Mùa hè của học sinh nghèo

Là con em của những gia đình nghèo, việc được đến trường như bao bạn bè cùng trang lứa đối với các em đã là một niềm hạnh phúc. Bởi vậy, để có thể duy trì được việc học dài lâu, ngoài những giờ đến trường các em lại tất bật mưu sinh cùng cha mẹ. Và mùa hè về cũng là thời điểm các em mưu sinh với tần suất nhiều hơn. Những mùa hè tuổi thơ của học sinh nghèo đã bị chính cái đói, cái nghèo “đánh cắp”…

Muôn nẻo mưu sinh

Cái nắng chói chang của những ngày hè không ngăn nổi bước chân bé nhỏ của Ngọc Thảo (học sinh Trường tiểu học Phường 5A, TP. Bạc Liêu) vào những con hẻm sâu để bán vé số. Hè là thời điểm Thảo “tăng ca” cùng cha mẹ và hai anh chị lớn trên những cung đường thành phố. Với những đồng tiền ít ỏi kiếm được mỗi ngày, Thảo cảm thấy hài lòng vì không chỉ phần nào phụ giúp cha mẹ trang trải cuộc sống, mà em còn có tiền bỏ vào chú heo đất dành dụm để mua đồ dùng học tập cho năm học mới.

Đêm thành phố nhộn nhịp muôn ánh đèn màu cũng chính là lúc những học sinh nghèo thành thị theo cha mẹ mưu sinh. Các em phải bán vé số, trái cây hộp, trứng cút luộc, đậu phộng rang, lượm ve chai, thậm chí ăn xin… Được biết, có em chuẩn bị vào cấp II, có em mới mới hoàn thành xong chương trình lớp 1, chúng tôi cảm thấy chạnh lòng và ái ngại cho tương lai không mấy tươi sáng của các em. Một lần đến viếng khu Quán âm Phật đài, chúng tôi bắt gặp các em nhỏ là con em đồng bào dân tộc đến xin trái cây của khách thập phương. Nghe các em kể, nhà ở xã Hiệp Thành, mỗi ngày khi cha mẹ đi ra biển, các em lại bồng bế, dắt díu nhau đến đây xin trái cây vì không tiền mua quà bánh.

Học sinh nghèo xã Vĩnh Thịnh (huyện Hòa Bình) tranh thủ đi cào nghêu, bắt cua, cá giống phụ giúp gia đình. Ảnh: C.K

Những mùa hè tuổi thơ bị “đánh cắp”

Nhìn biết bao bạn bè đồng trang lứa có cuộc sống khấm khá, đủ đầy với một mùa hè là những chuyến du lịch, tham quan bên người thân, gia đình, hay được cha mẹ gửi vào các lớp năng khiếu, các lớp học thêm để củng cố kiến thức mà học sinh nghèo thầm khát khao, ao ước. “Có lần em đi bán vé số trong hẻm thấy các bạn được cô giáo dạy đàn, dạy hát; ôn tập những bài toán, bài văn hay… mà em khao khát được một lần ngồi trong lớp học ấy. Nhưng nhà quá nghèo, việc cho em đến trường học chính khóa đã là sự nỗ lực rất lớn của cha mẹ rồi, em không dám buồn, chỉ thầm nhủ bản thân hãy cố gắng hơn…”, em Chí Dũng (học sinh Trường THCS Lê Thị Cẩm Lệ, TP. Bạc Liêu) thổ lộ.

Chính cái khó, cái nghèo đã tước đoạt của các em những mùa hè ý nghĩa. Dẫu rằng, các tổ chức, cá nhân, đoàn thể xã hội đã rất quan tâm, chung tay hỗ trợ dưới nhiều hình thức nhằm giúp học sinh nghèo vượt qua khó khăn, chật vật, nhưng dường như những hỗ trợ kia chưa thấm tháp gì so với nhu cầu. Và để tiếp tục được đến trường, các em vẫn phải cùng gia đình “tự lực cánh sinh”.

Năm nào cũng vậy, đến khi tiếng trống khai trường đã điểm, vậy mà vẫn còn nhiều học sinh nghèo chưa thể đến lớp bởi còn mải miết lo chuyện cơm - áo - gạo - tiền. Đau lòng hơn, trong số những học sinh ấy, có những em bỏ học hẳn vì không thể thoát ra vòng xoáy mưu sinh. Nhớ lại đầu năm học 2009 - 2010, lần đầu tiên tiến hành thống kê số lượng học sinh bỏ học trong hè, ngành Giáo dục đã rất bất ngờ khi phát hiện: có đến hơn 5.000 em bỏ học với nguyên nhân chủ yếu là cùng gia đình đi làm ăn xa chưa về. Mấy năm nay, mặc dù con số này đã giảm dần, nhưng vẫn còn là thách thức lớn. Bởi vậy, cần lắm sự chung tay, giúp sức của cả hệ thống chính trị, các đoàn thể, tổ chức, cá nhân… trong công tác vận động, tuyên truyền, tiếp sức để học sinh nghèo vượt lên chính mình!

Mai Khôi