Cuộc thi Trạng nguyên tiếng Việt: Sân chơi mang đậm bản sắc Việt

Nhằm góp phần ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động dạy - học, giúp học sinh tiểu học rèn luyện phát triển ngôn ngữ, hiểu rõ lịch sử, văn hóa để thêm yêu quê hương, đất nước, trân trọng và giữ gìn tiếng Việt, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã tổ chức sân chơi trí tuệ 4.0 dành cho học sinh, giáo viên trên khắp mọi miền Tổ quốc mang tên “Trạng nguyên tiếng Việt”. Qua nhiều năm tổ chức, cuộc thi đã thu hút đông đảo học sinh cả nước tham gia, trong đó thầy và trò bậc tiểu học của Bạc Liêu cũng nhiệt tình hưởng ứng.

Học sinh lớp 2/4, Trường tiểu học Kim Đồng (TP. Bạc Liêu) trải nghiệm các vòng thi tự do của cuộc thi Trạng nguyên tiếng Việt. Ảnh: Đ.K.C

Mang đến nhiều lợi ích

Sau buổi học online với cô chủ nhiệm, bé Lan Anh (lớp 2/4, Trường tiểu học Kim Đồng, TP. Bạc Liêu) vô cùng hào hứng khi nghe cô thông báo lớp mình sẽ tham gia cuộc thi Trạng nguyên tiếng Việt. Bé đã nhờ ba đăng ký tham gia cuộc thi và trải nghiệm thử vòng 1. Sau khi tham gia thi vòng 1 tự do và hoàn thành 3 bài thi với điểm số tuyệt đối 300 điểm, bé càng thêm phấn khích và mong muốn được chinh phục các vòng thi tiếp theo.

Phụ huynh Trần Thanh Ngọc (Phường 1, TX. Giá Rai) chia sẻ: “Cái hay của cuộc thi là mọi câu hỏi đều gói gọn trong những nội dung mà học sinh được học trên lớp; bên cạnh đó còn có thêm các phần kiến thức mở rộng xoay quanh thành ngữ, tục ngữ, ca dao, câu đố dân gian… Không chỉ vậy, cô giáo chủ nhiệm của con tôi còn khéo léo kết hợp giữa việc cung cấp kiến thức trên lớp gắn kết với nội dung kiến thức của các vòng thi tự do. Nghĩa là, sau khi cập nhật phần kiến thức mới trên buổi học trực tuyến thì trưa hôm đó cô sẽ gửi tin nhắn qua Zalo nhờ phụ huynh hỗ trợ con em thi các vòng tự do tương ứng. Nhìn con hào hứng khi tham gia, cũng như phần kiến thức mà con thu thập được qua các vòng thi, tôi cảm thấy rất vui. Đây thật sự là trải nghiệm thú vị mà phụ huynh nên cho con đăng ký tham gia”.

Ra đời từ năm 2014, cuộc thi “Trạng nguyên tiếng Việt” ngay từ những năm đầu tiên đã chứng tỏ sức hút của một sân chơi hoàn toàn tự nguyện để học sinh tiểu học đăng ký thử sức. Qua đó, đã tạo môi trường thuận lợi để các em trau dồi kiến thức, tăng vốn từ, sự hiểu biết tiếng Việt của mình.

Cuộc thi còn có điểm cộng lớn được các trường, phụ huynh đồng tình hưởng ứng bởi sự trong sáng, thuần Việt, tạo nên một không gian vui chơi, giải trí, học tập lành mạnh, phù hợp với xu thế 4.0 và góp phần tích cực trong việc đẩy lùi các trò chơi độc hại, bạo lực, gây tác động xấu đến học sinh, đặc biệt là bậc tiểu học. Không dừng lại ở đó, thông qua việc đi sâu và tìm hiểu về chữ của người Việt, học sinh còn khám phá được nét đẹp của tiếng Việt, từ đó hình thành nên tình yêu với tiếng mẹ đẻ, hình thành nên ý thức giữ gìn và phát huy những nét đặc sắc của hồn Việt.

Cùng nhau trải nghiệm

Từ khi cuộc thi bắt đầu khởi động cho đến nay, mỗi năm Bạc Liêu có hàng ngàn học sinh tiểu học từ lớp 1 - 5 đăng ký tham gia. Theo đó, mỗi năm học sẽ có 19 vòng thi, các vòng thi này sẽ do Ban tổ chức cập nhật trên website: www.trangnguyen.edu.vn. Để có thể vào được vòng thi Hương (cấp quận, huyện), thi Hội (cấp tỉnh), thi Đình (cấp quốc gia), học sinh các khối sẽ phải trải qua 16 vòng thi tự do và sơ khảo cấp trường. Sau khi vượt qua 19 vòng thi, các thí sinh xuất sắc nhất sẽ được vinh danh là Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa, Hoàng giáp, Tiến sĩ và các giải thưởng khác.

Trong năm học 2020 - 2021, dù bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, nhưng thầy và trò các trường tiểu học trên địa bàn tỉnh đã nỗ lực vượt khó để tham gia sân chơi này. Cụ thể là Sở GD-KH&CN đã tổ chức thành công kỳ thi Hội (cấp tỉnh) với 21 học sinh đến từ TX. Giá Rai và huyện Phước Long tham gia. Qua đó, đã có 14 em xuất sắc được tặng giấy khen.

Năm học 2021 - 2022, tình hình dịch bệnh trên địa bàn tỉnh tiếp tục diễn biến phức tạp, để đảm bảo tốt cho công tác phòng, chống dịch, Sở GD-KH&CN không tổ chức kỳ thi Hội như hàng năm mà chỉ triển khai để các trường khuyến khích học sinh tham gia trải nghiệm, đồng thời kỳ thi Hương sẽ do các trường linh hoạt tổ chức theo tình hình thực tế. Theo đó, tính đến thời điểm này, toàn tỉnh đã có 1.870 học sinh tiểu học các khối lớp đăng ký tham gia (thống kê trên website của Ban tổ chức cuộc thi Trạng nguyên tiếng Việt). Trong đó, dẫn đầu là TX. Giá Rai với 1.084 thí sinh, tiếp đến là huyện Vĩnh Lợi có 255 thí sinh, TP. Bạc Liêu là 202 thí sinh, Hòa Bình có 106 thí sinh… và thấp nhất là huyện Đông Hải với 6 thí sinh.

Dù là sân chơi trên tinh thần tự nguyện nhưng với những lợi ích mà cuộc thi mang lại trong việc hỗ trợ học tập, phát triển ngôn ngữ, giáo dục lịch sử, văn hóa, địa lý, tăng cường tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số…, các trường, phụ huynh cần tích cực hơn trong việc vận động, hỗ trợ để các em sớm tiếp cận, tham gia sân chơi ý nghĩa này.

Kim Trúc