Vài kinh nghiệm trong việc giáo dục học sinh cá biệt

Hiện nay, ở hầu hết các trường THCS trên địa bàn TX. Giá Rai đều xuất hiện một bộ phận học sinh không chấp hành tốt nội quy nhà trường, học tập không nghiêm túc… làm ảnh hưởng đến nền nếp chung và chất lượng giáo dục của trường. Số học sinh này thường được gọi là học sinh cá biệt (HSCB). Nhà trường, giáo viên cũng đã có nhiều biện pháp uốn nắn, giáo dục nhưng hiệu quả chưa đạt như mong muốn.

Nhiều năm làm công tác Tổng phụ trách Đội, tôi đã phối hợp cùng giáo viên chủ nhiệm, đoàn thể trong trường quan sát một cách có hệ thống về HSCB các lớp ở bậc THCS. Bản thân tôi đã gặp không ít HSCB, nhưng mỗi em mang một vẻ cá biệt khác nhau, đòi hỏi trong quá trình giáo dục phải có nhiều sáng tạo thì mới đạt hiệu quả.

HSCB là thuật ngữ dùng để chỉ những học sinh thường gây gổ, đánh nhau, trốn học… Thêm vào đó, đối tượng này còn lôi kéo bạn bè về phía mình nhằm thỏa mãn cá tính hoặc nhu cầu giải tỏa tâm lý bị ức chế về hoàn cảnh của bản thân. Có rất nhiều yếu tố làm học sinh trở thành HSCB như: ảnh hưởng của mặt trái cơ chế thị trường; ảnh hưởng của môi trường giáo dục gia đình: gia đình có hoàn cảnh kinh tế khó khăn hoặc chỉ lo làm ăn không quan tâm đến việc học của con cái, cha mẹ bất hòa không có hạnh phúc…

Để góp phần hạn chế và giáo dục HSCB, có thể dùng những biện pháp hữu hiệu sau:

Trước hết là giáo dục thông qua giờ sinh hoạt của các em tại trường, tại lớp để các em nắm bắt được nội quy, xếp loại hạnh kiểm. Cần đánh giá hoạt động tại trường, tại lớp khách quan, trung thực, thẳng thắn phê bình nếu các em mắc sai lầm, kết hợp với việc nêu gương người tốt - việc tốt để các em học hỏi. Và ở đây, thầy cô, bạn bè hãy dùng tình cảm thật từ trái tim mình để cảm hóa, thuyết phục các em tránh xa những thói hư tật xấu.

Thứ hai, nhà trường và giáo viên cần phối hợp với Ban đại diện cha mẹ học sinh, các tổ chức đoàn thể, các lực lượng khác trong xã hội để giáo dục học sinh.

Thứ ba, có thể dùng phương pháp kết bạn. Nghĩa là giáo viên chủ nhiệm nên phân công một nhóm bạn tốt, cùng hoàn cảnh, cùng sở thích, ước mơ… để sinh hoạt, học tập với đối tượng này và dần dần lôi kéo các em hòa nhập vào các cuộc chơi bổ ích, xóa bỏ mặc cảm, tự ti là HSCB.

Và cuối cùng, các trường cần thường xuyên tổ chức các loại hình văn hóa - văn nghệ bổ ích, thú vị không chỉ nhằm phát huy khả năng ứng xử, hợp tác tích cực của học sinh, mà còn giúp các em gắn chặt tình cảm bạn bè. Từ đó, HSCB sẽ có cơ hội hòa mình vào tập thể, bạn bè và việc giáo dục sẽ đạt hiệu quả cao như mong muốn.

DƯƠNG VĂN HẢI

(Tổng phụ trách Đội trường THCS Phong Phú, TX. Giá Rai)