Đào tạo nguồn nhân lực tay nghề cao: Bắt đầu từ đâu?

Nhằm nâng cao nhận thức cho mọi tầng lớp trong xã hội về tầm quan trọng, vai trò, vị trí của nhân lực tay nghề cao, mới đây UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 38 về Triển khai thực hiện Kế hoạch số 52-KH/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đào tạo nhân lực tay nghề cao.

Ký kết hợp tác giữa Trường cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Bạc Liêu và Công ty TNHH Công nghệ nông thôn RT. Ảnh: C.K

Điều này cho thấy, tỉnh luôn quan tâm đến công tác giáo dục - đào tạo nói chung, công tác đào tạo nguồn nhân lực có tay nghề nói riêng. Vì đó là nền tảng của chiến lược phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Yêu cầu của Kế hoạch số 38 là việc đào tạo nguồn nhân lực có tay nghề cao phải đảm bảo tính đồng bộ, toàn diện, hiệu quả, phù hợp và phải được đổi mới thường xuyên. Việc lựa chọn nội dung, hình thức đào tạo phải phù hợp với đối tượng theo hướng kết hợp với thực tiễn, học đi đôi với hành. Quan trọng hơn, công tác đào tạo nguồn nhân lực phải đáp ứng được yêu cầu của thị trường…

UBND tỉnh cũng yêu cầu các cơ sở giáo dục nghề nghiệp cần chuyển đổi từ đào tạo theo chỉ tiêu sang đào tạo theo nhu cầu xã hội; tăng cường sự gắn kết giữa cơ sở đào tạo với doanh nghiệp, người sử dụng lao động; xây dựng hệ thống giám sát và đánh giá độc lập về chất lượng giáo dục nghề nghiệp…

Với những yêu cầu trên, nhìn lại tình hình đào tạo nguồn nhân lực có tay nghề cao của tỉnh mới thấy còn rất nhiều lỗ hổng. Lỗ hổng đầu tiên là ở công tác phân luồng, tư vấn hướng nghiệp ở các trường phổ thông. Nhiều năm nay, dù được quan tâm nhưng công tác này vẫn chưa đạt được kết quả mong muốn, vì còn có quá nhiều học sinh chọn học sai ngành nghề. Chọn sai ngành ở đây không phải là chọn sai so với sở thích cá nhân, gia đình, mà chọn sai so với nhu cầu xã hội. Khi quy luật “cung - cầu” luôn quyết định hiệu quả đào tạo, hiệu quả kinh tế thì người lao động buộc phải theo nhu cầu đó. Xã hội cần gì, doanh nghiệp cần loại lao động có tay nghề như thế nào thì các cơ sở đào tạo phải nắm bắt được, đào tạo theo “đơn đặt hàng” thì hiệu quả mới cao.

Đó cũng là “điểm yếu” của các cơ sở đào tạo nghề trong tỉnh hiện nay khi hầu hết chỉ chạy theo chỉ tiêu, số lượng mà quên đi chất lượng. Có rất ít cơ sở đào tạo nghề thực hiện việc đào tạo theo nhu cầu của xã hội, đưa ra sản phẩm là những lao động có kiến thức, chuyên môn cao, có kỹ năng, kỹ thuật tốt, cũng như có khả năng tìm và tự tạo việc làm, có thái độ, tác phong làm việc chuyên nghiệp, có trách nhiệm với công việc…

Trong bối cảnh hiện nay, cụm từ thường được nhắc đến trong đào tạo nhân lực có tay nghề là “liên kết đào tạo”. Tuy nhiên, liên kết với ai, liên kết như thế nào cho hiệu quả là một bài toán không hề đơn giản. Vì không chỉ các cơ sở đào tạo liên kết trong quá trình đào tạo mà còn phải liên kết với các doanh nghiệp - những người sử dụng lao động, xem họ cần gì, lao động ở ngành nghề nào, trình độ ra sao… Khi đó, việc đào tạo mới chuyển từ đào tạo theo chỉ tiêu sang đào tạo có địa chỉ, đào tạo theo nhu cầu.

Hướng đi này đã được Trường cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Bạc Liêu thực hiện trong vài năm gần đây. Điển hình là việc ký kết “Hợp đồng đối tác, hợp tác đào tạo, cung ứng nhân lực kinh tế kỹ thuật, giống vật nuôi và cây trồng” với Công ty TNHH Công nghệ nông thôn RT. Theo đó, đơn vị tổ chức đào tạo nghề bậc cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp với cam kết lao động sẽ có kiến thức, kỹ năng, tay nghề cao để cung ứng nhân lực sau đào tạo làm việc trong vùng nguyên liệu nông sản 500ha tại huyện Vĩnh Lợi của Công ty TNHH Công nghệ nông thôn RT. Liên kết với nông dân ứng dụng công nghệ tin học vào quản lý sản xuất, kinh doanh sản phẩm nông nghiệp, công nghệ sinh học trong trồng trọt, chăn nuôi, sản xuất nông sản chất lượng cao…

Đây được xem là hướng đi thích hợp trên cơ sở hợp tác hai bên cùng có lợi. Việc hợp tác này còn hướng đến sản xuất nông nghiệp sạch, mang lại lợi ích kinh tế lâu dài cho nông dân. Trên cơ sở đó, hướng đi này cần được nhân rộng trong các cơ sở đào tạo nghề trong tỉnh để đẩy mạnh công tác đào tạo nhân lực có tay nghề, đáp ứng nhu cầu xã hội.

Như vậy, để đáp ứng được công tác đào tạo nhân lực tay nghề cao, ngoài việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quán triệt các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, tăng cường quản lý và nâng cao chất lượng đào tạo, chất lượng đội ngũ nhà giáo thì trước tiên, các cơ sở đào tạo cần tự đổi mới, cần tìm cho mình những đối tác, tạo đầu ra ổn định cho nguồn nhân lực… Đó cũng chính là hướng đi phù hợp trong công tác đào tạo nguồn nhân lực có tay nghề trong xu hướng hiện nay.

CHÂU KHÁNH