Đội Nhạc ngũ âm Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh: Góp sức gìn giữ bản sắc cổ truyền

Từ lâu, nhạc ngũ âm đã trở thành “đặc sản” vô giá trong đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào dân tộc Khmer. Nhiều người ví von rằng âm thanh réo rắt tuyệt mỹ kia như vòng tay mẹ chở che từ lúc họ bắt đầu cất tiếng khóc chào đời cho đến khi hòa vào đất mẹ. Để giữ gìn và phát huy “hồn cốt” ấy, Đội Nhạc ngũ âm Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh đang ra sức bảo tồn và truyền “lửa” đam mê nhạc cụ truyền thống cho nhiều lớp thế hệ kế thừa.

Một tiết mục hòa tấu của Đội Nhạc ngũ âm Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh trong lễ khai giảng năm học 2016 - 2017. Ảnh: Đ.K.C

Chung niềm đam mê

Một lần theo chân đoàn cán bộ Ban Dân tộc tỉnh, Báo Dân tộc và Phát triển đến tặng học bổng cho học sinh nghèo vượt khó học giỏi của Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh, chúng tôi bị “hớp hồn” bởi tiết mục hòa tấu nhạc ngũ âm vô cùng chuyên nghiệp. Khi chúng tôi hỏi “trường mượn dàn nhạc ngũ âm ở đâu mà biểu diễn chuyên nghiệp quá?!”, lãnh đạo trường tươi cười cho biết: “Đây là dàn nhạc ngũ âm của nhà trường và các thành viên trong đội đều là giáo viên, học sinh của trường”.

Thấy chúng tôi tỏ vẻ ngạc nhiên, lãnh đạo trường đã giới thiệu cho chúng tôi gặp anh Lâm Thanh Nhã (giáo viên dạy Tiếng Dân tộc, Đội trưởng đội nhạc ngũ âm của trường). Anh Thanh Nhã nhớ lại: “Năm 2014, trường được hỗ trợ dàn nhạc ngũ âm. Với nguồn lực con người sẵn có là học sinh tất cả các khối lớp có năng khiếu chơi nhạc ngũ âm, chúng tôi đã tập hợp các em thành một đội với khoảng 6 thành viên chơi chính và gần 30 thành viên chơi phụ. Và cứ thế lớp trước truyền nghề cho lớp sau, để đến hôm nay chúng tôi có được một đội nhạc ngũ âm hoàn chỉnh như thế này!”.

Một thuận lợi rất lớn là hầu hết các thành viên trong đội nhạc đều đã từng được tập tành, kèm cặp từ các đội nhạc ngũ âm tại các chùa, phum sóc. Với năng khiếu và đam mê sẵn có, khi gia nhập đội nhạc ngũ âm của trường như một cơ hội tốt để các bạn trẻ phát lộ năng khiếu cảm thụ và biểu diễn âm nhạc bản sắc. Không chỉ vậy, việc học tập và sinh hoạt nội trú tại trường lại là cơ hội tốt để các thành viên trong đội thêm hiểu nhau, đoàn kết hơn, bổ trợ cho nhau về mặt kỹ thuật và có nhiều thời gian hơn để tập dượt, nâng cao tay nghề.

Khi được hỏi điều gì giúp các bạn gắn kết và gắn bó dài lâu với đội nhạc ngũ âm khi mà “thù lao” cho những lần miệt mài tập tành biểu diễn chỉ là những lời động viên, khích lệ. Cả đội cười và đồng thanh: vì chúng em có chung niềm đam mê và quyết tâm góp sức bảo tồn âm nhạc bản sắc cổ truyền dân tộc!

 Truyền “lửa” cho thế hệ kế thừa

Khi tiếng nhạc ngũ âm réo rắt trỗi lên, như thôi thúc bước chân người nhanh chân tìm đến. Âm thanh réo rắt vui tai kia như có một ma lực vô hình nào đó khiến người nghe bị thôi miên và mê đắm trong thế giới hư ảo giữa đời và thực! Không chỉ gói gọn trong việc biểu diễn vào các ngày lễ tết tại trường, đội nhạc ngũ âm của trường còn tham gia biểu diễn tại hội trại tòng quân của huyện Hòa Bình và trở thành “điểm nhấn” đặc sắc cho hội trại!

Với đặc thù của một trường chuyên biệt, đội nhạc ngũ âm của trường có hẳn một phòng riêng để chứa nhạc cụ và là nơi để các thành viên trong đội, cũng như học sinh có đam mê đến tham gia. Mỗi khi có thời gian rảnh hoặc vào buổi chiều thì các bạn trẻ lại tề tựu về phòng nhạc ngũ âm để tập tành hòa tấu. Để nhạc ngũ âm không bị “thất truyền”, ngoài việc tập luyện để nâng cao tay nghề, các thành viên chính của đội còn chiêu mộ “truyền nhân” và truyền tâm huyết cho nhiều lớp thế hệ kế thừa. Nghĩa là những bạn khối 12 sẽ truyền nghề, bí quyết chơi từng loại nhạc cụ cho các bạn khối 10, 11 để cùng nhau “giữ lửa”!

“Một tín hiệu vui là không riêng gì các bạn nam, nhiều bạn nữ của trường cũng đăng ký làm thành viên và nỗ lực tập luyện. Nhiều bạn đã có thể chơi thành thạo một số nhạc cụ trong dàn nhạc ngũ âm!”, anh Thanh Nhã chia sẻ.

Bảo tồn và phát triển nhạc ngũ âm cũng là cách hay mà thế hệ trẻ Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh chọn trong hành trình góp sức gìn giữ bản sắc văn hóa cổ truyền của dân tộc mình!

Kim Trúc