Tiến tới kỳ thi THPT quốc gia - năm 2017: Tự nhiên hay xã hội?

Theo thống kê của Sở GD-ĐT, tại kỳ thi THPT quốc - năm 2017, Bạc Liêu có 4.974 thí sinh (TS) tham gia dự thi tại 13 điểm thi liên trường. Trong đó, có 2.827 TS chọn tổ hợp môn xã hội (THXH - Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân), 2.147 TS chọn tổ hợp môn tự nhiên (THTN - Vật lý, Hóa học, Sinh học) để dự thi xét công nhận tốt nghiệp THPT và xét tuyển đại học, cao đẳng. Dù nhiều khối ngành đã mở thêm tổ hợp thi mới, nhưng xu hướng chuộng các môn xã hội vẫn tồn tại ở khu vực nông thôn.

Học sinh khối 12 Trường THPT Chuyên Bạc Liêu chia sẻ với nhau “bí quyết” ôn thi THPT quốc gia - năm 2017 trong giai đoạn nước rút. Ảnh: Đ.K.C

Trường thành thị chuộng tự nhiên

Việc học sinh thành thị chuộng các môn tự nhiên đã không còn xa lạ từ nhiều năm nay. Thực tế là mỗi năm đều có hàng ngàn hồ sơ đăng ký dự thi đại học, cao đẳng của TS thành thị theo khối ngành tự nhiên. Và năm nay, khi Bộ GD-ĐT áp dụng phương án gom các môn tự nhiên thành bài thi tổ hợp thì xu hướng này càng thể hiện rõ rệt.

Qua khảo sát của chúng tôi tại một số trường THPT trên địa bàn TP. Bạc Liêu, các trường nằm ở trung tâm huyện Hòa Bình, TX. Giá Rai… cho thấy đa phần học sinh khối 12 chuộng đăng ký thi THTN. Trong đó, Trường THPT Chuyên Bạc Liêu có 192/247 học sinh đăng ký THTN; Trường THPT Bạc Liêu có 297/465 học sinh chọn THTN; Trường THPT Phan Ngọc Hiển hơn 50%; Trường THPT Lê Thị Riêng hơn 50% và Trường THPT Giá Rai hơn 60%...

Lãnh đạo một số trường cho rằng, việc học sinh chạy theo xu hướng tự nhiên xuất phát từ rất nhiều nguyên nhân như: ảnh hưởng của nền kinh tế thị trường nên nhiều năm trở lại đây các khối ngành tự nhiên cơ hội việc làm đầu ra nhiều hơn các khối ngành xã hội; một số khác do ảnh hưởng từ phía gia đình, thông thường các gia đình có điều kiện kinh tế khá giả, hoặc cha mẹ đang công tác trong các ngành nghề thuộc về khối ngành tự nhiên sẽ hướng con em mình theo một số ngành nghề tự nhiên đã chọn sẵn. Nhiều em chọn thi THTN vì tổ hợp này thiên về tính toán, số liệu, chủ yếu thực hành giải bài tập chứ không nặng về lý thuyết như các môn xã hội nên dễ “nạp” kiến thức hơn; hơn nữa, khi theo học ở các trường thành thị, các em lại có nhiều điều kiện học tập, thực hành, phát huy khả năng tư duy nhờ cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy học trực quan, hiện đại, đội ngũ giáo viên giỏi, có nhiều kinh nghiệm tại các trường có bề dày thành tích.

Trong số chọn THTN cũng có không ít học sinh nhận thức còn lệch lạc, chọn tổ hợp thi theo xu hướng, hoặc chịu sự tác động của bạn bè mà chưa nhận thức đúng năng lực thật sự của bản thân khi quyết định đăng ký môn thi.

Trường nông thôn thiên về xã hội

Nếu như các trường thành thị có xu hướng chuộng THTN, thì các trường nông thôn xưa nay vẫn nghiêng về các môn xã hội. Đơn cử như các trường THPT: Điền Hải (huyện Đông Hải) có 88/170 học sinh đăng ký THXH; Ninh Thạnh Lợi (huyện Hồng Dân) hơn 56%; Gành Hào (huyện Đông Hải) hơn 50%; và THCS&THPT Trần Văn Lắm (huyện Hòa Bình) gần 60%...

Nhiều người cho rằng, thực tế này là do mặc cảm về khoảng cách địa lý, sự đối sánh giữa năng lực chuyên môn và khả năng truyền thụ kiến thức của giáo viên thành thị và những vùng nông thôn sâu, xa; đặc biệt là nhận thức có phần hơi lệch của một bộ phận học sinh thích an nhàn.

“Các môn THXH đòi hỏi người học sự cần cù, chịu khó, nhớ dai mốc thời gian, số liệu chứ không đòi hỏi giải quyết các bài toán hóc búa, hay những công thức vật lý, hóa học khô khan… Bên cạnh đó, việc đưa các vấn đề thời sự vào các môn thi xã hội càng giúp TS bày tỏ quan điểm cá nhân, cũng như hiểu biết sâu rộng của bản thân về các vấn đề thời sự, xã hội. Đó là những trải nghiệm thú vị và giúp phân loại TS một cách triệt để. Nếu ôn tập tốt, kiến thức xã hội rộng, khối ngành xã hội sẽ rộng đường cho các học sinh nông thôn”, em Lê Hoàng Bửu, học sinh Trường THPT Gành Hào, chia sẻ.

Mỗi người đều có cách lý giải riêng cho quyết định tương lai của mình. Dù những năm gần đây, khối ngành xã hội bị “thất sủng”, nhiều khối ngành công an, quân đội cũng “xóa sổ” THXH, các tân cử nhân ra trường phải lận đận trong việc tìm kiếm “bến đỗ”, nhưng chúng tôi tin rằng xã hội luôn rộng đường cho những nhân tài thực thụ. Nếu bạn giỏi thật sự thì lo gì không có nơi dung nạp, cho mình những cơ hội tốt để thể hiện. Tuy vậy, điều mà chúng tôi trăn trở nhất vẫn là việc tìm ra những giải pháp hữu hiệu để rút ngắn khoảng cách giáo dục giữa khu vực thành thị và nông thôn; cân bằng ranh giới giữa các môn tự nhiên và các môn xã hội để học sinh ở các khu vực chọn nghề theo đúng sở trường, năng lực và nhu cầu xã hội chứ không “vênh” khi chọn môn, chọn ngành như thực tế hiện nay.

Kim Trúc