Chiếc áo len cũ

Những ngày cận tết, cái lạnh phương Nam chỉ đủ làm mát không khí oi bức của xứ sở nắng nóng này, nhưng mọi người cũng sắm sửa trang phục giữ ấm. Mấy ngày nay, tôi sắp xếp nhà cửa để chuẩn bị đón năm mới. Tốn công nhất vẫn là soạn mấy tủ quần áo cũ. Mớ quần áo còn hợp thời trang tôi gửi đi làm từ thiện, còn mớ quần áo thời xa xưa tôi giữ làm kỷ niệm, trong đó có chiếc áo len má đan lúc ở chiến khu.

Má tôi là giáo viên ở thành thị, được thân nhân giáo dục nên giác ngộ đi theo kháng chiến. Má vừa công tác hậu cần, vừa nuôi dạy các con và mấy đứa trẻ mà cha mẹ chúng thoát ly công tác. Tôi nhớ năm đó trời lạnh lắm, thấy mấy đứa học trò lạnh cóng má lại xót xa. Ít tiền, lại ở xa thành thị, nên khó khăn lắm mới mua được mấy cuộn len mong làm ấm áp tấm thân lũ học trò nhỏ. Tối đến, má kiên trì đan từng mũi dưới ánh đèn tù mù, lại thêm vừa cay, vừa ngộp bởi khói hun xua muỗi…

Đến ngày rằm tháng Chạp, má nấu chè cúng rồi gọi đám học trò tới ăn. Má đem mấy cái áo len khoác lên người chúng tôi. Không màng đến chén chè thơm phức bởi hạnh phúc bất ngờ khi được mặc áo mới vừa ấm vừa đẹp, chúng tôi ôm chầm nhau hò reo inh ỏi.

Nửa thế kỷ đi qua, nhưng mỗi lần gặp lại chúng tôi vẫn thường nhắc kỷ niệm về người mẹ thân thương mà hôm nay tóc bà đã bạc trắng, nhắc về cái áo len ngậm mùi khói hun... Những đứa con “kháng chiến” của má giờ mỗi đứa một việc, nhưng vẫn chung một con đường là sống lành mạnh và có ích. Một bà giáo không còn đứng trên bục giảng, nhưng những gì má tôi ân cần vun bồi ngày ấy đã hình thành nhân cách sống cho chúng tôi. Má đem những câu ca dao, tục ngữ, chuyện ngụ ngôn ra giải thích để chúng tôi biết nhường nhịn, giúp đỡ nhau…

Một cái tết sắp đến cũng là thời điểm mua sắm sôi động. Nhiều lúc tôi cũng bị hấp dẫn bởi sắc màu, kiểu dáng của trang phục hiện đại, nhưng lòng ham muốn bỗng dừng lại khi nhớ về kỷ niệm tuổi thơ trong những căn chòi dưới tán đước, nhớ ngọn đèn dầu leo lét má ngồi đan áo len và nhớ lời má nhắc nhở: “Xung quanh mình còn nhiều người kém may lắm nghe các con!”.

LÊ NGỌC DIỄM