Tìm sân chơi cho con em đồng bào dân tộc

Nhằm tạo điều kiện để con em đồng bào dân tộc phát triển toàn diện về thể chất lẫn tinh thần, hàng năm từ tỉnh và các địa phương, đoàn thể, trường học… đã tổ chức nhiều hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao, để các em được vui chơi, giải trí. Tuy nhiên, “cơn khát” sân chơi vẫn chưa bao giờ “hạ nhiệt”, bởi điều các em cần là một sân chơi riêng mà ở đó các em được thỏa sức thể hiện và bảo tồn những đặc sắc văn hóa của dân tộc mình.

Từ những sân chơi ý nghĩa…

Giai điệu tuổi hồng, Liên hoan tiếng hát Hoa phượng đỏ, Hội khỏe Phù Đổng hay những hội thi, hội diễn, giao lưu văn hóa, thể dục - thể thao… truyền thống rải rác hàng năm từ tỉnh đến địa phương là những sân chơi giàu ý nghĩa, nhân văn và mở ra những cơ hội tốt để thanh thiếu nhi tỉnh nhà giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, thắt chặt thêm tình đoàn kết của ba dân tộc anh em trên mảnh đất này.

Học sinh dân tộc thiểu số TP. Bạc Liêu trong Ngày hội giao lưu Tiếng Việt của chúng em - năm 2014. Ảnh: Đ.K.C

Những đặc sắc trong sinh hoạt văn hóa, tập quán, tín ngưỡng… mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc đều được các đơn vị dự thi lồng ghép một cách khéo léo trong các tiết mục của mình. Qua đó, kêu gọi mọi người và nhắc nhở thế hệ trẻ hôm nay chung tay bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc mà ông cha ta đã gìn giữ từ bao đời. Nhận thức rõ điều này, vài năm trở lại đây, ban tổ chức các cuộc thi đã bắt đầu chú tâm khuyến khích những chương trình, tiết mục đặc sắc của con em đồng bào dân tộc. Nhiều tiết mục mang đậm nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Khmer, Hoa đã được trao giải như một sự động viên, cổ vũ tinh thần rất lớn. Những năm gần đây, tỉnh cũng dành nhiều sự quan tâm, ưu ái đặc biệt cho con em đồng bào dân tộc trên địa bàn tỉnh thông qua “Ngày hội giao lưu Tiếng Việt của chúng em” cho học sinh dân tộc thiểu số được tổ chức rộng khắp các huyện, thành phố. Những ánh mắt háo hức, mong chờ, những nụ cười không bao giờ tắt trên môi các em nhỏ con em đồng bào, hòa lẫn trong những lời ca tiếng hát trong veo càng cho thấy hoạt động này ý nghĩa, nhân văn biết nhường nào!

… Đến ươm mầm cho những tài năng

Đâu chỉ đơn thuần là tạo ra sân chơi, đây còn là cơ hội tốt để kịp thời phát hiện và chăm bồi những nhân tố mới. Tuy nhiên, có một thực tế đáng buồn là hầu hết ở các liên hoan, hội thi, hội diễn… vai trò của con em đồng bào dân tộc đều rất mờ nhạt. Bởi ngoài các đơn vị có đông đồng bào dân tộc cư trú, thì hầu như các đơn vị khác ít thấy xây dựng những tiết mục văn nghệ mang âm hưởng đặc trưng của văn hóa Khmer, Hoa. Và nếu như có chọn các em tham gia thi diễn, thì các em cũng nhạt nhòa trong những tiết mục, kịch bản chung. Chính điều này đã khiến cho những tài năng khó có cơ hội để khẳng định, phát huy năng khiếu.

Hơn thế nữa, theo những người có tâm huyết thì tỉnh ta đang thiếu hẳn những sân chơi chuyên biệt dành riêng cho con em đồng bào dân tộc. Một khi có được những sân chơi ấy thì cơ hội bộc lộ năng khiếu của các em sẽ dễ dàng hơn. Các em sẽ cảm thấy tự tin, bản lĩnh và giảm áp lực cạnh tranh hơn khi thi đấu trên những sân chơi chuyên biệt.

Các địa phương không phải là không có tài năng văn nghệ, thể dục - thể thao ở tuổi thanh thiếu nhi, nhưng chính sự nhút nhát, e dè khiến các em còn lẩn khuất trong các phum sóc. Bằng chứng là khi tham gia các lễ hội lớn ở địa phương, chúng tôi đã từng bắt gặp những cậu bé, cô bé người Khmer chơi xuất thần nhạc ngũ âm, múa những điệu múa vô cùng uyển chuyển hòa trong những lời ca trong veo, ngọt lịm! Vấn đề đặt ra là những người làm văn hóa, các cán bộ, giáo viên giàu tâm huyết hãy tìm cách khơi gợi, đánh thức niềm đam mê đang tiềm ẩn trong các em.

Nghệ sĩ múa Thạch Si Phol (Đoàn Nghệ thuật Tổng hợp Khmer Bạc Liêu) từng bày tỏ lo ngại về lớp nghệ sĩ, nghệ nhân kế thừa cho văn hóa nghệ thuật Khmer tỉnh nhà. Bởi lẽ, đây là một lại hình đặc sắc đòi hỏi ở người nghệ sĩ không chỉ niềm đam mê, mà còn cả ở tài năng, sở trường để trụ vững và bảo tồn nghệ thuật bản sắc. Và nếu như ông được tận mắt chứng kiến những hậu duệ của mình biểu diễn xuất thần trên sân khấu như thế nào thì có lẽ nỗi lo kia sẽ biến thành động lực để ông tiếp tục chăm bồi, phát triển những tài năng.

Hy vọng, bài viết này như một gợi mở, một hiến kế để những người làm văn hóa tỉnh nhà tham khảo, cân nhắc việc tạo điều kiện để con em đồng bào phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần trên mảnh đất cộng cư đang trong hành trình đi lên từ văn hóa.

KIM TRÚC