Giáo dục Bạc Liêu: Trưởng thành từ gian khó

Bốn mươi năm kể từ ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước cũng là quãng thời gian nền giáo dục Bạc Liêu từng bước vươn mình, trưởng thành từ trong gian khó. Hiện tại, dù vẫn là địa phương còn nhiều khó khăn nhưng giáo dục vẫn được ưu tiên đầu tư, nâng dần chất lượng dạy và học qua từng năm.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh - Lê Thị Ái Nam trao bằng tuyên dương cho các em học sinh đoạt giải tại các kỳ thi học sinh giỏi cấp quốc gia. Ảnh: C.K

Trong vô vàn khó khăn của những ngày đầu thống nhất đất nước, ngành Giáo dục Bạc Liêu cũng đứng trước rất nhiều thử thách, thiếu thốn: thiếu cơ sở vật chất, trang thiết bị giảng dạy, đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên vừa thiếu lại vừa yếu, trình độ dân trí thấp...

Toàn ngành chỉ có trên 100 cán bộ quản lý, giáo viên. Trường lớp đa phần chỉ tạm bợ bằng cây lá địa phương… Bên cạnh đó, ngành phải đối mặt với một vấn đề không kém phần nhức nhối là tình trạng học sinh bỏ học, học sinh không được đến trường, nhất là trẻ ở độ tuổi mẫu giáo, mầm non… Tất cả những điều kiện ấy cho thấy, Bạc Liêu là “vùng trũng” của giáo dục so với cả nước.

Theo số liệu thống kê, tại thời điểm tháng 12/1998, tỷ lệ trẻ em đúng 6 tuổi vào lớp 1 trên địa bàn tỉnh chiếm 96,3%; trẻ em vào nhà trẻ chỉ chiếm 1,42%; trẻ em vào mẫu giáo chiếm 25,78%; trẻ em trong độ tuổi không được đi học cấp 1 chiếm gần 5%, học sinh bỏ học gần 2%... Những con số trên đã phản ánh thực trạng của giáo dục Bạc Liêu sau 40 năm đất nước giải phóng vẫn còn khá “ì ạch”.

Trong ký ức của những nhà giáo đã đi qua thời gian khó ấy, đó là quãng đường rất gian khổ với điều kiện sinh hoạt thiếu thốn, chật vật, điều kiện công tác, giảng dạy gần như là con số 0. Không chỉ thế, hạ tầng giao thông, đường sá cũng là một thử thách không nhỏ cho những giáo viên đến lớp. Mùa nắng thì đi bộ trên những con đường đất xa hàng cây số để đến lớp, còn mùa mưa chỉ đi đò hoặc quá giang xuồng ghe của người dân. Do đó, có nhiều điểm trường xa ở vùng sâu bị “cô lập” với trường trung tâm hàng tháng trời vì giáo viên không về được, phải ở tạm nhà dân để gieo chữ.

Với những rào cản như thế, nên chất lượng giáo dục khi ấy là một bài toán nan giải. Để “giải” bài toán này, cần rất nhiều công sức, tiền của để đầu tư xây dựng, hoàn thiện cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị, đồ dùng dạy học, chuẩn hóa đội ngũ giáo viên… mà tỉnh lúc bấy giờ là một trong những địa phương thuộc dạng… nghèo nhất nước.

Trước những khó khăn, bộn bề ấy, tập thể cán bộ, giáo viên ngành Giáo dục đã cùng “đồng cam cộng khổ” từng bước đưa con chữ về vùng sâu, vùng xa với quyết tâm nâng dần chất lượng giáo dục, nâng cao dân trí cho người dân. Tuy đối mặt với những thử thách tưởng như không vượt qua được, nhưng xác định “đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho sự phát triển bền vững”, nên tỉnh đã tập trung mọi nguồn lực, huy động toàn xã hội cùng chung tay chăm lo cho giáo dục. Bắt đầu từ việc đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị cho các trường học, đặc biệt là ở địa bàn vùng khó khăn, nâng dần chất lượng, chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý…

Các cháu mẫu giáo tham gia Hội thi Bé khỏe và thông minh. Ảnh: C.K

Sau giải phóng, từ chỗ chỉ có vài chục trường và hầu hết là cây lá tạm bợ thì đến nay toàn tỉnh đã có trên 307 trường trung tâm, 382 điểm lẻ, quy mô đào tạo trên 167.000 học sinh. Trong đó, có trên 100 trường đạt chuẩn quốc gia. Những con số đó là minh chứng sống động cho sự quan tâm, tập trung đầu tư cơ sở vật chất của các cấp lãnh đạo với quyết tâm vực dậy nền giáo dục tỉnh nhà. Việc tập trung đầu tư cơ sở vật chất trường, lớp khang trang, hiện đại, các phòng chức năng, phòng bộ môn, các công trình phụ như sân trường, hàng rào, cây xanh, nhà vệ sinh… hoàn chỉnh cũng đã góp phần đưa diện mạo của giáo dục Bạc Liêu lên một “chuẩn” mới…

Đội ngũ giáo viên - nguồn lực quan trọng nhất quyết định đến sự thành bại của nền giáo dục - cũng phát triển cả về số lượng lẫn chất lượng. Từ đội ngũ thiếu về số lượng, non về kinh nghiệm, đến nay toàn ngành có trên 10.300 cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên với đa phần đều đạt chuẩn và trên chuẩn theo quy định.

Niềm vui nối tiếp niềm vui, sau 18 năm xây dựng và phát triển, sự nghiệp giáo dục của tỉnh đã đạt được những thành tựu đáng tự hào. Chỉ sau 1 năm khi tái lập, tỉnh Bạc Liêu đã có 100% xã, phường, thị trấn, 100% huyện, thành phố được công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học. Đến năm 2009, Bạc Liêu đã được Bộ GD-ĐT công nhận đạt chuẩn quốc gia phổ cập giáo dục THCS. Từ đó đến nay, công tác này tiếp tục được duy trì, củng cố và nâng tỷ lệ đạt chuẩn. Mới đây, trong những ngày đầu tháng 4/2015, Bạc Liêu trở thành tỉnh đầu tiên trong khu vực ĐBSCL được Bộ GD-ĐT công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi. Đây là cột mốc đánh dấu sự phát triển đồng đều, có chất lượng của nền giáo dục tỉnh nhà ở tất cả các cấp học.

Bằng nhiều biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục đã giúp Bạc Liêu thoát khỏi “vùng trũng” về giáo dục và đang tiến tới “trở thành địa phương có chất lượng giáo dục tốt, có những cơ sở giáo dục chất lượng cao có sức thu hút cả vùng”. Minh chứng cho điều đó là tỷ lệ học sinh hoàn thành các bậc học đều đạt trên 98% trong nhiều năm; số lượng học sinh khá giỏi tăng hàng năm, đơn cử như trong học kỳ 1 năm học 2014 - 2015, tỷ lệ học sinh khá giỏi cấp THCS đạt gần 46%, tăng 1,55%; cấp THPT đạt 32,43%...; mỗi năm Bạc Liêu đều có học sinh tham gia và đoạt giải tại các kỳ thi học sinh giỏi khu vực, quốc gia; tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT tăng dần theo từng năm, đặc biệt là các năm gần đây đều đạt trên 98%...

Nhìn lại chặng đường 40 năm, nhất là cột mốc 18 năm từ ngày tái lập tỉnh đến nay để thấy những thành quả ngành Giáo dục đạt được thật đáng tự hào. Đây cũng là nền tảng vững chắc để giáo dục Bạc Liêu có những bước tiến vững chắc hơn, góp phần tích cực vào công cuộc xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.

CHÂU KHÁNH