Đăng ký môn tự chọn tốt nghiệp THPT: “Vênh” giữa thành thị và nông thôn

Việc để học sinh tự đăng ký 2 trong nhóm 6 môn tự chọn tại kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay vô tình đã phơi bày một thực tế: học sinh thành thị thì chuộng môn tự nhiên, học sinh nông thôn lại nghiêng về môn xã hội. Thực tế này cho thấy độ “vênh” rất lớn trong công tác giáo dục giữa thành thị và nông thôn, khiến những người có trách nhiệm không khỏi trăn trở.

Bên chuộng tự nhiên
Việc học sinh thành thị chạy theo xu hướng chuộng các môn tự nhiên đã không còn xa lạ từ nhiều năm nay. Mỗi năm đều có hàng ngàn bộ hồ sơ đăng ký dự thi đại học, cao đẳng của sĩ tử thành thị theo khối ngành tự nhiên. Và năm nay khi Bộ GD-ĐT áp dụng phương án thi tốt nghiệp 4 môn, trong đó thí sinh được đặc cách chọn lựa 2 môn tự chọn thì xu hướng này càng thể hiện rõ nét.

Nữ sinh Trường THPT Phan Ngọc Hiển chia sẻ thông tin về các khối ngành tự nhiên. Ảnh: Đ.K.C

Kết quả khảo sát chúng tôi ghi nhận được tại một số trường THPT trên địa bàn TP. Bạc Liêu, huyện Hòa Bình, huyện Giá Rai… cho thấy đa phần học sinh khối 12 chuộng đăng ký thi môn tự nhiên. Trong đó, Trường THPT Chuyên Bạc Liêu có hơn 55% học sinh đăng ký tự chọn các môn Lý, Hóa, Sinh; Trường THPT Bạc Liêu chiếm khoảng 50,3%; THPT Phan Ngọc Hiển gần 64%; THPT Lê Thị Riêng trên 42% và THPT Giá Rai gần 47%. Hiệu trưởng một số trường lý giải rằng, việc học sinh chuộng môn tự nhiên xuất phát từ rất nhiều nguyên nhân như: ảnh hưởng của nền kinh tế thị trường nên nhiều năm trở lại đây các khối ngành tự nhiên đầu ra sẽ có nhiều cơ hội việc làm hơn các khối ngành xã hội. Một số khác do ảnh hưởng từ phía gia đình, thông thường các gia đình có điều kiện kinh tế khá giả, hoặc cha mẹ đang công tác trong các ngành nghề thuộc về khối ngành tự nhiên sẽ hướng con em mình theo một số ngành nghề tự nhiên đã chọn sẵn. Một nguyên nhân nữa là các môn tự nhiên thiên về tính toán, số liệu, chủ yếu thực hành giải bài tập, chứ không nặng về lý thuyết như các môn xã hội, nên dễ “nạp” kiến thức hơn; hơn nữa, khi theo học ở các trường thành thị, các em lại có nhiều điều kiện học tập, thực hành, phát huy khả năng tư duy nhờ cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy học trực quan, hiện đại, đội ngũ giáo viên giỏi, có nhiều kinh nghiệm tại các trường có bề dày thành tích. Còn một nguyên nhân nữa, là do tác động của bạn bè và xu hướng chạy theo trào lưu của nhiều học sinh còn lệch lạc, nhận thức chưa đúng năng lực thật sự của bản thân khi quyết định đăng ký môn thi.

Bên nghiêng xã hội

Nếu như các trường thành thị có xu hướng chuộng tự nhiên, thì các trường nông thôn trước nay vẫn nghiêng về môn xã hội. Nhiều người cho rằng, thực tế này là do mặc cảm tự ti về khoảng cách địa lý, sự đối sánh giữa năng lực chuyên môn và khả năng truyền thụ kiến thức của giáo viên thành thị và những vùng nông thôn sâu, xa; đặc biệt là nhận thức có phần hơi lệch lạc của một bộ phận học sinh thích an nhàn, lãng đãng, mộng mơ… Hơn nữa, các môn xã hội đòi hỏi ở người học sự cần cù, chịu khó, nhớ dai các mốc thời gian, số liệu, chứ không đòi hỏi tư duy biện chứng, giải quyết các bài toán hóc búa, hay những công thức vật lý, hóa học quá khô khan.

Quả thật, khi tiến hành khảo sát tại một số trường ở nông thôn, kết quả đã vượt xa ước đoán của chúng tôi. Cụ thể, tại Trường THPT Ninh Thạnh Lợi (Hồng Dân) gần 58% học sinh đăng ký các môn Sử, Địa; THPT Điền Hải gần 53% đăng ký các môn Sử, Địa, Anh văn và THPT Định Thành (Đông Hải) gần 40%...

Độ “vênh” trong việc đăng ký môn tự chọn đòi hỏi ngành Giáo dục và những người có trách nhiệm phải tìm những hướng đi và liệu pháp hiệu quả để rút ngắn khoảng cách giáo dục giữa thành thị, nông thôn; cân bằng ranh giới giữa các môn tự nhiên và xã hội. Và hơn hết, xã hội cần tạo điều kiện để các khối ngành có cơ hội việc làm ngang nhau để hạn chế đến mức thấp nhất độ “vênh” này.

KIM TRÚC