hiệu bị “lạm dụng” khi “trăm dâu đổ gánh nặng lên… phụ huynh”. Đó là, dù mang hình thức “tự nguyện”, nhưng trong năm học mới 2014 - 2015 này, nhiều trường đã công khai kêu gọi các bậc phụ huynh đóng góp XHHGD với mức quy định cụ thể. Thông tin từ một phụ huynh trên địa bàn huyện Hòa Bình cho biết, sau khi đóng góp các khoản theo quy định của nhà trường, phụ huynh nhận được thông báo phải đóng thêm khoản XHHGD với mức ước tính ban đầu là 300 ngàn đồng/học sinh. Theo thông báo của nhà trường, nguyên nhân kêu gọi các bậc phụ huynh, các mạnh thường quân đóng góp là trường đang có kế hoạch dán gạch ốp tường, sơn lại 30/30 phòng học để trường được tái công nhận đạt chuẩn quốc gia mức độ 1, tiến tới xây dựng chuẩn quốc gia mức độ 2 vào năm 2015. Tổng kinh phí dự trù cho hoạt động này khoảng 270 triệu đồng (trung bình gần 9 triệu đồng/ phòng học).

Một phản ánh khác của phụ huynh có con đang học ở một trường THCS cùng địa bàn huyện này, cho biết: nhà trường cũng đang vận động học sinh đóng góp tự nguyện cho quỹ An sinh xã hội!? Thông tin này thật sự khiến nhiều phụ huynh… sốc. Nhiều người cho rằng, đầu năm học phụ huynh đã đóng góp rất nhiều khoản phí, nay trường vận động đến cả học sinh đóng góp là không thể chấp nhận được!

Đem những thắc mắc này trao đổi với lãnh đạo huyện Hòa Bình, ông Nguyễn Văn Sơn, Phó Chủ tịch UBND huyện, cho biết: “XHHGD phải trên tinh thần tự nguyện. Các trường muốn đầu tư, nâng cấp, hay mua sắm với mục đích phục vụ dạy và học phải thông qua và nhận được sự đồng ý của Ban đại diện cha mẹ học sinh của trường. Nguồn vận động xã hội hóa do Ban đại diện quản lý và tự quyết phải chi vào việc gì, các trường không nên tham gia vào”. Sau khi tiếp nhận thông tin trên, ông Nguyễn Văn Sơn đã trực tiếp chỉ đạo đơn vị này tổ chức họp và phải được sự thống nhất của Ban đại diện cha mẹ học sinh của nhà trường. Nếu Ban đại diện thống nhất thì giao cho Ban này đứng ra vận động, thu chi.

Còn đối với thông tin vận động học sinh đóng góp quỹ An sinh xã hội, ông Sơn cho biết sẽ kiểm tra cụ thể. Tuy nhiên, huyện đã chỉ đạo các đơn vị trường học có nhận đỡ đầu thương binh, mức hỗ trợ là 1 triệu đồng/tháng từ sự đóng góp của cán bộ, giáo viên trong đơn vị. Nếu nhà trường vận động học sinh đóng góp để lấy tiền hỗ trợ cho đối tượng được nhận đỡ đầu là sai.

XHHGD là cách làm hay để cả xã hội cùng chung tay, góp sức xây dựng trường, lớp ngày một khang trang, sạch đẹp, góp phần cho các em học sinh được giáo dục, rèn luyện trong môi trường tốt hơn. Tuy nhiên, với cách làm, cách vận dụng chưa hợp lý, nhiều trường đã gây điều tiếng không tốt trong dư luận. Để mô hình XHHGD phát huy tác dụng, các trường, Ban đại diện cha mẹ học sinh cần phối hợp tuyên truyền để nhận được sự đồng thuận cao của đa số phụ huynh. Bên cạnh đó, Ban đại diện cha mẹ học sinh và nhà trường cũng cần minh bạch các khoản thu, chi, hạn chế thấp nhất tình trạng “vun tay quá trán”, làm theo phong trào… để giảm bớt sức đóng góp của phụ huynh học sinh ở mỗi đầu năm học dù dưới hình thức tự nguyện hay bắt buộc.

CHÂU KHÁNH